Zapoznałam się z dowodami w sprawie prowadzonej przez urząd skarbowy, dotyczącej określenia podatku dochodowego za 2011 rok. Nie zgadzam się z ustaleniami organu podatkowego. Nie tylko nie przesłuchano świadka, tzn. osoby wynajmującej mi biuro w budynku mieszkalnym na okoliczność związaną z ustaleniem zakresu remontu i modernizacji pomieszczenia wykorzystywanego do celów biurowych, ale również nie została ustalona wartość tej nieruchomości. Czy przed zakończeniem postępowania i wydaniem decyzji mogę podjąć jeszcze jakieś kroki w tym zakresie? – pyta czytelniczka.

Pytanie czytelniczki zmierza do ustalenia, czy służy jej prawo do żądania przeprowadzenia dowodu. Prawo strony postępowania podatkowego do żądania przeprowadzenia dowodu jest związane z zasadą czynnego udziału strony w postępowaniu. Strona może bowiem w sposób bezpośredni oddziaływać na tok postępowania dowodowego. Nie ma przy tym znaczenia, czy będzie to postępowanie w pierwszej, czy w drugiej instancji. Takie żądanie może zostać zgłoszone w obu instancjach.

Zgodnie z art. 188 § 1 ordynacji podatkowej (dalej: o.p.), żądanie strony dotyczące przeprowadzenia dowodu należy uwzględnić, jeżeli przedmiotem dowodu są okoliczności mające znaczenie dla sprawy, chyba że okoliczności te stwierdzone są wystarczająco innym dowodem.

Obowiązek dowodzenia w postępowaniu podatkowym, zgodnie z art. 122 i art. 188 § 1 o.p. spoczywa co do zasady na organie podatkowym. Jednak w określonych sytuacjach faktycznych taki obowiązek może obciążać również stronę postępowania, zwłaszcza gdy chce ona wykazać istnienie okoliczności, które są dla niej korzystne. Jeśli strona uchyli się od ponoszenia ciężaru dowodowego w postępowaniu podatkowym, to w efekcie może się narazić na niebezpieczeństwo wydania rozstrzygnięcia, które będzie dla niej niekorzystne (wyrok WSA w Poznaniu z 21 marca 2013 r., I SA/Po 41/13).

Żądanie przeprowadzenia dowodu jest uzasadnione tylko wtedy, gdy strona wskaże na konkretne istotne okoliczności faktyczne, niezbędne do wyjaśnienia lub na sprzeczności w tych zeznaniach w porównaniu z dotychczasowym zebranym materiałem dowodowym (wyrok NSA z 6 września 2007 r., II FSK 110/07).

Artykuł 188 o.p. nakazuje organowi podatkowemu, aby uwzględnił zgłoszone przez stronę żądania w zakresie przeprowadzenia określonego dowodu. Obowiązek taki istnieje jednak tylko i wyłącznie wtedy, gdy przedmiotem tego dowodu są okoliczności mające znaczenie dla sprawy, a jednocześnie okoliczności te nie zostały wystarczająco stwierdzone innym dowodem (wyrok WSA w Poznaniu z 4 kwietnia 2013 r., I SA/Po 1030/12; wyrok WSA w Łodzi z 20 marca 2013 r., I SA/Łd 936/12).

Jeśli zatem organ podatkowy uzna, że dowód będzie dotyczył okoliczności niemających znaczenia dla sprawy, to nie uwzględni żądania strony dotyczącego przeprowadzenia dowodu.

Przykład

GDY STWIERDZONO FIKCYJNOŚĆ FAKTUR

Podatnik Piotr Kowalski złożył wniosek o dopuszczenie dowodu z faktur. Faktury te były już jednak wcześniej przedmiotem postępowania i prawomocnym wyrokiem skazującym została przesądzona kwestia ich fikcyjności.

Dlatego organ podatkowy nie uwzględnił wniosku pana Piotra. W takiej sytuacji organ stwierdził, że nie było podstaw do przeprowadzania dowodów wnioskowanych przez podatnika.