Od 1 stycznia 2014 r. nie będzie w ustawie o VAT przepisu podobnego do obecnie obowiązującego art. 19 ust. 13 pkt 6 (przepis ten stanowi, że w przypadku dostaw wysyłkowych dokonywanych za zaliczeniem pocztowym, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania zapłaty). W konsekwencji obowiązek podatkowy w przypadku dostaw towarów wysyłanych za pobraniem powstawać będzie z chwilą dokonania tych dostaw (zgodnie z art. 19a ust. 1, który zostanie dodany do ustawy o VAT od 1 stycznia 2014 r.).
Przez dokonanie dostawy towarów należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel (definicja dostawy towarów zawarta jest w art. 7 ustawy o VAT). W przypadku dostaw towarów wysyłanych za pobraniem momentem tym jest odebranie przez nabywcę towaru od osoby (listonosza lub kuriera) dostarczającej towar i pobierającej należność.
Nie jest zatem prawidłowe rozpoznawanie obowiązku podatkowego z tytułu takich dostaw w dniu nadania towarów do doręczenia (np. wydania towarów kurierowi odbierającemu przesyłki do dostarczenia). W celu ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego podatnicy powinni ustalać moment dostarczenia tych towarów nabywcy.
Na szczęście obecnie najczęściej nie stanowi to problemu. Zarówno firmy kurierskie, jak i Poczta Polska udostępniają możliwość śledzenia przesyłek (tzw. tracking), dzięki czemu łatwo można ustalić moment dostarczenia towarów nabywcy (bez konieczności uzyskiwania takich dokumentów jak zwrotne potwierdzenie odbioru).
Oczywiście wskazane jest, aby podatnicy dokonujący dostaw towarów wysyłanych za pobraniem gromadzili wydruki (lub inne dokumenty) potwierdzające datę dostarczenia towarów nabywcy. Posiadanie takich dokumentów powinno zabezpieczyć podatników przed kwestionowaniem przez organy podatkowe daty rozpoznania obowiązku podatkowego z tytułu takich dostaw.
W wyjątkowych przypadkach, gdy podatnicy nie mają możliwości ustalenia daty dostarczenia towarów za pomocą systemu śledzenia przesyłek lub dokumentów otrzymanych od podmiotu dostarczającego przesyłkę, istnieją dwa wyjścia. Pierwsze (bardziej prawidłowe i bezpieczniejsze) polega na skontaktowaniu się z nabywcą i otrzymaniu od niego (np. mailem) informacji o dacie odebrania towaru. Drugie wyjście (obarczone ryzykiem błędu, a więc nie do końca bezpieczne) polega na oszacowaniu dnia dostarczenia towaru nabywcy (np. na podstawie daty otrzymania pobranych od niego pieniędzy).
Oczywiście w praktyce w grę również wchodzi zignorowanie brzmienia przepisów i uznawanie, że w przypadku dostaw towarów wysyłanych za pobraniem obowiązek podatkowy powstaje w dacie ich nadania. Podatnicy wybierający to postępowanie muszą jednak być świadomi, że będzie ono naruszać przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2014 r.
