W przypadku nieuregulowania należności wynikającej ?z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze dłużnik (podatnik) jest obowiązany do korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z tej faktury. Korektę musi zrobić w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze ?(art. 89b ust. 1 ustawy o VAT). ?W przypadku częściowego uregulowania należności ?w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze korekta dotyczy podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną część należności (art. 89b ?ust. 2 zdanie pierwsze ustawy o VAT). Nie dotyczy to przypadku, gdy dłużnik (podatnik) ureguluje należność najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności tej należności (art. 89b ust. 1a i ust. 2 zdanie drugie ustawy o VAT).

Przykład

Znana nam z poprzednich przykładów firma B w deklaracji za maj 2014 r. jest zobowiązana pomniejszyć podatek naliczony ?o kwotę 2300 zł, gdyż 30 maja 2014 r. upłynął 150. dzień ?od terminu płatności za towary nabyte od firmy A. Firma B nie byłaby zobowiązana do tej korekty, gdyby uregulowała zobowiązanie 31 maja 2014 r., ?tj. w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności tej należności.

W przypadku uregulowania należności po dokonaniu tej korekty podatnik (dłużnik) ma prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana, o kwotę podatku (tj. skorygowaną kwotę podatku naliczonego). W przypadku częściowego uregulowania należności podatek naliczony może zostać zwiększony w odniesieniu do tej części (art. 89b ust. 4 ustawy o VAT).

Przykład

Wracamy do znanej nam ?z poprzednich przykładów firmy B. Jeżeli zaległe zobowiązanie wobec firmy A uregulowałaby ?w czerwcu 2014 r., to w deklaracji za czerwiec 2014 r. byłaby uprawniona do powiększenia kwoty podatku naliczonego ?o kwotę skorygowaną w deklaracji VAT-7 za maj 2014 r.

Całkiem inne skutki

Istnienie związku, o którym mowa w art. 32 ust. 2–4 ustawy o VAT, pozbawia wierzyciela prawa do skorygowania podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego w ramach ulgi na złe długi. Nie oznacza to jednak, że dłużnik jest w tym przypadku wolny od obowiązku skorygowania podatku naliczonego w ramach ulgi na złe długi.

Zdaniem organów podatkowych, dla wypełnienia przez dłużnika obowiązków wynikających z art. 89b ust. 1 ustawy o VAT nie ma znaczenia, że pomiędzy stronami istnieją powiązania kapitałowe w rozumieniu art. 32 ust. 2–4 ustawy o VAT (interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 7 maja 2013 r., IPPP2/443-171/13-2/RR).

Przykład

Gdyby pomiędzy znanymi nam ?z poprzednich przykładów firmami A i B istniały powiązania, o których mowa w art. 32 ust. 2–4 ustawy o VAT, to firma B, jako dłużnik, musiałaby w deklaracji VAT-7 za maj 2014 r. skorygować podatek naliczony wynikający ?z nieopłaconej faktury wystawionej przez firmę A.

Odnosząc się do przedstawionego w pytaniu stanu faktycznego, istnienie powiązań ?w rozumieniu art. 32 ust. 2–4 ustawy o VAT (wykazane wcześniej) niestety nie zwalnia dłużnika, tj. spółki Omega, z obowiązku skorygowania podatku naliczonego z tytułu nieopłaconej w terminie faktury względem spółki Alfa. Oznacza to, że w deklaracji VAT-7 za maj ?2014 r., kiedy to upływa 150. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego na fakturze, spółka Omega (wierzyciel) jest zobowiązana skorygować podatek naliczony o kwotę 4600 zł.

Za co grożą sankcje

W przypadku stwierdzenia, że podatnik (dłużnik) naruszył obowiązek korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej ?z wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona, naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe ?w wysokości 30 proc. kwoty podatku wynikającego z nieuregulowanych faktur, który nie został skorygowany. ?W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego się nie ustala (art. 89b ust. 6 ustawy o VAT).

Dla spółki Omega oznacza to, że jeżeli nie skorygowałaby odliczonego podatku naliczonego w deklaracji VAT-7 za maj 2014 r., kiedy to przypada 150. dzień od dnia upływu terminu płatności zobowiązania względem spółki Alfa, to musiałaby się liczyć z ewentualnym ustaleniem dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości 30 proc. kwoty podatku wynikającego z nieuregulowanych faktur, który nie został skorygowany, tj. 1380 zł (30 proc. x 4600 zł).

—Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy