Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 6 sierpnia 2014 r. (IPPB5/423-446/14-2/AS).

Z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej wystąpiła spółka (dalej: wnioskodawca) będąca częścią jednego z międzynarodowych koncernów, która przeprowadza wiele transakcji z podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o CIT. Wnioskodawca wskazał, że często zawiera z jednym podmiotem powiązanym jedną kluczową transakcję o znacznej wartości oraz kilka innych mniejszych wartościowo transakcji, które nie wymagają udokumentowania.

Analizując, które z transakcji podlegają obowiązkowi dokumentacyjnemu, wnioskodawca grupuje transakcje usługowe ze względu na ich rodzaj i tak zagregowaną wartość poszczególnych typów świadczeń odnosi do limitów dokumentacyjnych. Jako przykład wnioskodawca podaje sytuację, w której zawiera trzy umowy pożyczki z podmiotem powiązanym, umowę o świadczenie usług X oraz umowę o świadczenie usług Y. Jeśli łączna wartość umów pożyczkowych przekracza w danym roku podatkowym 30 tys. euro, to wnioskodawca przygotowuje dokumentacje cen transferowych dla transakcji pożyczkowej. Równocześnie, w przypadku gdy wartości transakcji świadczenia usług X oraz transakcji świadczenia usług Y nie przekroczą oddzielnie progu dokumentacyjnego, przy czym ich skumulowana wartość będzie wyższa niż 30 tys. euro, wnioskodawca jest zdania, że nie ciąży na nim obowiązek dokumentacyjny w odniesieniu do świadczeń X i Y.

W związku z tym spółka wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej, w którym zadała pytanie, czy jej podejście jest prawidłowe, tj. czy dla określenia obowiązku dokumentacji cen transferowych podatniczka powinna uwzględniać łączną wartość jednego rodzaju transakcji, a nie łączną wartość wszystkich transakcji zawartych z danym podmiotem powiązanym.

Wnioskodawca podkreślił, że w prawie podatkowym i cywilnym nie jest jednoznacznie zdefiniowane pojęcie transakcji, natomiast w ustawie o CIT ustawodawca posługuje się tym terminem zarówno w liczbie pojedynczej, jak i mnogiej. Dlatego też– zdaniem wnioskodawcy – transakcja powinna być rozumiana jako świadczenie obejmujące przykładowo te same usługi i skumulowana wartość takich jednorodnych transakcji jest decydująca dla obowiązku udokumentowania danej transakcji.

Reklama
Reklama

Organ podatkowy uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe, argumentując, że brak definicji legalnej nie oznacza, iż podatnik ma dowolność w jej interpretacji. Ponadto, organ podatkowy stwierdził, że gdy skumulowana wartość transakcji z jednym kontrahentem powiązanym przekroczy progi dokumentacyjne, dokumentacje cen transferowych należy sporządzić dla wszystkich transakcji realizowanych z tym podmiotem. Dodatkowo organ podkreślił, że odrębny sposób ustalania ceny nie może być czynnikiem różnicującym transakcje, gdyż byłby środkiem do obejścia obowiązku dokumentacyjnego.

Komentarz eksperta

Aleksandra Jackowska, starsza konsultantka w dziale doradztwa podatkowego EY, w zespole cen transferowych

Zgodnie z art. 9a ust. 2 ustawy o CIT, podatnicy są zobowiązani do przygotowania dokumentacji dla transakcji z podmiotami powiązanymi, jeśli  wartość tych transakcji w danym roku podatkowym przekroczyła wyrażony kwotowo próg, tj. 30 tys. euro dla świadczeń niematerialnych i 50 lub 100 tys. euro dla pozostałych (w zależności od relacji między wartością transakcji a kapitałem zakładowym).

Analizowana interpretacja porusza kwestię definicji transakcji – która jest kluczowa przy określaniu powyższego obowiązku dokumentacyjnego – i pokazuje, że orzecznictwo w tym zakresie nadal nie jest jednoznaczne.

Zgodnie z opinią wyrażoną przez organ podatkowy w analizowanej interpretacji, podatnik powinien udokumentować wszystkie transakcje zawierane z podmiotem powiązanym w przypadku, gdy ich łączna wartość przekracza ustawowy próg. Pomimo, iż prezentując swoją argumentację organ podatkowy odnosi się częściowo do transakcji dotyczących świadczeń niematerialnych, to jednak nie wskazuje w sposób jednoznaczny na możliwość rozróżnienia transakcji na usługowe i pozostałe przy analizowaniu przekroczenia progu podatkowego. W konsekwencji, argumentacja zastosowana przez organ podatkowy nie dostarcza precyzyjnych wytycznych czy podatnik powinien analizować skumulowaną wartość transakcji dotyczących różnego rodzaju świadczeń niematerialnych, czy łączną wartość wszystkich transakcji, tj. usługowych i pozostałych. Jednocześnie, niektóre wnioski przedstawione przez organ podatkowy pozwalają na stwierdzenie, że przekroczenie progu przez jakąkolwiek transakcję z podmiotem powiązanym skutkuje koniecznością udokumentowania wszystkich rozliczeń z tym kontrahentem.

Tak szeroka interpretacja oznaczałaby dla podatnika, że jeśli jakakolwiek transakcja zawarta z podmiotem powiązanym podlega obowiązkowi udokumentowania, to wszystkie pozostałe transakcje - niezależnie czy dotyczące świadczeń niematerialnych, czy pozostałe (w tym towarowe) - zawarte z tym samym kontrahentem powinny zostać objęte dokumentacją, niezależnie od ich wartości. Takie podejście budzi jednak wiele kontrowersji, przede wszystkim z uwagi na wątpliwości czy taka była faktyczna intencja ustawodawcy oraz z uwagi na znaczne obciążenie administracyjne w postaci konieczności opracowywania dokumentacji cen transferowych dla wszystkich przeprowadzanych transakcji, nawet jeśli ich wartości są minimalne.

Niemniej jednak, obecna linia orzecznicza – z wyjątkiem analizowanej interpretacji – nie kwestionuje konieczności rozróżnienia w grupowaniu transakcji usługowych i pozostałych zgodnie z kategoriami określonymi przez ustawowe progi dokumentacyjne. Kwestią sporną pozostaje natomiast problem analizowania łącznej wartości transakcji dotyczących usług o odmiennym charakterze. W wyroku wydanym przez Wojewódzki Sąd Administracyjny (dalej: WSA) w Warszawie z 25 lipca 2012 r. (III SA/Wa 2659/11) został bowiem wyrażony pogląd, że łączna wartość wszystkich transakcji usługowych przeprowadzanych z jednym kontrahentem, niezależnie od ich specyfiki, powinna być porównywana z progiem dokumentacyjnym. Orzeczenie to na moment obecny pozostaje nieprawomocne.

Równocześnie, w wielu wydawanych orzeczeniach pojawia się pogląd, że sumowanie wartości transakcji dotyczących świadczeń niematerialnych powinno być dokonywane dla świadczeń tego samego rodzaju, tj. odrębnie, ze względu na ich indywidualny charakter i rodzaj, przy czym metoda ustalania ceny nie powinna tu być czynnikiem różnicującym. Taki pogląd został wyrażony przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z 10 maja 2012 r. (II FSK1893/10 i  II FSK1894/10) oraz z 15 stycznia 2013 r. (II FSK 1052/11), a także przez WSA z 9 lutego 2012 r. (III SA/Wa 1506/11).

Podsumowując, analizowana interpretacja nie przynosi jednoznacznej odpowiedzi jakie podejście do wartości transakcji pod kątem analizy obowiązku podatkowego powinno być stosowane przez podatników. Ostateczne wytyczne w tym zakresie może przynieść dopiero rozstrzygnięcie przez NSA sytuacji podatnika, którego dotyczył powyżej przytoczony wyrok wydany przez WSA 25 lipca 2012 r.