Firmowy przychód to kwoty należne, nie muszą być otrzymane. Mówiąc prościej, wystarczy, że wykonamy usługę lub sprzedamy towar i wystawimy fakturę i już musimy się rozliczyć z fiskusem. Nawet jeśli kontrahent nam nie zapłacił.

Przykład

Pan Kowalski zajmuje się działalnością doradczą. Ma kilku stałych kontrahentów. Faktury za swoje usługi wystawia na koniec miesiąca.

Pieniądze za październik wpłynęły jednak dopiero w grudniu. Mimo to musi wykazać przychód już w październiku.

Ogólne zasady

Z przepisów wynika, że przychód z działalności gospodarczej wykazujemy w dniu wydania rzeczy lub wykonania usługi. Nie może to być jednak później niż w momencie wystawienia faktury albo uregulowania należności.

W wypadku tzw. usług ciągłych przychód trzeba wykazać w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, który określa umowa lub faktura. Musi to jednak nastąpić przynajmniej raz w roku. To rozwiązanie stosuje się także do dostawy energii elektrycznej, cieplnej oraz gazu przewodowego. W pozostałych sytuacjach datą powstania przychodu będzie dzień otrzymania zapłaty.

Przykład

Pan Kowalski prowadzi firmę budowlaną. Podpisał kontrakt z dużym przedsiębiorstwem i umówił się na odbiór robót na koniec października.

Termin przesunął się o kilka dni i ostatecznie protokół zdawczo-odbiorczy został podpisany w listopadzie. Wtedy dopiero zaewidencjonuje przychód.

Przykład

Pan Kowalski jest właścicielem hurtowni. Umówił się na sprzedaż większej partii towarów. Transakcja miała być zrealizowana w październiku, ale z powodu choroby magazyniera towar został wydany dopiero w listopadzie.

Ponieważ przychód powstaje w momencie wydania rzeczy (wcześniej nie wystawiono faktury ani nie uregulowano należności) pan Kowalski wykaże go dopiero w listopadzie.

Decyduje zapłata

Niektóre przychody wykazujemy dopiero w momencie zapłaty. Są to np. kary umowne, odsetki, odszkodowania.

Przykład

Pan Kowalski prowadzi firmę handlową. Chce zainwestować w większą ilość towarów i potrzebuje miejsca na ich przechowywanie. Podpisał więc z firmą budowlaną umowę na wybudowanie magazynu.

W kontrakcie zastrzegł, że w razie nieterminowego wykonania robót, wykonawca zapłaci karę umowną. Tak też się stało, bo kontrahent spóźnił się z budową. Karę umowną trzeba zaewidencjonować jako przychód w momencie jej zapłaty.

Co jeszcze musimy opodatkować

Oprócz zysków ze sprzedaży towarów lub świadczenia usług (tzw. działalności podstawowej) opodatkować musimy także dodatkowe przychody. Ich katalog określa art. 14 ust. 2 ustawy o PIT.

Są to między innymi:

- przychody z odpłatnego zbycia składników majątku wykorzystywanego w działalności,

- otrzymane dotacje, subwencje, dopłaty, za wyjątkiem świadczeń związanych z amortyzowanymi składnikami majątku (i zwolnionych z podatku),

- różnice kursowe,

- otrzymane kary umowne,

- odsetki od środków na rachunkach bankowych utrzymywanych w związku z wykonywaną działalnością,

- wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań (z pewnymi wyjątkami),

- wartość zwróconych wierzytelności, które zostały odpisane jako nieściągalne albo na które utworzono rezerwy zaliczone do kosztów,

- wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (z wyjątkiem otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn),

- wynagrodzenia płatników z tytułu terminowego wpłacania podatków,

- przychody z najmu (podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze) składników majątku związanych z działalnością gospodarczą,

- otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością.

Przykład

Pan Kowalski prowadzi firmę usługową. Korzysta bezpłatnie z samochodu dostawczego swojego sąsiada.

Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o PIT uzyskuje nieodpłatne świadczenie, które jest przychodem z działalności. Nie musiałby naliczać przychodu, gdyby korzystał z samochodu członka rodziny, np. szwagra.

Przykład

Pan Kowalski sprzedał partię towarów. Z tego tytułu wykazał przychód należny. Kontrahent mu jednak nie zapłacił, pan Kowalski skierował więc sprawę do sądu. Nie udało mu się jednak odzyskać należności.

Ostatecznie na podstawie postanowienia komornika o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z powodu braku majątku dłużnika pan Kowalski odpisał wierzytelność jako nieściągalną i wpisał jako koszt w kolumnie 13 księgi przychodów i rozchodów.

Dłużnik niespodziewanie zwrócił jednak część długu. Zwróconą kwotę pan Kowalski musi wpisać po stronie przychodów (kolumna 8 księgi).

Przykład

Panu Kowalskiemu skradziono samochód będący środkiem trwałym w jego firmie. Stratę (wartość początkowa minus dokonane odpisy amortyzacyjne) pan Kowalski zaksięgował po stronie kosztów (w miesiącu jej poniesienia).

Natomiast kwotę odszkodowania wpisał (w momencie otrzymania) jako przychód w kolumnie 8 księgi przychodów i rozchodów.

Czego nie wykazywać

Do przychodów nie zalicza się między innymi:

- pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych,

- otrzymanych pożyczek i kredytów oraz zwróconych pożyczek, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek,

- kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek,

- zwróconych, umorzonych lub zaniechanych podatków i opłat stanowiących dochody budżetu państwa albo budżetów jednostek samorządu terytorialnego, niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów,

- zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Oczywiście VAT-owcy nie wpisują po stronie przychodów podatku należnego wykazanego w fakturze.