- Planuję rozpocząć działalność w zakresie usług hotelowych (nabyłem w tym celu niewielki pensjonat nad morzem). Oprócz zaplecza noclegowego posiadam trzy sale, które są wynajmowane zewnętrznym kontrahentom. Czasami dla celów obsługi dużych imprez nabywam posiłki dla uczestników od firm cateringowych. Mam wątpliwości co do prawa do odliczenia VAT od takich zakupów. Czy mam prawo do odliczenia podatku, czy też VAT powinienem traktować jako koszt uzyskania przychodów? Moim zdaniem mam prawo do odliczenia VAT, ponieważ zakupy są w całości związane ze sprzedażą opodatkowaną (odsprzedaję usługi cateringowe ostatecznym nabywcom). W jakim terminie przysługuje mi odliczenie VAT? Jakie zasady wprowadziła w tym zakresie nowelizacja przepisów VAT obowiązująca od 1 stycznia 2014 r.?

– pyta czytelnik.

W sytuacji opisanej w pytaniu czytelnikowi przysługuje pełne prawo do odliczenia VAT wynikającego z zakupu posiłków. Ograniczenie w obniżeniu kwoty podatku należnego ?o kwotę podatku naliczonego nie ma w tym przypadku zastosowania.

Stosownie do art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT odliczenia podatku nie stosuje się do usług noclegu oraz gastronomicznych. Przepisy o VAT nie zawierają wykładni pojęć „usługi gastronomiczne" oraz „catering". Tym samym należy odwołać się do wykładni językowej oraz przepisów unijnych >patrz ramka.

Z definicji i wyjaśnień przytoczonych w ramce wynika, że zakup posiłków ?w zewnętrznej firmie nie spełnia warunków usługi gastronomicznej. Ustawa ?o VAT przewiduje brak możliwości odliczenia podatku wyłącznie w odniesieniu do usług gastronomicznych. Pozostałe usługi (czynności) związane z posiłkami uprawniają podatników do odliczenia VAT. Warunkiem jest, aby były nabywane w celu działalności opodatkowanej. ?W związku z tym, czytelnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT.

Jak klasyfikować

Właściwsze byłoby potraktowanie omawianych zakupów jako dostawy gotowych posiłków opodatkowanych stawką 5 proc. VAT  niż jako usługi cateringowej opodatkowanej stawką 8 proc. VAT. Jak wynika z przepisów rozporządzenia Rady (UE) 282/2011, dostawy gotowych posiłków nie uznaje się za usługi cateringowe (art. 6 ?ust. 2 rozporządzenia). Usługi cateringowe zakładają bowiem również świadczenie usług wspomagających proces przygotowywania/dostarczania posiłków. Natomiast w omawianym przypadku przedmiotem transakcji jest wyłącznie dostarczenie gotowych posiłków do ostatecznego odbiorcy (dostawa towarów).

Tym samym zasadne byłoby zastosowanie stawki 5 proc. (dostawa gotowych posiłków ?i dań), stosownie do poz. 28 załącznika nr 10 do ustawy ?o VAT. Należy jednak pamiętać, że kwestia zastosowania prawidłowej stawki VAT zależy wyłącznie od dostawcy. Czytelnik, jako nabywca, ma prawo do odliczenia VAT niezależnie od tego, czy dostawca sklasyfikuje transakcję zgodnie?z poz. 7 załącznika do rozporządzenia ministra finansów ?z 23 grudnia 2013 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (DzU z 2013 r., ?poz. 1719) jako usługi cateringowe (8 proc. VAT) czy też jako dostawę towarów (5 proc. VAT).

Zasady ogólne

Zgodnie z podstawową zasadą odliczenia, VAT naliczonego, w zakresie w jakim towary i usługi są związane z działalnością opodatkowaną, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT).

Ustawodawca umożliwia odliczenie VAT z tytułu zakupu towarów i usług pod warunkiem, że są spełnione dwa podstawowe warunki:

Tym samym nie uprawnia do obniżenia kwoty podatku należnego zakup towarów lub usług, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

W zakresie VAT obowiązuje zasada niezwłocznego odliczenia podatku. Polega ona na tym, że podatnik ma prawo do odliczenia już na etapie zakupu, bez konieczności oczekiwania aż zakupione usługi (towary) zostaną odsprzedane lub wykorzystane w celach działalności gospodarczej opodatkowanej VAT. Wynika z tego, że ustawa o VAT nie uzależnia prawa do odliczenia podatku z obecnie (aktualnie) wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Terminy się zmieniły

Nowelizacja VAT  wprowadziła od 1 stycznia 2014 r. zmiany w zakresie terminu odliczenia podatku naliczonego. Zgodnie z przepisami obowiązującymi do końca 2013 r., prawo do odliczenia powstawało w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę VAT dokumentującą zakup towaru (usługi). Natomiast po zmianach prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy (art. 86 ust. 10). Przy czym do odliczenia VAT konieczne jest posiadanie faktury zakupu. Stosownie bowiem do dodanego art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje pod warunkiem, że podatnik posiada fakturę lub dokument celny potwierdzające zakup.

Ustawodawca utrzymał zasadę przewidującą, że jeżeli podatnik nie odliczył podatku w pierwotnym terminie, to ma prawo do odliczenia VAT za dwa następne okresy rozliczeniowe. Dodatkowo, w myśl ?art. 86 ust. 13 ustawy o VAT, jeżeli podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego ?o kwotę podatku naliczonego w ustawowych terminach, to może on obniżyć kwotę podatku należnego poprzez korektę deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do odliczenia VAT, nie później jednak niż w ciągu ?pięciu lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Przykład

W styczniu 2014 r. firma ABC kupiła posiłki dla 20 osób ?za kwotę 1000 zł.  ?ABC rozlicza VAT w miesięcznych okresach rozliczeniowych. ?Fakturę VAT z tytułu nabycia posiłków otrzymała w marcu 2014 r. Tym samym jako ?nabywca ma prawo do odliczenia VAT w rozliczeniu za marzec ?(w okresie, w którym powstało prawo do odliczenia podatku, ?ABC jako nabywca nie miała faktury zakupu, a tym samym prawo do odliczenia przysługuje jej również w dwóch następnych okresach rozliczeniowych ?– czyli za luty lub za marzec ?2014 r. pod warunkiem otrzymania faktury VAT). ?Jeżeli natomiast ABC ?otrzymałaby fakturę VAT?w późniejszym okresie (kwiecień 2014 r. albo później), to dla ?celów rozliczeń z tytułu zakupu powinna złożyć korektę ?deklaracji za styczeń 2014 r. ?i wykazać w tym okresie kwotę ?do odliczenia VAT.

Autor ?jest doradcą podatkowym