Zmiana definicji próbek towarów w ustawie o VAT, która została wprowadzona od 1 kwietnia 2013 roku, powinna ułatwić przedsiębiorcom zastosowanie braku obowiązku naliczenia VAT przy ich przekazaniu. Choć fakt ten nie ma żadnego znaczenia z punktu widzenia podatku dochodowego, to warto zwrócić uwagę na powiązanie tej definicji z zasadami ogólnymi ustawy o CIT.
Tylko do konkretniej ustawy
Inaczej niż w ustawie o VAT, ustawa o CIT nie zawiera żadnych regulacji odnoszących się bezpośrednio do pojęcia próbek towarów. Nie ma oddzielnej definicji, nie ma też określonego specjalnego traktowania dla kosztów lub przychodów z nimi związanych.
Należy wskazać, że zakres stosowania definicji użytej w danej ustawie podatkowej (w tym przypadku ustawy o VAT) jest ograniczony do ustawy, w której jest ona zawarta lub też do aktów wykonawczych do tej konkretnej ustawy. Oznacza to, że niespełnienie ustawowych kryteriów uznania danego towaru za „próbkę towaru" dla celów VAT nie ma wpływu na kwalifikację poniesionych wydatków w świetle ustawy o CIT.
Na taką rozłączność interpretacji definicji ustawowych wskazuje chociażby wyrok WSA w Warszawie z 13 września 2010 r. (III SA/Wa 752/10), w którym czytamy: „Brak jest bowiem zarówno wyraźnie wskazanych, jak i mogących być wywiedzionymi w drodze wykładni, powiązań normatywnych w tym zakresie pomiędzy przepisami dotyczącymi podatku od towarów i usług a przepisami normującymi podatek dochodowy, tak aby można było wyciągnąć uzasadniony wniosek, że zawarta na gruncie ustawy o VAT definicja prezentu o małej wartości, jest miarodajna dla wyznaczenia granicy pomiędzy reprezentacją a reklamą na gruncie podatku dochodowego".
Co prawda wyrok odnosi się do innego pojęcia, tj. prezentu małej wartości, ale wniosek w zakresie odrębności analizy pojęciowej dla potrzeb podatku dochodowego pozostaje jak najbardziej aktualny.
Dlatego oceniając, czy określone wydatki zostały poniesione na „próbki towarów", nieistotne będzie z punktu widzenia ustawy o CIT uznanie, czy wydano „niewielką ilość towarów, które pozwalają na ocenę cech i właściwości towaru w jego końcowej postaci" czy też towar ten „nie służy zasadniczo zaspokojeniu potrzeb odbiorcy końcowego w zakresie danego towaru".
Wspólny punkt odniesienia – promocja
Pomimo tej rozdzielności ocena wydania towaru jako próbki będzie miała jedno wspólne kryterium. Ustawa o VAT wprost wskazuje, że przekazanie próbki ma na celu promocję tego towaru. Natomiast nieodpłatne przekazanie próbki z perspektywy ustawy o CIT będzie mogło być uznane z koszt uzyskania przychodu, jeśli podatnik wykaże jego powiązanie z oczekiwanym przychodem, udowadniając jego reklamowy (a nie reprezentacyjny) charakter.
Co do zasady, wydanie próbek towarów ma na celu zwiększenie zainteresowania danym produktem. W efekcie wydanie próbek ma prowadzić do zwiększenia przychodów z tytułu sprzedaży danego produktu. Kluczowy element dla dokonania właściwej oceny, czy przekazanie próbek towarów to działanie reklamowe czy też reprezentacyjne, jest - w świetle praktyki organów podatkowych - uzależniony od dookreślenia grupy odbiorców tych próbek.
Niewątpliwie należy się zgodzić, że istotą reklamy jest zamiar dotarcia do jak najszerszej grupy odbiorców. Jednak przekazywanie próbek towarów ograniczonej grupie podmiotów (zwłaszcza partnerom handlowym) nie oznacza automatycznie, że wydatki na ich zakup należy traktować jako działania reprezentacyjne (i w konsekwencji za niestanowiące kosztu uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust.1 pkt 28 ustawy o CIT).
Bez względu na to, czy próbki towarów są wydawane konsumentom bezpośrednio czy też konkretnym kontrahentom (np. dystrybutorom), to charakter, przedmiot oraz cel próbek towarów wskazuje na to, że zazwyczaj mamy do czynienia z działaniami promocyjnymi Przedsiębiorcy muszą jednak pamiętać, że to na nich spoczywa obowiązek udowodnienia, że są to działania reklamowe, a nie reprezentacyjne.
WNIOSEK
Określenie i udowodnienie promocyjnego celu próbki towarów ma istotne znaczenie tak dla VAT, jak i dla CIT.
W pierwszym przypadku firma nie będzie musiała ustalać należnego VAT od nieodpłatnego przekazania próbek. W przypadku CIT, wydatki poniesione na przekazanie tych próbek będą mogły być uznane za koszt uzyskania przychodów.
Autor jest doradcą podatkowym, szefem działu doradztwa podatkowego ASB Tax
