Fiskus wszczął wobec mojej firmy postępowanie w zakresie określenia wysokości zwrotu VAT. Ponieważ zmieniłem miejsce, gdzie funkcjonuje moja firma, załatwiłem na poczcie, że korespondencja będzie mi przekazywana na ten nowy adres. Czy mimo to trzeba o nowym adresie zawiadamiać skarbówkę? – pyta czytelnik.

Zgodnie z art. 146 § 1 ordynacji podatkowej (dalej: o.p.) w toku postępowania strona oraz jej przedstawiciel (lub pełnomocnik) mają obowiązek zawiadomić organ podatkowy o zmianie swojego adresu. Chodzi tu również o przypadek zmiany adresu elektronicznego, jeżeli wniesiono o zastosowanie takiego sposobu doręczania pism albo wyrażono na to zgodę. W przypadku zaniedbania takiego obowiązku, zgodnie z art. 146 § 2 o.p., organ podatkowy uzna pismo za doręczone pod dotychczasowym adresem. Oznacza to, że takie pismo, którego podatnik – strona postępowania – nie odebrał, zostanie włożone przez pracownika organu podatkowego do akt sprawy i uznane za doręczone w sposób właściwy. Obowiązek ten dotyczy okresu od wszczęcia postępowania podatkowego aż do doręczenia podatnikowi ostatecznej decyzji.

Jeśli więc strona postępowania – podatnik – zmieni adres, to musi podać adres aktualny, aby organ podatkowy doręczał pisma zgodnie z przepisami (wyrok WSA w Warszawie z 19 maja 2004 r., V SA 3767/03). Od daty powiadomienia organu podatkowego o fakcie zmiany dotychczasowego adresu jest to wiążące dla tego organu (wyrok WSA w Lublinie z 14 listopada 2013 r., III SA/Lu 566/13).

Kiedy doręczenie jest skuteczne

W razie zaniedbania obowiązku zawiadomienia organu podatkowego o zmianie adresu (w tym również adresu elektronicznego) pismo uznaje się za doręczone pod dotychczasowym adresem. Organ nie musi więc ustalać, czy strona (przedstawiciel, pełnomocnik) w toku postępowania zmieniła adres, nie powiadamiając o tym organu podatkowego. Organ powinien tylko sprawdzić, czy faktycznie wysłał pismo na adres ostatnio podany przez stronę postępowania.

Gdy organ się pomyli

Jeśli strona postępowania zawiadomiła o zmianie dotychczasowego adresu, a pismo zostaje wysłane przez organ podatkowy na niewłaściwy (stary) adres, to doręczenie jest nieskuteczne.

Jeśli podatnik umówił się z pocztą, że korespondencja dla niego będzie przekierowywana na nowy adres, to nie wyczerpuje to wymogów wskazanych w art. 146 o.p. Przepis ten wyraźnie mówi, że obowiązkiem strony postępowania podatkowego jest zawiadomienie o zmianie adresu.

Obowiązek powiadomienia o zmianie adresu ma charakter bezwzględny. Jeśli podatnik złożył dyspozycję przekierowywania korespondencji, to powinien również powiadomić organ podatkowy o zmianie adresu. Tym bardziej że toczy się przeciwko niemu postępowanie podatkowe. Jeśli podatnik nie wykona tego obowiązku, to musi się liczyć z negatywnymi skutkami tego zaniechania (wyrok WSA w Krakowie z 5 czerwca 2013 r., I SA/Kr 371/13).

Nieznajomość prawa szkodzi

Nieznajomość przepisów prawa podatkowego nie uchroni podatnika przed niekorzystnymi skutkami zaniechania. Podatnik nie może podnosić, że nie został poinformowany przez organ podatkowy o obowiązku podania nowego adresu. Przepisy prawa podatkowego (art. 121 § 1 o.p.) nakładają na organy podatkowe obowiązek udzielania niezbędnych informacji i wyjaśnień o przepisach prawa, ale nie zwalniają podatników prowadzących działalność gospodarczą z obowiązku dołożenia należytych starań, aby zapoznać się z przepisami regulującymi ich uprawnienia i obowiązki, wynikające z prowadzenia tej działalności.

Ustawodawca nie nałożył na organy podatkowe obowiązku informowania podatników o skutkach zaniechania zawiadomienia tych organów o zmianie adresu (wyrok NSA z 8 października 2010 r., II FSK 926/09).

Z chwilą powzięcia przez organ podatkowy informacji o nowym adresie podatnika organy mają obowiązek doręczać pisma na zmieniony adres (postanowienie WSA w Olsztynie z 28 maja 2013 r., I SA/Ol 33/13). Od tego bowiem momentu, w którym organ otrzyma informację o zmianie adresu podatnika, ma on obowiązek wysyłania wszelkich pism na nowy adres (wyrok NSA z 19 kwietnia 2013 r., II FSK 1657/11).

—Regina Drabik

WZÓR zawiadomienia o zmianie adresu

Wolbrom, 4 grudnia 2014 r.

PPHU „Kalinka" Usługi transportowe

ul. Nowowiejskiego 22

32-340 Wolbrom

NIP: 646-25-54-555

Naczelnik Urzędu Skarbowego

w Olkuszu

ul. Budowlanych 2

32-300 Olkusz

Zawiadomienie o zmianie adresu

US-122/190/2014/KB

Na podstawie art. 146 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. DzU z 2012 r., poz. 749 ze zm.) zawiadamiam organ podatkowy – Naczelnika Urzędu Skarbowego w Olkuszu – o zmianie swojego adresu.

Obecnie w urzędzie skarbowym toczy się postępowanie podatkowe w zakresie podatku od towarów i usług za grudzień 2013 roku (US-122/190/2014/K).

Kamil Nowakowski