Oświadczenie o wyborze opodatkowania ryczałtem powinno być złożone odrębnie do przychodów z działalności wykonywanej samodzielnie i do uzyskiwanych z udziału w spółce.
Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 21 sierpnia 2013 r. (II FSK 2453/11).
Stan faktyczny
We wniosku o interpretację podatnik wyjaśnił, że od 1989 r. prowadzi nie- przerwanie działalność gospodarczą. W latach 2007 i 2008 był opodatkowany w formie ryczałtu. W lipcu 2008 r. zawiązał nową spółkę cywilną. Nie złożył jednak pisemnego oświadczenia o wyborze formy opodatkowania, bo chciał pozostać przy zryczałtowanym podatku dochodowym.
Miał jednak wątpliwości czy może płacić podatek ryczałtem także od zysków ze spółki. Sam uważał, że w świetle art. 9 ust. 1 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (DzU nr 144, poz. 930 ze zm., dalej: ustawa o podatku zryczałtowanym) podatnik prowadzący działalność gospodarczą nie musi składać oświadczenia o wyborze formy opodatkowania, jeśli chce opłacać podatek w dotychczasowej formie.
Fiskus odpowiedział, że podatnik nie ma racji. Jego zdaniem każdorazowe powstanie nowej spółki cywilnej lub innej spółki nieposiadającej osobowości prawnej, które ma na celu prowadzenie działalności gospodarczej, należy zawsze traktować jako nowe przedsięwzięcie gospodarcze.
Rację przyznał przedsiębiorcy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. W jego ocenie skoro skarżący kontynuował działalność gospodarczą i dokonał wyboru opodatkowania w formie ryczałtu, to „nadal" prowadzi działalność opodatkowaną w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Organ podatkowy zaskarżył korzystne dla podatnika rozstrzygnięcie i wygrał.
Rozstrzygnięcie
Naczelny Sąd Administracyjny przypomniał, że przesłanki formalne w przypadku wyboru formy opodatkowania przychodów ze spółki i z działalności wykonywanej samodzielnie określono odmiennie. W pierwszym przypadku ustawa przewiduje wymóg złożenia oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu przez wszystkich wspólników spółki (art. 9 ust. 2 ustawy o podatku zryczałtowanym).
W ocenie NSA w przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych przyjęto zasadę, że przychody ze źródła, jakim jest działalność gospodarcza, nie muszą być opodatkowane w jednej formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Przeciwnie, dokonano wyraźnego oddzielenia limitów przychodów i nakazano odrębne liczenie ryczałtu. To oznacza, że przychody z tych dwóch form aktywności podatnika ustawodawca konsekwentnie odróżnia dla potrzeb podatku dochodowego od osób fizycznych.
Dlatego, jeżeli podatnik prowadzi działalność gospodarczą samodzielnie i jest wspólnikiem spółki bądź spółek niemających osobowości prawnej bądź jest wspólnikiem spółek niemających osobowości prawnej, to wyboru sposobu opodatkowania na zasadach wskazanych w art. 9c ust. 2 ustawy o podatku zryczałtowanym należy dokonać w odniesieniu do każdej formy prowadzenia tej działalności, do których mają zastosowanie jej przepisy.
Katarzyna Wojtowicz-Janicka
Komentuje Katarzyna Wojtowicz-Janicka, radca prawny, doradca podatkowy
Istotą sporu na gruncie analizowanego orzeczenia było ustalenie, czy należy mówić o rozpoczęciu działalności gospodarczej, determinującym złożenie oświadczenia o wyborze formy opodatkowania, w sytuacji, w której podatnik prowadzący już samodzielnie pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem, został wspólnikiem spółki cywilnej.
Zdaniem NSA, z przepisów ustawy o podatku zryczałtowanym wynika, że przychody z działalności prowadzonej samodzielnie, jak i z tytułu uczestnictwa w spółce cywilnej nie muszą być opodatkowane w jednakowej formie, na co wskazują limity przychodów z art. 6 ust. 4 i 5 ustawy o podatku zryczałtowanym.
Skoro zaś w art. 7 ust. 2 tej ustawy, wśród okoliczności niestanowiących rozpoczęcia działalności w roku podatkowym, nie wymieniono przystąpienia podatnika prowadzącego działalność gospodarczą do spółki cywilnej, to osiągnięcie przychodu przez taką spółkę jest równoznaczne z rozpoczęciem działalności gospodarczej.
Jakkolwiek zasadne jest twierdzenie, że przychody z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie, jak i z tytułu uczestnictwa w spółce cywilnej, jako przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej nie muszą być opodatkowane w jednakowej formie, to jednak z tezami komentowanego wyroku można polemizować. Należy mieć na względzie, że w analizowanej sprawie podatnik ani nie zgłosił likwidacji działalności gospodarczej, ani jej nie rozpoczął na nowo.
Tylko zaś takie przypadki determinują stosowanie zryczałtowanej formy opodatkowania do przychodów osiąganych z pozarolniczej działalności gospodarczej na podstawie art. 9 ustawy o podatku zryczałtowanym, który reguluje zasady składania oświadczenia o wyborze formy opodatkowania, jak i jego mocy. Dodatkowo, stanowiący podstawę linii argumentacyjnej NSA przepis art. 7 ww. ustawy nie mógł znaleźć zastosowania w rozważanym stanie faktycznym.
Regulacja ta bowiem znajduje zastosowanie tylko do podatników, którzy rozpoczęli działalność w roku podatkowym, a którzy w poprzednim roku jej nie prowadzili, co nie miało miejsca w przedmiotowym stanie faktycznym.
— oprac. Aleksandra Tarka
