Czy następca odliczy VAT z faktur wystawionych na poprzednika

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny ?w Krakowie w wyroku z 19 lutego 2014 r. (I SA/Kr 2096/13).

Do spółki z o.o. s.k.a. (spółki komandytowo-akcyjnej, gdzie jedynym komplementariuszem jest spółka z o.o.) zostało wniesione ?w formie aportu przedsiębiorstwo prowadzone przez osobę fizyczną. Po dniu aportu do spółki wpływają faktury obejmujące dane tego przedsiębiorstwa, wystawione zarówno przed, jak i po dniu aportu. Spółka wystąpiła do organu podatkowego o interpretację ?w sprawie terminu odliczenia VAT wynikającego z takich faktur. Zadała pytanie o to,  ?w którym momencie może dokonać odliczenia: czy od razu – na zasadach określonych ?w art. 86 ustawy o VAT, mimo że na fakturach jako nabywca wskazane jest przedsiębiorstwo, czy dopiero w momencie skorygowania nazwy nabywcy na spółkę.

Zdaniem spółki, jest ona uprawniona do odliczenia VAT w terminach określonych ?w art. 86 ustawy o VAT, nawet jeśli na fakturach wskazano jako nabywcę przedsiębiorstwo. Jej zdaniem nie jest w tym przypadku konieczna korekta nazwy nabywcy. Spółka podkreśliła, że stała się następcą prawnym przedsiębiorstwa, a ustawa nie wymaga wprost, aby faktura została wystawiona na rzecz tego podatnika, który będzie realizował prawo do odliczenia. Wskazanie na fakturze przedsiębiorstwa jako nabywcy jest równoznaczne ze wskazaniem jako nabywcy – spółki.

Organ uznał za nieprawidłowe ustalenia odnośnie do faktur wystawionych i otrzymanych po dniu aportu. Wskazał, że w świetle ustawy o VAT faktura pełni szczególną rolę dowodową, dlatego istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich jej elementów. Zdaniem organu gdy do spółki wpływają faktury wystawione po dniu aportu, a jako nabywcę wskazano przedsiębiorstwo, spółka może odliczyć VAT pod warunkiem uprzedniego skorygowania danych w zakresie nabywcy, gdyż jest nim już spółka.

Sąd oddalił skargę, wskazując, że po dniu aportu nabywcą faktycznym jest spółka, do której został wniesiony aport, a zatem faktura wystawiona po tej dacie na przedsiębiorstwo osoby fizycznej nie odzwierciedlałaby rzeczywistych danych. Zdaniem sądu tylko takie dane ujawnione na fakturze są podstawą do odliczenia.

—Katarzyna Mitelsztedt, współpracownik Zespołu Zarządzania ?Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Adrianna ?Szott, starsza konsultantka ?w Deloitte ?Doradztwo Podatkowe sp. z o.o. ?(biuro we Wrocławiu)

Analizowane orzeczenie krakowskiego WSA wydaje się być przykładem nadmiernie restrykcyjnego podejścia do kwestii prawa do odliczenia VAT naliczonego z faktur zawierających nieaktualne dane nabywcy, wystawionych już po transakcji aportu przedsiębiorstwa, przejęcia, fuzji, podziału, etc. Stanowisko sądu, nakazujące wystawianie w takich przypadkach przez dostawcę faktur korygujących, jest, niestety, nieco oderwane od okoliczności tego typu przedsięwzięć restrukturyzacyjnych.

Nie budzi oczywiście wątpliwości, że optymalną praktyką byłoby w takiej sytuacji wystawienie przez dostawcę faktury zawierającej prawidłowe dane spółki, do której został przykładowo wniesiony aport innego przedsiębiorstwa. Niemniej jednak, w praktyce gospodarczej zdarza się niekiedy, że dostawcy, pomimo poinformowania ich o zaistniałej sytuacji (tj. przy zachowaniu należytej staranności ze strony nabywcy), wystawiają faktury zawierające dane podmiotu już nieistniejącego.

W takiej sytuacji prawo do odliczenia VAT z tego typu faktur, bez uprzedniego skorygowania danych nabywcy, nie powinno być – moim zdaniem – kwestionowane. Należy mieć na uwadze całe tło sprawy, z którego jasno wynika, że dostawa towarów/usług rzeczywiście miała miejsce, a nabywcą tych towarów/usług jest właśnie spółka przejmująca. Można zatem całkowicie wykluczyć ryzyko, że podatek z faktury zostanie odliczony przez podmiot nieuprawniony, nieistniejący, przypadkowy etc. Przejmowany podmiot został już bowiem wykreślony z rejestru podatników VAT, a faktura, mimo pewnych rozbieżności co do danych nabywcy, trafiła ostatecznie we „właściwe ręce". W mojej opinii, nie można zatem tej specyficznej sytuacji utożsamiać z kardynalnymi błędami w fakturowaniu, tj. przykładowo wystawianiu faktury na rzecz kontrahenta A, podczas gdy towary zostały dostarczane do kontrahenta B (gdy kontrahenci A ?i B nie mają ze sobą nic wspólnego).

Niestety, taką właśnie powierzchowną i przez to ?w efekcie restrykcyjną wykładnię zaprezentował WSA w Krakowie. Należy mieć nadzieję, ?że podatnik złoży skargę kasacyjną, a NSA uchyli niekorzystny wyrok. Niemniej jednak, biorąc pod uwagę stanowisko NSA zaprezentowane ?w wyroku z 21 marca 2012 r., I FSK 806/11, ?w którym w podobnym stanie faktycznym NSA uznał, że konieczne jest skorygowanie danych nabywcy (czy to fakturą korygującą czy notą korygującą), trudno ocenić szanse na uzyskanie pozytywnego rozstrzygnięcia.

Warto również zwrócić uwagę, że w wydawanych przez ostatnich kilka lat interpretacjach indywidualnych, organy podatkowe prezentowały odmienne, zasadniczo korzystne dla podatników stanowisko. Przykładowo, w interpretacji wydanej przez Izbę Skarbową w Warszawie 25 czerwca 2012 r. (IPPP2/443-542/12-3/BH), uznano, że w analogicznej sytuacji, prawo do odliczenia VAT nie jest uzależnione od skorygowania danych nabywcy. Natomiast w interpretacji z 7 marca 2013 r. (IBPP1/443-197/13/MS) Izba Skarbowa w Katowicach stwierdziła, że w sytuacji otrzymania przez podatnika po dacie przejęcia faktury VAT z danymi spółki przejmowanej jako nabywcy, wnioskodawca powinien skorygować tę fakturę, aczkolwiek w drodze wystawienia noty korygującej, co się wydaje nieco mniej uciążliwe, aniżeli wymuszenie na dostawcy wystawienia faktury korygującej.

Warto sobie zatem zadać pytanie, czy przedmiotowa interpretacja będąca przedmiotem zaskarżenia przed WSA w Krakowie oznacza zmianę dotychczasowej, przychylnej podatnikom praktyki organów podatkowych.