Przedsiębiorcy, którzy świadczą usługi hotelowe lub noclegowe i na których – zgodnie z uchwałą właściwej rady gminy – został nałożony obowiązek poboru opłaty miejscowej (popularnie zwanej taksą klimatyczną) nierzadko zastanawiają się, czy pobieraną od turystów opłatę miejscową należy zaewidencjonować kasą rejestrującą.

Z jednej bowiem strony przyjmują oni wraz z należnością za świadczone usługi noclegowe (hotelowe) kwotę wymaganej taksy klimatycznej. Z drugiej zaś opłata ta nie stanowi ich sprzedaży, gdyż – jako obciążenie o charakterze publicznoprawnym – jest ona odprowadzana na rachunek właściwej gminy.

Oplata miejscowa jest pobierana od osób fizycznych przebywających dłużej niż dobę w celach turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych w miejscowościach posiadających korzystne właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe lub znajdujących się na obszarach, którym nadano status obszaru ochrony uzdrowiskowej (art. 17 ust. 1 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych). Przepisy przyznają radom gmin uprawnienie do nałożenia w drodze uchwały na określone podmioty obowiązku poboru na rzecz gminy opłaty miejscowej.

W praktyce zazwyczaj prowadzi do obciążenia przedsiębiorców prowadzących działalność na rynku hotelarskim bądź posiadającym ośrodki wczasowe lub wypoczynkowe obowiązkiem poboru tej opłaty i przekazywania jej na rachunek gminy.

Aby jednak możliwa była jednoznaczna odpowiedź na pytanie o stosowanie kas fiskalnych w przypadku poboru opłaty klimatycznej, konieczne jest odniesienie się także do regulacji ustawy o VAT, ustalających zasady ewidencjonowania sprzedaży kasą rejestrującą. Otóż, zgodnie z podstawową regułą w zakresie stosowania tych kas (art. 111 ust. 1 ustawy o VAT), podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

W konsekwencji konieczne jest ustalenie, czy pobierana przez podatnika (przedsiębiorcę) w drodze inkasa taksa klimatyczna może zostać uznana za obrót podatnika podlegający ewidencjonowaniu. Jeżeli tak, to w przypadku jej poboru od osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej lub rolnika ryczałtowego powstanie obowiązek rejestracji tego faktu kasą fiskalną.

Odpowiednio, w myśl art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, za obrót uznawana jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Z kolei za sprzedaż uznaje się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22 ustawy o VAT). W konsekwencji, biorąc pod uwagę treść powołanych przepisów, nie sposób uznać, aby pobór opłaty miejscowej dokonywany przez podatnika miał charakter czynności cywilnoprawnej (sprzedaży) w sytuacji, w której stanowi on wywiązywanie się z nałożonych na niego obowiązków o charakterze publicznoprawnym.

Pobór opłaty miejscowej jest czynnością o charakterze publicznoprawnym, a więc opłaty tej nie można uznać za za kwotę należną z tytułu dokonanej sprzedaży. Należy zatem stwierdzić, że czynność ta pozostaje poza zakresem regulacji ustawy o VAT, a tym samym poza obowiązkiem ewidencjonowania kasą rejestrującą.

Kwalifikację taką potwierdziła m.in. Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 7 maja 2013r. (ITPP1/443-125/13/AJ). Czytamy w niej, że: „opłata miejscowa stanowiąca należność gminy nie jest objęta przepisami ustawy o VAT i tym samym nie podlega obowiązkowi ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy rejestrującej". Trzeba tu jednak odnotować, że interpretacja ta uznaje jednak za dopuszczalne rozwiązanie polegające na dobrowolnym ewidencjonowaniu kasą poboru opłaty miejscowej, jeżeli:

Autor jest doradcą podatkowym prowadzącym własną kancelarię w Krakowie