Rz: Do końca marca użytkownicy wieczyści wnoszą roczne opłaty na rzecz gmin i Skarbu Państwa. Jak podatkowo je potraktować?
Anna Welsyng:
Takie opłaty są kosztem uzyskania przychodu zarówno podatnika odprowadzającego PIT, jak i CIT. Należy jak zawsze pamiętać o podstawowej zasadzie związku z przychodem z działalności gospodarczej. Tylko opłaty za nieruchomości wykorzystywane ?w działalności zmniejszą podstawę opodatkowania.
Ustawy o podatkach dochodowych przesądzają, że nie są kosztem uzyskania przychodu wydatki na nabycie prawa wieczystego użytkowania gruntów, ?z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów. Wydatki na nabycie użytkowania wieczystego są natomiast kosztem przy odpłatnym zbyciu tego prawa.
W jakim okresie rozlicza się taką opłatę?
Opłaty tej nie da się przypisać do konkretnych przychodów ani szczegółowo ocenić stopnia jej wpływu na ich uzyskanie. Należy ją więc zaliczyć do pośrednich kosztów uzyskania przychodu, które ponoszone są w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. Są to wydatki na funkcjonowanie przedsiębiorstwa, związane ?z całokształtem działalności.
Koszty takie są potrącalne na bieżąco, w dacie ich poniesienia.
Za dzień poniesienia uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych na podstawie otrzymanej faktury lub rachunku albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu. Ustawy ?o podatkach dochodowych odsyłają więc w tym zakresie do przepisów rachunkowych.
Czy polityka rachunkowości stosowana przez podatnika może mieć wpływ na rozliczenie kosztów?
Jeśli dla przedsiębiorcy prowadzącego księgi rachunkowe opłata jest pokaźną kwotą, to może on nie ujmować kosztu w jednym miesiącu, ale dokonać rozliczeń międzyokresowych. Opłata dotyczy całego roku, więc z rachunkowego punktu widzenia ujęcie jej w kosztach jednego miesiąca niekiedy może zafałszować okresowe wyniki finansowe przedsiębiorcy.
Organy podatkowe stoją na stanowisku, że zaksięgowanie kosztu oznacza ujęcie wydatku na koncie kosztowym, a nie jakiekolwiek pokazanie go w księgach. ?W konsekwencji, zdaniem organów podatkowych, dokonywanie rozliczeń międzyokresowych kosztów będzie też miało wpływ na ich ujęcie w kosztach podatkowych.
W mojej opinii, co zresztą potwierdza orzecznictwo sądowe, nie jest to uprawniony wniosek. Przepisy podatkowe są oddzielną gałęzią prawa i samodzielnie regulują prawa i obowiązki podatnika. Rachunkowe rozliczenie międzyokresowe kosztów nie powinno więc determinować momentu zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodu.
Podatnik może pomniejszyć przychód na bieżąco, co obniży wysokość zaliczki na podatek za miesiąc ujęcia ?w księgach całego wydatku stanowiącego koszt pośredni, bez względu na jego rachunkowe podzielenie na koszt ?w wysokości 1/12 opłaty ?w poszczególnych miesiącach.
Jak obowiązujące od początku zeszłego roku przepisy ?o zatorach płatniczych wpływają na rozliczenie opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste?
Regulacje dotyczące konieczności pomniejszania kosztów wskutek braku zapłaty są fatalnie skonstruowane. Mają wpływ na rozliczenie każdego kosztu, więc także opłaty za użytkowanie wieczyste.
Problematyczne jest tylko, czy ten koszt powstaje od razu na podstawie otrzymanego dokumentu określającego wysokość opłaty, czy dopiero w wyniku faktycznej zapłaty (np. ?w przypadku rozłożenia płatności na raty – z chwilą zapłaty danej raty). Nie ma jasnej odpowiedzi na to pytanie. Również orzecznictwo sądowe jest podzielone. Jeśli będziemy kierować się tym drugim stanowiskiem, tj. że podatkowy koszt powstaje dopiero w momencie zapłaty, to nigdy nie trzeba będzie go korygować.
—rozmawiał Mateusz Maj
