Menedżer na kontrakcie – kiedy ma status podatnika VAT

Tak stwierdziła Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 6 listopada 2012 r. (IPPP/443-850/12-4/MM).

Wnioskodawca, powołany na członka zarządu spółki zajmującej się m.in. wytwarzaniem i przesyłaniem energii elektrycznej, świadczy usługi zarządzania na podstawie kontraktu menedżerskiego. Jest on czynnym zarejestrowanym podatnikiem VAT prowadzącym działalność gospodarczą.

Samodzielność wykonywania czynności zarządzania jest ograniczona kodeksem spółek handlowych, statutem spółki oraz samą umową o zarządzanie. Wnioskodawca nie mobilizuje zasobów ludzkich, nie ma żadnych pracowników ani osób zatrudnionych w celu realizacji umowy o zarządzanie. Kontrakt menedżerski nie zawiera zapisów dotyczących odpowiedzialności zarządzających wobec podmiotów zewnętrznych.

Kontrakt został zawarty pod warunkiem zawarcia umowy ubezpieczenia. Z treści umowy ubezpieczenia wynika, że odpowiedzialność wobec osób trzecich ciąży na spółce, natomiast z treści ogólnych warunków ubezpieczenia wynika, że ubezpieczyciel pokrywa szkody spółce w zakresie, w jakim ta zwolniła go z odpowiedzialności wobec osób trzecich.

Pokrywa on także szkodę ubezpieczonemu w zakresie, w jakim spółka nie udzieliła zwolnienia z odpowiedzialności. Wnioskodawca zwrócił się do organów podatkowych z pytaniem, czy z tytułu zawartego kontraktu menedżerskiego, na podstawie którego zarządza spółką, jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Jego zdaniem, nie jest on podatnikiem VAT, a więc nie jest uprawniony do wystawiania faktur.

Organ podatkowy uznał stanowisko podatnika za prawidłowe.

Komentuje Katarzyna Rapacz, konsultantka w Dziale Prawnopodatkowym PwC

Podatnikami podatku od towarów i usług w myśl art. 15 ust. 1 są m.in. osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania jej w sposób częstotliwy. Nie uważa się jednak za samodzielnie wykonywaną działalność gospodarczą działalności osób uzyskujących przychody z działalności wykonywanej osobiście w rozumieniu ustawy o PIT, w tym działalności prowadzonej na podstawie m.in. kontraktów menedżerskich, jeżeli spełnione są warunki określone w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy VAT.

Zgodnie z powołanym przepisem VAT, aby móc uznać, że określone czynności nie stanowią samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej, istotne jest związanie zleceniobiorcy ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym a wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tej czynności, co do wynagrodzenia oraz co do odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Należy zauważyć, że co do zasady każdy stosunek prawny o charakterze odpłatnym jest określony co do warunków wykonywania danych czynności oraz co do wynagrodzenia. Nie w każdym natomiast stosunku cywilnoprawnym określony jest zakres odpowiedzialności zlecającego wobec osób trzecich za wykonanie zlecanych czynności.

Brak odpowiedzialności zleceniobiorcy wobec osób trzecich powoduje, że znajduje się on w sytuacji analogicznej do sytuacji pracownika, który nie ponosi ryzyka ekonomicznego w związku z wykonywanymi czynnościami, co powoduje, że nie można uznać, że prowadzi on samodzielnie działalność gospodarczą.

Z kolei na gruncie dyrektywy VAT, istotnym elementem definiującym działalność gospodarczą jest to, że osoba, w celu wykonywania swoich działań, wykorzystuje zasoby ludzkie lub rzeczowe w taki sam sposób, jak są one wykorzystywane m.in. przez osoby świadczące usługi. Z działalnością gospodarczą mamy zatem do czynienia w przypadku gdy zaistnieje zamiar wykorzystania i zorganizowania środków w celu świadczenia usług.

Biorąc to wszystko pod uwagę, należy zauważyć, że gdy dana osoba jest członkiem zarządu na podstawie kontraktu menedżerskiego zawartego pod warunkiem zawieszającym zawarcia umowy ubezpieczenia, a jednocześnie z zawartej umowy ubezpieczenia wynika, że członek zarządu nie ponosi odpowiedzialności wobec osób trzecich, to tym samym nie jest spełniony warunek ponoszenia ryzyka. Nie można zatem uznać, że osoba taka prowadzi działalność gospodarczą samodzielnie, bowiem elementem samodzielności jest osobiste ponoszenie odpowiedzialności.

Należy także zauważyć, że co do zasady, członek zarządu pełniący taką funkcję na podstawie kontraktu menedżerskiego nie mobilizuje własnych dodatkowych zasobów ludzkich lub rzeczowych w celu wykonywania kontraktu menedżerskiego. Zatem również z tego względu nie powinien zostać uznany za podatnika VAT.