- Zleciłem wykonanie ogrodzenia na mojej prywatnej posesji. W tym celu zawarłem umowę o dzieło z wybranym przeze mnie wykonawcą, którym jest osoba prywatna nieprowadząca działalności gospodarczej. Ja również nie prowadzę takiej działalności. Czy od wynagrodzenia wypłaconego wykonawcy we wrześniu br. powinienem potrącić zaliczkę na podatek dochodowy i przekazać ją w październiku na rachunek bankowy urzędu skarbowego?

– pyta czytelnik

Zgodnie z art. 8 ordynacji podatkowej, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku oraz wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Według art. 13 pkt 8 oraz art. 41 ust. 1 ustawy o PIT za płatnika uznaje się osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, która dokonuje wypłaty wynagrodzenia dla osoby fizycznej zamieszkałej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z tytułu wykonywania przez nią usług na podstawie umowy-zlecenia lub umowy o dzieło.

W sytuacji opisanej w pytaniu zlecającym wykonanie dzieła jest osoba fizyczna, która nie prowadzi działalności gospodarczej, wobec czego nie posiada ona statusu płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych. Tym samym nie ciąży na niej obowiązek potrącenia zaliczki na podatek dochodowy od wypłacanego wykonawcy wynagrodzenia za wykonanie ogrodzenia na podstawie zawartej umowy o dzieło.

Zleceniodawca będący osobą prywatną nie musi obliczać, pobierać oraz przekazywać na rachunek bankowy urzędu skarbowego zaliczki na podatek od dochodu uzyskanego przez wykonawcę. Zleceniodawca ten nie ma obowiązku rozliczenia PIT od wynagrodzenia wypłaconego wykonawcy ani w trakcie roku podatkowego, ani po jego zakończeniu.

Nie ciążą na nim obowiązki sprawozdawczo-informacyjne wobec fiskusa co oznacza, że nie musi on składać w urzędzie skarbowym żadnych deklaracji oraz informacji podatkowych, jak np. PIT-4R, PIT-11 czy PIT-8C.

Dobrowolna wpłata w trakcie roku

Co więcej, w takiej sytuacji obowiązek wpłacenia w trakcie roku zaliczki na podatek dochodowy nie ciąży również na wykonawcy umowy o dzieło. Przepisy ustawy o PIT nie nakładają na wykonawcę obowiązku wpłacenia fiskusowi w trakcie roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy od uzyskanego wynagrodzenia z umowy o dzieło zawartej pomiędzy osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej.

Pomimo braku tego obowiązku przewidują one jednak możliwość dobrowolnego przekazania fiskusowi zaliczki, co wynika z art. 44 ust. 1c – 1f ustawy o PIT. Przychody uzyskane przez wykonawcę zalicza się w takim przypadku do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT.

Wykonawca, który uzyskał przychód z innych źródeł na podstawie umowy, do której stosuje się przepisy prawa cywilnego dotyczące umowy-zlecenia lub o dzieło, może w ciągu roku podatkowego wpłacać zaliczki miesięczne, stosując do uzyskanego dochodu najniższą stawkę podatkową, tj. obecnie 18 proc. Przy obliczaniu zaliczki podatnik ten ma prawo zastosować również wyższą stawkę podatkową określoną w skali (32 proc.).

Wykonawca oblicza i przekazuje

Za dochód podlegający opodatkowaniu uważa się przychód uzyskany w danym miesiącu pomniejszony o koszty uzyskania określone w art. 22 ust. 9 pkt 6 ustawy o PIT. Chodzi tu o koszty w wysokości 20 proc. uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika lub opłacone przez podatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Obliczoną w ten sposób zaliczkę należy przekazać na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje właściwy naczelnik urzędu skarbowego, w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik uzyskał dochód, a za grudzień – w terminie złożenia zeznania podatkowego.

Przykład

Wykonawca (osoba prywatna) we wrześniu 2012 r. z tytułu umowy o dzieło zawartej ze zleceniodawcą (także osobą prywatną) uzyskał przychód w kwocie 12 000 zł. Wykonawca nie opłacał w tym miesiącu dobrowolnych bądź obowiązkowych składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe. Nie opłacał również składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Na wykonawcy nie ciąży obowiązek odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od uzyskanego przychodu, ale może skorzystać z takiej możliwości. W tym celu w terminie do 20 października 2012 r. może on przekazać na rachunek bankowy swojego urzędu skarbowego zaliczkę na podatek dochodowy obliczoną w następujący sposób:

- przychód: 12 000 zł

- koszty uzyskania przychodów: 2400 zł (12 000 zł x 20 proc.)

- dochód: 9600 zł (12 000 zł – 2400 zł)

- zaliczka na podatek dochodowy do urzędu skarbowego: 1728 zł (9600 zł x 18 proc.)

Można w kwietniu

Wykonawca, który w trakcie roku podatkowego dobrowolnie przekazał fiskusowi zaliczkę na podatek, wykazuje ją w rocznym zeznaniu podatkowym. Opłacenie zaliczki w trakcie roku podatkowego powoduje, że podatnik po jego zakończeniu nie musi już zabezpieczać środków pieniężnych w celu zapłaty PIT od przychodu uzyskanego wcześniej za wykonanie ogrodzenia.

W przeciwnym razie, tzn. jeśli wykonawca nie zdecydował się na dobrowolne opłacenie zaliczki na podatek dochodowy w trakcie roku podatkowego, powinien on rozliczyć podatek dochodowy od otrzymanego wynagrodzenia dopiero w rocznym zeznaniu podatkowym za 2012 r. składanym w terminie do 30 kwietnia 2013 r. (PIT-36, część D, wiersz 8 „Inne źródła...").

Uzyskany w ten sposób dochód zsumuje on wraz z innymi dochodami opodatkowanymi według skali podatkowej, co może spowodować obowiązek dopłacenia podatku od dochodu za wykonanie ogrodzenia. Podatek ten należy przekazać fiskusowi w terminie do 30 kwietnia 2013 r.