Naczelny Sąd Administracyjny 16 maja 2014 r. wydał dwa precedensowe wyroki (sygn. I FSK 877/13 i I FSK 878/13) dotyczące określenia sposobu wyrejestrowania z rejestru podatników VAT-UE  i związanych z tym obowiązków organu podatkowego.

Sprawa dotyczyła przedsiębiorcy, który został przez organ podatkowy wykreślony ?z rejestru podatników VAT-UE. Miało to związek ?z tym, że nie złożył on informacji VAT-UE za cztery kolejne okresy rozliczeniowe. Organ podatkowy próbował ?o wykreśleniu z rejestru powiadomić przedsiębiorcę. Informację wysłał jednak na jego nieaktualny adres. Przy czym z akt sprawy wynikało, że organowi znany był zmieniony adres.

Przedsiębiorca w końcu się dowiedział, że fiskus wykreślił go z rejestru podatników VAT. Skontaktował się ze swoim pełnomocnikiem i podjął działania zmierzające do uznania czynności wykreślenia z rejestru za nieskuteczną.

W toku postępowania  przedsiębiorca wskazywał, że czynność wykreślenia podatnika z rejestru powinna przyjąć formę decyzji. W ocenie przedsiębiorcy i jego pełnomocnika samo wykreślenie nie może nastąpić wyłącznie w drodze czynności materialnotechnicznych. ?Ponadto nawet gdyby uznać, że w tym przypadku nie ma konieczności wydania decyzji, to tak  czy inaczej skutek w postaci wykreślenia następuje dopiero z chwilą skutecznego zawiadomienia o tym podatnika.

Organy podatkowe nie zgodziły się z takim stanowiskiem. Tłumaczyły, że wyrejestrowanie podatnika z rejestru następuje przez samo jego wykreślenie. W ich ocenie taka czynność nie wymaga potwierdzenia w formie decyzji podatkowej. ?Co więcej, dla skuteczności tego działania nie jest także konieczne powiadomienie o tym fakcie podatnika.

Przedsiębiorca zaskarżył to rozstrzygnięcie, ale Wojewódzki Sąd Administracyjny  w Gliwicach w pełni potwierdził stanowisko fiskusa.

Rację skarżącemu przyznał dopiero sąd kasacyjny. Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżone wyroki. W ustnych motywach uzasadnienia tych orzeczeń NSA zwrócił uwagę na przepisy art. 97 ust. 15 ustawy o VAT  w zestawieniu z innymi przepisami dotyczącymi wykreślania podatników ?z rejestru VAT. ?W ocenie sądu kasacyjnego analiza tych regulacji wskazuje na to, że wykreślenie powinno następować w formie decyzji ze wszystkimi tego skutkami. Ma to bardzo duże znaczenie, ponieważ pociąga za sobą określone konsekwencje, w szczególności  konieczność doręczenia decyzji podatnikowi.

—oprac. olat

Autor jest radcą prawnym, ?doradcą podatkowym, wspólnikiem w kancelarii EOL