Tak wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie. Sąd potwierdził stanowisko ministra finansów w sprawie możliwości korekty VAT od zaliczki na poczet ceny sprzedaży gruntu (sygnatura akt: I SA/Kr 1152/13).
Podatnik zawarł w 2010 r. przedwstępną umowę sprzedaży prawa użytkowania wieczystego. Transakcja była opodatkowana 22-proc. VAT. Nabywca wpłacił zaliczkę w wysokości 300 tys. zł brutto (w tym ponad 54 tys. zł podatku). Zgodnie z kontraktem, gdyby nie doszła do skutku umowa przenosząca prawo użytkowania wieczystego, sprzedający mógł zatrzymać zaliczkę. Kupujący zawarł umowę cesji praw i obowiązków wynikających z tej umowy na osobę trzecią, o czym poinformował sprzedającego. Resztę ceny sprzedaży nieruchomości, w kwocie ponad 3,5 mln zł brutto, miał wpłacić nowy nabywca.
Ostatecznie do sprzedaży nie doszło, więc sprzedający zatrzymał zaliczkę. Wystawił korektę faktury dokumentującej otrzymanie zaliczki. W opisie korekty napisał, że zatrzymuje zadatek tytułem odszkodowania w związku z odstąpieniem od zawarcia umowy przyrzeczonej. Podatnik jako sposób zapłaty wskazał kompensatę z notą obciążeniową dokumentującą odszkodowanie.
Potwierdzenie otrzymania korekty przez pierwotnego nabywcę otrzymał przed 25 października 2012 r., w związku z czym w deklaracji VAT za ten miesiąc ujął korektę. Nabywca zwrócił jednak fakturę i notę. Stwierdził, że nie jest już stroną umowy, więc nota została skierowana do niewłaściwej osoby. W następstwie braku akceptacji korekty sprzedający ponownie zmienił deklarację VAT za październik, znów wykazując w niej VAT należny od zaliczki.
Zwrócił się do ministra finansów z pytaniem, czy w związku z cesją wystawił korektę właściwemu nabywcy i czy zmianę zaliczki na nieopodatkowane VAT odszkodowanie może wykazać na fakturze korygującej.
Jego zdaniem postąpił prawidłowo. Mimo to, przyjmując do wiadomości, że pierwotny nabywca nie zaakceptował korekty, musiał dokonać zmian w deklaracji.
Minister finansów wskazał, że w wyniku cesji drugi nabywca wstąpił w miejsce nabywcy pierwotnego we wszystkie jego zobowiązania wynikające z umowy przedwstępnej sprzedaży. Tym samym kontrahent, który wpłacił zaliczkę, nie jest już stroną umowy przedwstępnej. W efekcie korekta i nota skierowane zostały do niewłaściwego adresata.
Sąd po rozpatrzeniu skargi na interpretację podzielił stanowisko zaprezentowane przez organ. W dniu otrzymania zaliczki istniał związek pomiędzy jej otrzymaniem i czynnością opodatkowaną (przyszłą sprzedażą), faktura na zaliczkę nie była więc błędna. Ponadto rozporządzenie fakturowe nie daje podstaw do korekt, ponieważ doszło do zmian stron umowy, a przyszła dostawa, na poczet której wpłacono zaliczkę, nie została zrealizowana.
W ocenie WSA w Krakowie, skoro drugi nabywca w wyniku cesji wszystkich praw i obowiązków wstąpił w miejsce pierwotnego, jest on od tego momentu stroną umowy przedwstępnej. Pierwszy nabywca przestał być stroną tej umowy, nie może zatem być adresatem faktury korygującej.
