Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z 13 lutego 2014 r. (I SA/Po 710/13).

W latach 2007–2011 spółka uzyskała pożyczki długoterminowe od swojego głównego udziałowca – spółki cypryjskiej. Kwota udzielonych pożyczek przewyższała trzykrotność kapitału zakładowego, a wspólnik – pożyczkodawca posiadał 98 proc. głosów na walnym zgromadzeniu, co uniemożliwiało spółce zaliczenie odsetek od udzielonych pożyczek do kosztów podatkowych. W 2012 r. wspólnik spółki zbył swoje udziały na rzecz innego podmiotu niepowiązanego. Na tle tak przedstawionego stanu faktycznego złożono wniosek o interpretacje indywidualną, w którym zadano pytanie, czy odsetki od udzielonych pożyczek, wypłacane byłemu wspólnikowi, są kosztem podatkowym. Podatnik odniósł się do tego pytania twierdząco. W uzasadnieniu wskazał, że warunkiem wyłączenia odsetek z kosztów podatkowych jest spełnienie dwóch postulatów: posiadanie przez wierzyciela statusu udziałowca spółki oraz odpowiedni poziom udziału w kapitale. Zdaniem spółki warunki te nie zostały spełnione, ponieważ w chwili wypłaty odsetek wierzyciel nie był jej wspólnikiem.

Fiskus nie zgodził się z tym stanowiskiem, wskazując, że zmiana statusu wierzyciela nie ma wpływu na zastosowanie przepisów o niedostatecznej kapitalizacji.

Spółka wniosła skargę do sądu i wygrała. W uzasadnieniu wyroku sąd wskazał, że przepisy wyłączające odsetki z kosztów podatkowych są wyjątkiem od reguły i muszą być interpretowane w sposób ścisły. Zdaniem sądu, jeśli jednym z warunków zastosowania tego wyjątku jest posiadanie statusu udziałowca, a warunek ten nie został spełniony, to odsetki wypłacone byłemu wspólnikowi są kosztem podatkowym. Sąd nadmienił również, że powodem wprowadzenia przepisów o niedostatecznej kapitalizacji było przeciwdziałanie praktyce polegającej na ukrywaniu rzeczywistej rentowności spółek poprzez ich nadmierne zadłużenie. ?W ocenie sądu, w przypadku podmiotów niepowiązanych opisane zagrożenie nie występuje.

—Adrian Głowacki, współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Michał ?Siekierzyński, doradca podatkowy, starszy menedżer ?w Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o. ?(biuro w Warszawie)

Przepisy ustawy o CIT dotyczące niedostatecznej kapitalizacji wywołują dość często rozbieżności interpretacyjne pomiędzy podatnikami oraz organami podatkowymi, które interpretują zawarte ?w nich ograniczenia w sposób rozszerzający. Sytuacja taka miała miejsce również w komentowanej sprawie, w której pożyczka została udzielona przez udziałowca, który przed spłatą zadłużenia zbył udziały pożyczkobiorcy, pozostając jednak w dalszym ciągu wierzycielem pożyczkowym. Organy podatkowe, ?co potwierdza komentowany przypadek, przy wydawaniu interpretacji indywidualnych często stoją na stanowisku, że po zmianie udziałowca nadal mają zastosowanie ograniczenia wynikające z przepisów o cienkiej kapitalizacji. Argumentują to tym, że zbycie udziałów po dniu zawarcia umowy pożyczki, na skutek czego pożyczkodawca przestaje być wspólnikiem pożyczkobiorcy: „(...) nie skutkuje ponowną weryfikacją wystąpienia ograniczeń wynikających ?z niedostatecznej kapitalizacji, ?w odniesieniu do określenia rodzaju pożyczek/kredytów nimi objętych (...)". (interpretacja indywidualna Izby Skarbowej w Katowicach z 17 września 2012 r., IBPBI/2/423-735/12/MS).

Takie stanowisko należy uznać za nieprawidłowe, co znajduje potwierdzenie w orzeczeniach sądów administracyjnych, które podkreślają, że art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o CIT należy interpretować ściśle (por. wyroki: WSA w Warszawie ?z 12 stycznia 2011 r.,  III SA/Wa 2586/11 oraz WSA w Krakowie z 15 lutego  2013 r.,  I SA/Kr 18/13). Sądy twierdzą, że uzasadnione dla oceny wystąpienia konsekwencji podatkowych wynikających z art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o CIT jest ?zaistnienie odpowiedniego poziomu zadłużenia określonego na dzień zapłaty odsetek wobec pożyczkodawcy mającego na ten moment status podmiotu kwalifikowanego. Artykuł 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o CIT nie powinien więc mieć zastosowania, jeśli w dniu zapłaty odsetek zadłużenie wobec pożyczkodawcy nie jest już  zadłużeniem wobec udziałowca. ?A zatem podatnicy, którzy otrzymali negatywną interpretację w tym zakresie, mogą rozważyć wystąpienie na drogę sądowo-administracyjną.