1 stycznia zmieniły się zasady wystawiania faktur, również tych dokumentujących sprzedaż konsumencką. W dalszym ciągu obowiązek wystawienia faktury dla osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej uwarunkowany jest zgłoszeniem żądania przez takiego nabywcę. Istotnej modyfikacji uległy jednak zasady jej wystawiania.

W art. 106b ust. 1 ustawy ?o VAT zawarty jest katalog przypadków powodujących obowiązek wystawienia faktury. Podatnik musi wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż dokonywaną na rzecz podatnika, podatnika podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem. Norma ta nie obejmuje więc swoim zakresem sprzedaży na rzecz osoby fizycznej, która nie spełnia warunków uznania jej za podatnika. Powstaje zatem pytanie o konieczność wystawiania faktury na rzecz konsumenta.

Otóż, w myśl art. 106b ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT, obowiązek wystawienia faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług, który nie wynika z treści art. 106b ust. 1, jest uzależniony od żądania wystawienia faktury zgłoszonego przez nabywcę ?w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę. Nie dotyczy to czynności wymienionych ?w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy ?o VAT (czyli m.in. dostawy mediów i świadczenia usług telekomunikacyjnych, najmu, leasingu i stałej obsługi prawnej). Jeśli żądanie zostanie zgłoszone po upływie ustalonego terminu, to sprzedawca nie będzie musiał jej wystawić. Nie wyklucza to możliwości dobrowolnego sporządzenia dokumentu. Z kolei, w razie zgłoszenia żądania w ustalonym terminie, sprzedawca jest obowiązany do wystawienia faktury, którą w myśl art 106i ust. 6 ustawy o VAT należy sporządzić w terminie:

- ?nie później niż do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów lub wykonano usługę – jeżeli żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone do końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę,

- ?nie później niż do 15. dnia od dnia zgłoszenia żądania ?– jeżeli żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone po upływie miesiąca, w którym dokonano dostawy towarów lub wykonano usługę.

Fakturę „konsumencką" muszą na podstawie tych zasad wystawić również podatnicy korzystający ze zwolnienia podmiotowego (art. 113 ust. 1 i 9). Odnosząc się do kwestii wystawiania faktur dla konsumentów, warto też zauważyć, że dla takich nabywców nie można wystawić tzw. faktury uproszczonej (sprzedaż do 450 zł albo do kwoty 100 euro). Tej bowiem nie wystawia się, gdy na fakturze nie jest podawany numer, pod którym nabywca jest zidentyfikowany dla potrzeb podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi (art. 106e ust. 6 ), a konsument jest przecież osobą, która nie posiada numeru identyfikującego ją w taki sposób.

Odrębne zagadnienie to dokumentowanie fakturą sprzedaży zarejestrowanej na kasie fiskalnej. Podobnie jak w poprzednim stanie prawnym do egzemplarza faktury pozostającego u podatnika dołącza się paragon dokumentujący ?tę sprzedaż. Zasady tej nie stosuje się w stosunku do faktury emitowanej za pomocą kasy, ale – co szczególnie istotne – jest tak tylko w przypadku, gdy wartość sprzedaży i kwota podatku są zarejestrowane w raporcie fiskalnym dobowym.

Reguły tej nie stosuje się również wtedy, gdy zgodnie ?z obowiązującymi przepisami paragon stanowi (zgodnie ?z art. 106e ust. 5 pkt 3) tzw. fakturę uproszczoną. Z kolei ?w przypadku gdy faktura dokumentująca sprzedaż zarejestrowaną kasą fiskalną jest sporządzona w formie elektronicznej, podatnik zostawia w dokumentacji paragon dotyczący tej sprzedaży z danymi identyfikującymi taką fakturę.

Autor jest doradcą podatkowym