Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu (sygnatura akt: I SA/Po 896/12) wbrew organom podatkowym stanął po stronie prawników kończących aplikację.
Sprawa dotyczyła radcy prawnego, który zaskarżył do sądu niekorzystną dla siebie interpretację. We wniosku napisał, że w latach 2007–2011 odbył aplikację radcowską. W tym czasie był zatrudniony w urzędzie skarbowym. Po zdaniu egzaminu został w październiku 2011 r. wpisany na listę radców. Wcześniej musiał ponieść wydatki na m.in.: opłaty roczne za II, III i IV rok aplikacji, egzamin radcowski oraz wpis na listę. W tym czasie uzyskał też uprawnienia do wykonywania zawodu doradcy podatkowego oraz skończył kurs rachunkowości.
W maju 2012 r. rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w formie własnej kancelarii. Zapytał, czy poniesione wcześniej wydatki może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Jego zdaniem wszystkie te opłaty można odliczyć w momencie rozpoczęcia działalności.
Organ podatkowy stwierdził jednak, że przychód można pomniejszyć tylko o wydatki, które zostaną poniesione po uruchomieniu biznesu. Wcześniejsze inwestycje nie podlegają odliczeniu, ponieważ nie ma związku przyczynowo-skutkowego między ich poniesieniem a późniejszym uzyskiwaniem przychodów. Wnioskodawca ponosił je w okresie, kiedy jeszcze był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w urzędzie skarbowym. Są to więc wydatki osobiste, na podnoszenie ogólnego poziomu wiedzy prawniczej.
Wydatki na aplikację można zaksięgować z datą rozpoczęcia działalności
WSA w Poznaniu nie zgodził się jednak ze stanowiskiem fiskusa. Sąd podkreślił, że zgodnie z przepisami podatkowymi do kosztów można zaliczyć wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, zmierzające do stworzenia, zabezpieczenia i zachowania źródła przychodów, przy czym związek ten nie musi być bezpośredni.
– Z tego wynika, że za koszt należy tym bardziej uznać wydatek, który warunkuje rozpoczęcie działalności gospodarczej – czytamy w uzasadnieniu wyroku.
Sąd nie podzielił stanowiska fiskusa, iż opłaty poniesione przez skarżącego przed rozpoczęciem działalności gospodarczej mają charakter osobisty. Kancelaria radcy prawnego i doradcy podatkowego może być prowadzona jedynie przez osobę posiadającą tytuł zawodowy. Warunkiem rozpoczęcia przez wnioskodawcę działalności gospodarczej było zatem uprzednie uzyskanie uprawnień. Oznacza to, że wszelkie przychody osiągnięte w ramach tej działalności mają bezpośredni związek z uzyskanymi wcześniej kwalifikacjami zawodowymi. Bez nich założenie kancelarii i świadczenie usług prawnych nie byłoby w ogóle możliwe.
WSA zwrócił też uwagę, że art. 22 ust. 1 ustawy o PIT nie wyklucza możliwości odliczenia wydatków poniesionych w innym roku podatkowym niż osiągnięte przychody. W omawianym przypadku koszty powinny być zaksięgowane w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w dacie rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej. Nie ma znaczenia, czy podatnik przyjął memoriałową czy kasową metodę prowadzenia tej księgi. Co ważne, sąd uznał także, że skarżący może też pomniejszyć przychody o wydatki na kurs księgowości oraz na zdobycie uprawnień doradcy podatkowego.