Kwestię momentu ujęcia ?w koszty podatkowe zobowiązań wynikających z faktur korygujących otrzymanych po sporządzeniu sprawozdania finansowego rozstrzygnął ostatnio Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 19 lutego 2014 r. (I SA/Gd 1686/13).

Istota problemu w tej sprawie sprowadzała się do wykładni art. 15 ust. 4c ustawy ?o CIT. Zgodnie z tym przepisem koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po dniu sporządzenia sprawozdania finansowego, są potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe.

Czego dotyczył spór

W sprawie rozstrzygniętej przez WSA podatnik wskazał, że zgodnie z polityką zakupu materiałów obowiązującą ?w grupie kapitałowej, do której należy, ceny zakupu materiałów w danym roku są stałe. Ich wyrównanie, in plus lub in minus, do cen rynkowych następuje raz na kwartał w drodze faktur korygujących wystawianych przez dostawców. Z uwagi na to, że okresy rozliczeniowe nie pokrywają się ?z kwartałami kalendarzowymi, podatnik otrzymuje faktury korygujące także po sporządzeniu sprawozdania finansowego za rok, w którym dokonano zakupów.

Bazując na art. 15 ust. 4c ustawy o CIT, podatnik stwierdził, że zobowiązania wynikające z faktur korygujących powinny być uznawane za koszty podatkowe w kolejnym roku podatkowym po roku, za który sporządzono sprawozdanie.

Fiskus nie zgodził się ?z przedsiębiorcą...

Stanowisko to nie znalazło jednak potwierdzenia w wydanej interpretacji. Przepisy ustawy o CIT zdaniem organu podatkowego nie odnoszą się bowiem do sposobu kwalifikacji podatkowej korekt kosztów bezpośrednio związanych ?z uzyskiwanymi przychodami. Wystawiona faktura korygująca nie zmienia momentu poniesienia i potrącenia kosztu, a jedynie jego wysokość. Faktura korygująca nie dokumentuje odrębnego, niezależnego zdarzenia, lecz odnosi się do stanu już zaistniałego. Zdaniem fiskusa korekta kosztu powinna być zatem rozliczona w okresie rozliczeniowym, ?w którym zostały osiągnięte przychody związane z tym kosztem.

Ponadto odnośnie do korekt kosztów podatkowych należy stosować rozwiązania zawarte w ordynacji podatkowej. Oznacza to, że w przypadku rozliczenia kosztów podatkowych w danym roku podatkowym i otrzymania w roku następnym faktury korygującej należy skorygować koszty za rok poprzedni. Faktura korygująca powoduje w tej sytuacji, że w zeznaniu podatkowym zostały wskazane koszty w nieprawidłowej wysokości.

...ale sąd miał inne zdanie

Argumentacja organu podatkowego nie przekonała jednak Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku. Zdaniem sądu korekty dotyczące kosztów bezpośrednich odnoszące się do danego roku podatkowego, ?a otrzymane po dniu sporządzenia sprawozdania finansowego za dany rok, powinny być rozpoznawane w kolejnym roku. Na poparcie swojego stanowiska WSA wskazał, że brzmienie art. 15 ust. 4c ustawy o CIT odnosi się do kosztu poniesionego po sporządzeniu sprawozdania finansowego, a nie do dokumentu, na podstawie którego koszt został poniesiony. Tym samym związek między fakturą pierwotną a fakturą korygującą, na który powołuje się organ podatkowy, nie zawsze potwierdza, że faktura korygująca odnosi się do zdarzenia, które zaistniało w dacie wystawienia faktury pierwotnej. Występują bowiem sytuacje, w których faktura pierwotna jest prawidłowa od samego początku, ?a dopiero na skutek zaistnienia zdarzenia (w innym roku podatkowym) powstała konieczność ujęcia korekty.

Sąd nie podzielił także twierdzeń organu co do stosowania przepisów ordynacji podatkowej (art. 81) w zakresie korekty kosztów podatkowych. Zdaniem sądu przepisy te znajdują zastosowanie dopiero w momencie, gdy danej instytucji nie regulują przepisy prawa podatkowego. W analizowanej sytuacji potrącalność kosztów w czasie została natomiast wprost uregulowana ?w art. 15 ust. 4–4d ustawy o CIT, więc ich pominięcie jest niedopuszczalne. Ponadto zastosowanie się do stanowiska organu może prowadzić do powstania zaległości podatkowej i konieczności uiszczenia odsetek, co zasadniczo kłóci się ?z zasadą, że odsetki mogą obciążać podatnika tylko z powodów zawinionych przez niego.

Na bieżąco, nie wstecz

Spór między podatnikami ?a organami podatkowymi ?w przedstawionej kwestii trwa już od lat. Stanowisko podatników o możliwości rozpoznawania korekt kosztów podatkowych na bieżąco, tj. w roku następującym po roku, za który sporządzono sprawozdanie finansowe, nie jest niestety podzielane przez organy podatkowe. Nie przekonuje ich argumentacja prezentowana przez sądy, szczególnie ?w zakresie zasad potrącania kosztów podatkowych w czasie, a także w zakresie możliwości powstania obowiązku zapłaty niezawinionych przez podatnika odsetek. Stanowisko sądów trzeba jednak uznać nie tylko za korzystne dla podatników, ale przede wszystkim za zgodne z obowiązującymi przepisami.

Autor jest konsultantem podatkowym w KSP Legal & Tax Advice w Katowicach