Moja firma otrzymała decyzję wydaną przez naczelnika urzędu skarbowego nakładającą wysokie zobowiązanie podatkowe. Złożyliśmy odwołanie od tej decyzji. Jednak po ponownej analizie stanu faktycznego, a zwłaszcza przepisów obowiązujących w czasie, którego dotyczy decyzja, doszliśmy do wniosku, że de facto urząd skarbowy ma rację. Potwierdziliśmy to również u doradcy podatkowego, który niestety stwierdził, że stanowisko urzędu jest prawidłowe. Nasze odwołanie jest więc niezasadne. Nie chcemy dalej brnąć w postępowanie podatkowe, chcemy wycofać nasze odwołanie. Czy można złożyć takie pismo? W jakim terminie?

– pyta czytelnik.

Strona może cofnąć odwołanie przed wydaniem decyzji przez organ odwoławczy. Takie uprawnienie wynika z art. 232 § 1 ordynacji podatkowej (dalej: o.p.). Wniesienie odwołania jest uprawnieniem strony, a nie jej obowiązkiem. Złożenie wniosku o cofnięcie takiego odwołania również.

Aby wniosek o cofnięcie odwołania był skuteczny, muszą wystąpić dwie przesłanki:

- wniosek musi być złożony przed wydaniem decyzji przez organ odwoławczy,

- nie zachodzi prawdopodobieństwo pozostawienia w mocy decyzji wydanej z naruszeniem przepisów, które uzasadnia jej uchylenie lub zmianę. Organ odwoławczy po analizie akt sprawy powinien więc stwierdzić, że takie okoliczności w sprawie nie zachodzą. Uwzględnia wtedy wniosek podatnika o cofnięcie odwołania. W przeciwnym razie odmawia uwzględnienia cofnięcia odwołania.

Cofnięcie odwołania przez stronę nie zwalnia organu odwoławczego z obowiązku oceny decyzji organu pierwszej instancji w zakresie jej zgodności zarówno z prawem, jak i z interesem społecznym. Organ odwoławczy mimo cofnięcia odwołania musi poddać kontroli decyzję organu pierwszej instancji w aspekcie naruszenia prawa. Każdy wniosek strony postępowania podatkowego, również ten o cofnięcie odwołania, powinien zostać formalnie rozpatrzony przez organ odwoławczy (wyrok WSA w Poznaniu z 21 sierpnia 2008 r., I SA/Po 564/08).

Wniosek o cofnięcie odwołania może zostać złożony zarówno wtedy, kiedy organ podatkowy pierwszej instancji nie przesłał odwołania wraz z aktami do organu odwoławczego, jak i na etapie postępowania w organie drugiej instancji.

Cofnięcie odwołania jest oparte na zasadzie rozporządzalności, która jest ograniczona. Podlega ona bowiem kontroli organu odwoławczego. W razie oceny, że prowadziłaby do utrzymania w mocy decyzji naruszającej prawo lub interes społeczny, cofnięcie nie mogłoby wywołać skutków prawnych. Celem cofnięcia odwołania jest nie tylko ochrona praw podmiotowych jednostki, ale i porządku prawnego. Ograniczona rozporządzalność w postępowaniu odwoławczym nawiązuje do treści decyzji, która narusza prawo lub interes społeczny, a nie do przesłanek, które były podstawą wniesienia odwołania.

W przypadku, kiedy konieczna jest ochrona praworządności poprzez reakcję organu odwoławczego na wydanie przez organ I instancji decyzji naruszającej prawo, ochrona ta ma pierwszeństwo przed zasadą, że postępowanie odwoławcze jest w dyspozycji strony, która może wnieść albo wycofać odwołanie (wyrok WSA w Gliwicach z 28 kwietnia 2009 r., III SA/Gl 113/09).

W orzecznictwie sądowym wyrażany jest pogląd, że wniosek o cofnięcie odwołania w istocie zbliżony jest do wniosku o umorzenie postępowania odwoławczego (wyrok NSA z 19 lutego 1998 r., I SA/Ka 1254/96). Skuteczne cofnięcie odwołania powoduje bowiem, że postępowanie podatkowe jest bezprzedmiotowe. To z kolei uzasadnia jego umorzenie w trybie art. 233 § 1 pkt 3 o.p. (wyrok WSA w Kielcach z 4 lutego 2010 r., I SA/Ke 585/09).

Skuteczne cofnięcie odwołania powoduje niedopuszczalność wniesienia skargi do sądu administracyjnego na decyzję organu podatkowego pierwszej instancji. Strona nie wyczerpała bowiem środków odwoławczych, które służyłyby jej w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie.