Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 25 czerwca 2012 r. (sygn. I FPS 3/12) zajął się niezwykle ważną dla wielu podatników kwestią rozpoznania skutków podatkowych eksportu towarów, jeżeli procedura ich wywozu, w rozumieniu przepisów celnych, rozpoczyna się w innym niż Polska kraju Unii Europejskiej. Problem ten w przeszłości był przedmiotem licznych sprzecznych ze sobą orzeczeń sądów administracyjnych.

NSA zwrócił uwagę, że kwestia ustalenia miejsca rozpoczęcia procedury wywozu, w rozumieniu przepisów celnych, nie jest zasadnicza dla ustalenia konsekwencji podatkowych eksportu towarów. W celu określenia konsekwencji podatkowych należy jednoznacznie ustalić, gdzie rozpoczyna się transport wywożonych towarów. Wprawdzie, jak zaznaczył sąd, rozpoczęcie tej procedury w polskim urzędzie celnym jest niewątpliwym dowodem rozpoczęcia takiego transportu na terytorium Polski, nie jest to jednak dowód o charakterze wyłącznym.

Podatnik może więc przedstawić dowody na to, że procedura wywozu w rozumieniu przepisów celnych rozpoczęła się wprawdzie w innym niż Polska kraju Wspólnoty, lecz ze względu na fakt nieprzerwanego transportu, rozpoczętego na terytorium Polski, dostawa podlega polskim przepisom o VAT. Sąd zaznaczył, że ciężar dowodu będzie w takim wypadku spoczywał na eksporterze.

Podkreślił też, że przerwanie transportu (np. poprzez rozładowanie towaru) i ponowne jego podjęcie w innym kraju Unii, co do zasady nie daje podstaw do uznania, że wywóz towarów nastąpił z Polski. Wówczas analogicznie eksport do celów VAT należy rozpoznać w tym kraju, w którym rozpoczyna się transport zakończony wywozem towarów.

Należy się spodziewać, że uchwała NSA wpłynie korzystnie na sytuację eksporterów, przede wszystkim eliminując niejednoznaczną lub wzajemnie sprzeczną praktykę organów podatkowych oraz sądów administracyjnych. Warto jednak zaznaczyć, że stanowisko sądu znane jest z ustnego uzasadnienia, a pełną argumentację poznamy po wydaniu uzasadnienia pisemnego.

—not. olat

Autor jest doradcą podatkowym w kancelarii Ożóg i Wspólnicy