Objęcie udziałów w zamian za aport - jak określić przychód w CIT

Tak orzekł WSA w Gliwicach 16 stycznia 2013 r. (I SA/Gl 234/12).

Spółka planuje wnosić do spółek kapitałowych wkłady niepieniężne obejmując udziały bądź akcje o wartości nominalnej niższej niż wartość rynkowa przedmiotu aportu. Powstała w ten sposób nadwyżka wartości aportu ponad wartość nominalną udziałów zostanie przekazana na kapitał zapasowy spółki zależnej.

W związku z tym spółka zwróciła się do organu interpretacyjnego z pytaniem, czy w takiej sytuacji jedynym przychodem z tego tytułu będzie wartość nominalna objętych udziałów, także wówczas gdy będzie niższa niż wartość rynkowa wniesionego aportu. Zdaniem spółki, ze względu na art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT, wskazujący na wartość nominalną udziałów, organ podatkowy nie ma sposobności stosowania szacowania przychodu.

Organ w wydanej interpretacji podzielił stanowisko spółki w zakresie uznania za przychód wartości nominalnej udziałów.

Jednocześnie organ stwierdził, że wydając interpretację nie może dokonać oceny okoliczności przywołanych przez spółkę, które uzasadniałaby rozbieżność pomiędzy wartością nominalną a wartością rynkową wkładu. Taka ocena może być dokonana w postępowaniu podatkowym, a w jej efekcie możliwe byłoby zaistnienie podstawy szacowania przychodu na podstawie art. 14 ust. 1–3 ustawy o CIT. Spółka zaskarżyła interpretację do WSA.

Sąd uchylił interpretację, stwierdzając, że jest niejednoznaczna, a organ bezpodstawnie utrzymuje, że dopuszczalne byłoby szacowanie przychodu. Ustawodawca jednoznacznie przesądził, że przychodem jest nominalna wartość, która jest stała i niezależna od umów związanych z wnoszeniem wkładów. Zdaniem sądu, na to, że organ nie może dokonać szacowania wskazuje m.in. brzmienie art. 15 ust. 1k pkt 1 ustawy o CIT, zgodnie z którym przy zbywaniu udziałów objętych za wkład niepieniężny koszt jest powiązany bezpośrednio z wartością nominalną.

—Marcin Sablik współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Komentuje Rafał Kelm, konsultant w Deloitte Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o. (biuro w Warszawie)

Komentowane rozstrzygnięcie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach zasługuje na aprobatę. Podkreśla ono korzystną dla podatników wykładnię przepisów dotyczących określania przychodu w przypadku obejmowania udziałów (akcji) w zamian za wkład niepieniężny po wartości nominalnej niższej od wartości rynkowej przedmiotu wkładu. Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT przychód w takiej sytuacji ustala się w wysokości nominalnej wartości udziałów (akcji). Jednocześnie przepis ten wskazuje na odpowiednie stosowanie art. 14 ust. 1-3 ustawy o CIT.

Główne wątpliwości w omawianym zakresie wynikają z zastosowania odesłania do odpowiedniego stosowania art. 14 ust. 1-3 ustawy o CIT. Organy podatkowe doszukują się w nim bowiem podstawy do „doszacowania" przychodu, w przypadku wniesienia wkładu niepieniężnego o wartości rynkowej wyższej niż nominalna wartość obejmowanych udziałów (akcji).

Dla przykładu można tu wskazać m.in. pismo Izby Skarbowej w Łodzi z 2 stycznia 2013 r. (IPTPB3/423-339/12-3/GG), pismo Izby Skarbowej w Poznaniu z 3 grudnia 2012 r. (ILPB3/423-347/12-2/EK), czy pismo Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 9 listo- pada 2012 r. (ITPB3/423-457/12/PST).

W analizowanej sprawie organ podatkowy, pomimo częściowej akceptacji stanowiska podatnika, zaprezentował w wydanej interpretacji podejście podobne do powyższego. Analogiczny pogląd pojawiał się również w niektórych rozstrzygnięciach sądów administracyjnych.

Przykładowo można wskazać m.in. wyrok z 12 czerwca 2012 r. wydany przez WSA w Gdańsku (I SA/Gd 439/12), w którym sąd zasad- niczo potwierdził uprawnienie organów podatkowych do weryfikacji nominalnej wartości udziałów (akcji), w sytuacji, gdy wartość ta bez uzasadnionej przyczyny odbiega od wartości rynkowej przedmiotu aportu, oraz zbieżny z nim wyrok NSA z 30 maja 2012 r. (II FSK 883/11).

Należy wskazać, że prezentowany jest również pogląd odmienny, tj. korzystny dla podatnika, czego przykładem jest komentowany wyrok. Warto przy tym zauważyć, iż rozstrzygnięcie to nie stanowi odosobnionego przypadku. W podobny sposób wypowiadały się już inne sądy administracyjne m.in. WSA w Szczecinie w wyroku z 8 lutego 2012 r. (I SA/Sz 881/11), WSA w Rzeszowie w wyroku z 13 marca 2012 r. (I SA/Rz 97/12) oraz WSA w Gdańsku w wyroku z 2 paź- dziernika 2012 r. (I SA/Gd 745/12).

Mając na uwadze wskazane powyżej rozbieżności pojawiające się w szczególności w orzecznictwie sądów administracyjnych, wydaje się wskazane – w celu realizacji zasady pewności prawa – podjęcie uchwały przez NSA, ukierunkowanej na ustalenie jednolitego stanowiska w tym zakresie lub doprecyzowanie budzącego wątpliwości przepisu w drodze zmian legislacyjnych.