Od 1 listopada 2013 r. obowiązują nowe przepisy w zakresie akcyzy na gaz ziemny i inne paliwa gazowe, które poszerzają katalog wyrobów gazowych objętych akcyzą. Z drugiej jednak strony nowe przepisy powiększyły grono podmiotów uprawnionych do zwolnienia z tego podatku. Bezwarunkowe zwolnienie z akcyzy dla gazu ziemnego, pozostałych węglowodorów gazowych oraz pozostałych paliw opałowych gazowych dla celów opałowych przestało obowiązywać z końcem października ?2013 r.
Rozszerzony katalog
Zgodnie z nowymi przepisami (DzU z 2013 r., poz. 1231) od 1 listopada 2013 r. obowiązuje akcyza nie tylko na gaz ziemny mokry skroplony (CN 2711 11 00) czy ziemny mokry w stanie gazowym (CN 2711 21 00), lecz także na: węglowy, wodny, generatorowy i podobne gazy o kodzie ?CN 2705 00 00 oraz pozostałe węglowodory gazowe w stanie gazowym (CN 2711 29 00), tj. metan i pozostałe paliwa opałowe. Jak widać, przepisy obejmują obecnie wiele różnych rodzajów gazu, np. koksowniczy, ekspansyjny i gazy resztkowe powstające w ciągach technologicznych nieorganicznych, konwektorowy, wielkopiecowy oraz biogaz.
Przepisy zakładają obecnie, że akcyza jest należna dopiero na etapie ostatniej transakcji poprzedzającej konsumpcję oraz przy zużyciu własnym wyprodukowanych przez dany podmiot wyrobów gazowych.
Nowelizacja wprowadziła także dwa rodzaje podmiotów biorących udział w obrocie paliwami gazowymi. Są nimi pośredniczący podmiot gazowy (PPG) oraz finalny nabywca gazowy (FNG).
Podmiot pośredniczący
Pośredniczący podmiot gazowy to taki, który m.in.:
- ?dokonuje sprzedaży, dostawy wewnątrzwspólnotowej, nabycia wewnątrzwspólnotowego, importu lub eksportu wyrobów gazowych lub używa wyrobów gazowych do celów objętych ?i nieobjętych zwolnieniem od akcyzy, a także do celów objętych zerową stawką akcyzy,
- ?jest spółką prowadzącą giełdę towarową i nabywa wyroby gazowe,
- ?jest (towarowym) domem maklerskim nabywającym wyroby gazowe.
Sprzedaż paliwa gazowego pośredniczącemu podmiotowi gazowemu nie podlega opodatkowaniu akcyzą. Obowiązek naliczania podatku akcyzowego oraz rozliczania się z właściwym urzędem celnym spoczywa w tym przypadku na odbiorcy.
Odbiorca nie musi jednak uiszczać akcyzy, jeżeli wykaże, że jest pośredniczącym podmiotem gazowym. W tym celu powinien powiadomić właściwy urząd celny o zamiarze rozpoczęcia działalności jako pośredniczący podmiot gazowy. Wówczas naczelnik urzędu celnego wyda potwierdzenie przyjęcia takiego powiadomienia. Jeżeli odbiorca dostarczy sprzedawcy poświadczoną za zgodność z oryginałem kopię tego potwierdzenia, to nie płaci akcyzy. Jeżeli natomiast nie przedłoży takiego dokumentu, będzie traktowany jako finalny nabywca gazowy i zostanie obciążony obowiązkiem zapłaty podatku akcyzowego od gazu według obowiązujących stawek.
Finalny nabywca
Finalnym nabywcą gazowym jest ten, kto nabywa na terytorium kraju, importuje lub nabywa wewnątrzwspólnotowo wyroby gazowe, lub ten, kto posiada wyroby gazowe uzyskane ?w sposób inny niż w drodze nabycia, nie będąc jednocześnie pośredniczącym podmiotem gazowym. Sprzedaż paliwa gazowego takiemu odbiorcy podlega opodatkowaniu akcyzą.
Obowiązek naliczania podatku akcyzowego oraz rozliczania się z właściwym urzędem celnym spoczywa na sprzedawcy. Obowiązkiem nabywcy jest złożenie oświadczenia, na jaki cel przeznaczone jest paliwo gazowe. Oświadczenie takie jest podstawą do zastosowania właściwej stawki podatkowej lub zwolnienia ?z akcyzy.
Nowelizacja wprowadziła również szeroki katalog zwolnień od akcyzy dla gazu zużywanego w celach opałowych.
W celach opałowych bez obciążenia
Zwolnieniu podlega zatem użycie gazu w celach opałowych, m.in.: do przewozu towarów ?i pasażerów koleją, do łącznego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej, w pracach rolniczych, ogrodniczych, w hodowli ryb oraz leśnictwie, a także w procesie produkcji energii elektrycznej lub wyrobów energetycznych.
Z akcyzy zwolnione jest także użycie gazu w celach opałowych przez zakłady energochłonne, ?w których wprowadzono systemy mające na celu ochronę środowiska lub podwyższenie efektywności energetycznej. Zwolnienie ?z akcyzy obejmuje także wykorzystanie gazu do napędu statków oraz z pewnymi ograniczeniami ?w żegludze.
Jak stosować
Nowe przepisy regulują m.in. kwestie prowadzenia ewidencji wyrobów gazowych, w tym zakres danych, które powinna ona zawierać. Ewidencję można prowadzić ?w wersji papierowej i elektronicznej. W określonych przypadkach wymienionych w art. 32 ustawy sposób prowadzenia ewidencji jest jednym z warunków zwolnienia z akcyzy.
Skorzystanie z niektórych zwolnień z akcyzy wymaga dopełnienia dodatkowych formalności, w tym m.in. dostosowania treści umowy pomiędzy sprzedawcą ?a nabywcą. Z treści umowy powinno jasno wynikać, że wyroby gazowe, których ta umowa dotyczy, będą użyte do celów uzasadniających zwolnienie z podatku. Należy pamiętać, że w stosunku do umów obowiązujących w momencie wejścia w życie nowelizacji przewidziano, że termin dostosowania umów do nowych warunków upływa 30 czerwca 2014 roku.
Wprowadzenie nowych przepisów dla niektórych odbiorców gazu oznacza większe obciążenia. Jednak grono uprawnionych do zwolnienia z tego podatku jest bardzo szerokie. W tym kontekście warto przeanalizować działalność firmy i dostosować umowy tak, aby umożliwiały skorzystanie ze zwolnień.
Podsumowując
Zatem w pana przypadku, biorąc pod uwagę opisane zmiany ?w przepisach, nie powstanie obowiązek w zakresie rejestracji dla celów podatku akcyzowego oraz prowadzenia stosownej ewidencji. Spełnia pan definicję „finalnego nabywcy" co oznacza, że będąc nabywcą gazu dla celów również związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, będzie musiał pan zadeklarować powierzchnię p ana mieszkania związaną z prowadzoną działalnością. Na tej podstawie podmiot pośredniczący (lub dostawca) będzie zobowiązany do naliczania w tym zakresie podatku akcyzowego, co będzie wiązało się bezpośrednio ze wzrostem ceny gazu o doliczony podatek akcyzowy. Tak więc obowiązek naliczania podatku akcyzowego, prowadzenia ewidencji ciąży w tej sytuacji wyłącznie na podmiocie pośredniczącym (lub dostawcy).
—Adrian Maczura ?jest doradcą podatkowym ?w Rödl & Partner we Wrocławiu
—Tadeusz Piekłowski ?jest specjalistą ds. celnych ?i akcyzowych ?w Rödl & Partner we Wrocławiu