Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny ?w Warszawie w wyroku z 4 grudnia 2013 r. (III SA/Wa 1369/13).

Spółka będąca podmiotem prawa zagranicznego złożyła wniosek o zwrot podatku. Organ podatkowy wezwał podatnika o jego uzupełnienie poprzez dostarczenie oryginałów faktur lub faktur, na których kwota podatku wyrażona będzie w złotych. Spółka uzupełniła wskazane braki formalne wniosku, jednak uchybiła wyznaczonemu na to terminowi. Organ przywrócił termin do uzupełnienia braków, a następnie zwrócił należny podatek. Uznał jednak, że oprocentowanie z tytułu opóźnionego zwrotu VAT należy liczyć po upływie 6 miesięcy od daty uzupełnienia wniosku.

Zdaniem spółki odsetki powinny być kalkulowane zgodnie z terminem liczonym od dnia złożenia wniosku o zwrot podatku. W ocenie podatnika, biorąc pod uwagę ?art. 139 § 4 ordynacji podatkowej (dalej: o.p.), możliwe jest jedynie zawieszenie biegu terminu na czas oczekiwania przez organ na uzupełnienie braków formalnych. Spółka twierdziła, że wniosek wraz z wymaganymi przez ustawę załącznikami został dostarczony w terminie, a jedynie zawierał braki formalne.

W ocenie organu 6-miesięczny termin należy liczyć od daty, kiedy podatnik złożył wniosek wraz z kompletem dokumentów potrzebnych do rozpatrzenia sprawy, zgodnie z art. 7 ust. 4 VIII Dyrektywy. Wezwanie do uzupełnienia braków stanowi – zdaniem organu – przerwanie biegu terminu. Dlatego prawidłowy termin liczenia odsetek następuje od dnia następnego po upływie 6-miesięcznego terminu na zwrot podatku, liczony od dnia dostarczenia organowi wszelkich niezbędnych dokumentów wymaganych do rozpatrzenia wniosku.

Sąd podzielił stanowisko organu podatkowego. Wskazał, że powoływanie się przez skarżącego na art. 139 § 4 o.p., przewidujący zawieszenie biegu terminu na czas oczekiwania przez organ na uzupełnienie wniosku, nie może mieć tutaj zastosowania, gdyż przepis Dyrektywy ma charakter przepisu procesowego. ?VIII Dyrektywa znajduje tu zastosowanie, wyraźnie wskazuje bowiem na 6-miesięczny termin od dnia złożenia wniosku wraz ?z wszystkimi załącznikami.

współpracownica zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta:

Rafał ?Zajączkowski, doradca podatkowy, menedżer w Deloitte Doradztwo Podatkowe ?sp. z o.o. ?(biuro w Warszawie)

Należy mieć nadzieję, że komentowany wyrok to jeden z ostatnich epizodów długoletniego sporu organów skarbowych ?z podatnikami na gruncie oprocentowania opóźnionych zwrotów VAT dla podmiotów zagranicznych na podstawie VIII Dyrektywy UE. Spory te zaczęły się od tego, że organy skarbowe dokonywały zwrotów VAT ?z bardzo poważnymi opóźnieniami, choć ustawodawca przewidział aż 6 miesięcy ?na dokonanie takiego zwrotu. Następnie organy skarbowe konsekwentnie odmawiały wypłaty odsetek od opóźnionych zwrotów, ?co znalazło finał w dziesiątkach wyroków sądów administracyjnych kwestionujących bezpodstawne stanowisko organów skarbowych. Kolejnym etapem sporu był sposób kalkulacji odsetek (z zastosowaniem art. 78a o.p. lub nie). Na tym polu organy skarbowe również poniosły klęskę przed sądami administracyjnymi.

Niestety w komentowanym wyroku WSA przyjął stanowisko, które – jak się wydaje – stoi w sprzeczności z duchem dotychczasowego orzecznictwa. Dodatkowo, stanowisko ?to trudno uzasadnić w kontekście systemowej wykładni VIII Dyrektywy oraz ordynacji podatkowej.

Na podstawie przepisów VIII Dyrektywy ?WSA w Warszawie uznał, że termin ?na zwrot rozpoczyna swój bieg dopiero ?po uzupełnieniu braków formalnych ?wniosku. Teza ta jest mocno wątpliwa. Powstaje między innymi pytanie, jakie ?byłyby skutki sytuacji, w której organy skarbowe nie wezwałyby do uzupełnienia braku formalnego w okresie 6 miesięcy ?od złożenia wniosku. Konsekwencją stanowiska zaprezentowanego przez ?sąd w komentowanym wyroku byłaby konkluzja, że tego typu opieszałość ?organów skarbowych nie podlega sankcji ?w postaci odsetek.

W sytuacji spółki sąd zaakceptował natomiast, że organy skarbowe przez ?5 miesięcy „poszukiwały" dość oczywistego braku formalnego wniosku, mimo ?że na przeprowadzenie całego postępowania miały 6 miesięcy.

Należy wreszcie pamiętać o kompensacyjnej i odszkodowawczej funkcji odsetek ?z jednej strony oraz dyscyplinującej ?ich roli z drugiej, jak również o zasadzie symetryczności stosunku prawnopodatkowego. W przytoczonym wyroku, odrzucając stanowisko spółki, zgodnie z którym na podstawie art. 139 o.p. każda strona postępowania powinna ponosić konsekwencje własnych zaniedbań, sąd obarczył podatnika ciężarem opieszałego działania organów skarbowych, co podważa ?przytoczone zasady.

Oprócz wątpliwości związanych z oceną słuszności przytoczonego wyroku bardzo istotny jest również jego wymiar praktyczny. Można przypuszczać, że organy skarbowe podejmą kolejną próbę obrony przegranej pozycji i po raz kolejny będą szukały argumentów, aby pozbawić podatników, którym już raz wyrządzono szkodę, poprzez opieszałe procedowanie ich zwrotów VAT, należnej im rekompensaty za naruszenie ?ich słusznych praw. Niestety każda tego typu sprawa przegrana przez organy skarbowe ?po kilkuletniej batalii sądowej oznacza dodatkowe koszty dla budżetu państwa, ?a w konsekwencji dla podatników.