Tak orzekł NSA w wyroku z 5 czerwca 2013 r. (I FSK 1984/11). Spółka zajmująca się szeroko pojętą działalnością medialną w Polsce, zawarła transakcję zakupu sprzętu, którego cena miała być uiszczona w dolarach amerykańskich.
W celu zminimalizowania ryzyka kursowego spółka zawarła z bankiem transakcje terminowe forward. W związku z tym spółka spytała, w którym momencie w przypadku rozliczenia nierzeczywistego tej transakcji ta kwota w złotych wypłacona przez bank na rzecz spółki będzie przychodem tej spółki oraz w którym momencie kwota płacona przez spółkę na rzecz banku będzie stanowić koszt uzyskania przychodu.
Obie strony zgodziły się co do przychodu spółki, jednak zdania były podzielone w kwestii uznania ujemnego rozliczenia za koszt uzyskania przychodu. Organ interpretacyjny stanął na stanowisku, że wydatki spółki w postaci ujemnego wyniku rozliczenia zawieranych z bankami transakcji forward nie przyczyniają się do osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów spółki, a zatem nie stanowią kosztu podatkowego.
Spółka natomiast twierdziła, że w przypadku przyjęcia interpretacji zaproponowanej przez organ doszłoby do zachwiania równowagi podatkowej, gdyż uznaje się, że ta sama transakcja zdolna jest dostarczyć spółce przychód w przypadku dodatniego rozliczenia, ale jednocześnie odmawia się jej możliwości spowodowania kosztów uzyskania przychodu w przypadku rozliczenia ujemnego. Sprawa trafiła do WSA, który wyrokiem uchylił interpretację.
W związku z tym rozstrzygnięciem organ podatkowy wniósł skargę kasacyjną, w której podtrzymał swoje stanowisko. NSA przyznał rację spółce, utrzymując w mocy wyrok wydany w tej sprawie przez WSA. W ocenie sądu nie budzi wątpliwości, że jeżeli wynik rozliczeń transakcji forward jest dodatni, to spółka osiąga przychód, zatem nie należy szukać argumentów na poparcie tezy, że ujemne rozliczenie nie stanowi kosztów podatkowych. —Magdalena Osińska współpracowniczka Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte
Dominika Ramírez- -Wołkiewicz doradca podatkowy, radca prawny, menedżer w Deloitte Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o. (biuro w Warszawie)
Komentuje Dominika Ramírez-Wołkiewicz doradca podatkowy, radca prawny, menedżer w Deloitte Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o. (biuro w Warszawie)
Komentowany wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczący rozliczenia transakcji forward jest pozytywny dla podatników. Transakcje forward to terminowe transakcje kupna lub sprzedaży określonego instrumentu (np. waluty) w ściśle określonym dniu w przyszłości, po kursie terminowym, z góry ustalonym w dniu zawarcia transakcji.
Transakcja może być rozliczona poprzez dokonanie zakupu lub sprzedaży instrumentu (forward rzeczywisty) lub przez rozliczenie kwoty różnicy pomiędzy wartością rynkową instrumentu a wartością instrumentu wynikającą z ceny ustalonej w kontrakcie (forward nierzeczywisty). Omawiany wyrok dotyczył nierzeczywistej transakcji terminowej forward.
Organ podatkowy zakwestionował możliwość zaliczenia ujemnego rozliczenia tego rodzaju transakcji do kosztów uzyskania przychodów. Zdaniem organu wydatki spółki w postaci ujemnego wyniku rozliczenia transakcji forward zawieranych z bankami (kwoty płaconej na rzecz banku), jako nieprzyczyniające się do osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów spółki, nie stanowią kosztu uzyskania przychodów.
Jako uzasadnienie takiego stanowiska organ wskazał, że zawierane przez spółkę transakcje terminowe forward zabezpieczają operacje gospodarcze (umowy zakupu urządzeń) innego podmiotu z grupy kapitałowej, a nie operacje gospodarcze spółki. Ponadto, w ocenie organu podatkowego nieprawidłowe jest łączenie wydatków w postaci ujemnego wyniku nierzeczywistej transakcji forward z przychodami podatkowymi w postaci dodatniego wyniku rozliczenia tej transakcji nierzeczywistej forward jako celu poniesienia tych wydatków.
Według organu, dodatni wynik rozliczenia transakcji forward zawieranych z bankami zawsze kreuje po stronie spółki przychód podatkowy. Zarówno Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, jak i Naczelny Sąd Administracyjny nie podzieliły tego stanowiska.
Nieuzasadnione jest bowiem zróżnicowane traktowanie wyniku rozliczeń dla podatku dochodowego od osób prawnych, tj. wyniku dodatniego jako przychodu, natomiast wyniku ujemnego jako wydatku niestanowiącego kosztów uzyskania przychodów. Skoro za przychody związane z działalnością gospodarczą, osiągnięte w roku podatkowym uważa się należne przychody, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, a za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty, to każde ujemne rozliczenie transakcji powinno być kosztem uzyskania przychodu.
Oczywiście transakcja forward, jak również każda inna transakcja terminowa, powinna pozostawać w związku przyczynowym z działalnością podatnika. Jednak również w sytuacji, gdy transakcje terminowe mają na celu zabezpieczenie umów zawieranych przez inne spółki z grupy, to ujemne rozliczenie tego typu transakcji może być kosztem uzyskania przychodu.
