Podatnik składa skargę od niekorzystnej dla siebie decyzji i jest zaskoczony, gdy sąd w ogóle się nie zajmuje skargą od strony merytorycznej, a uchyla decyzję z uwagi na to, że podatnik był źle reprezentowany przed fiskusem i ten powinien był to wykryć.
Błąd organu podatkowego, który dopuścił do działań przedstawiciela podatnika bez sprawdzenia, czy rzeczywiście mógł on podjąć takie działania, prowadzi wtedy do powrotu sprawy na poziom organu podatkowego. Sąd nakazuje fiskusowi wezwanie przedstawiciela spółki do przedłożenia dokumentu wykazującego prawo do reprezentacji spółki i ponowne rozpoznanie sprawy.
Przykładem jest wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 27 marca 2012 r. (II SA/Rz 1143/11).
Sąd uchylił decyzję wydaną przez dyrektora izby celnej. Odwołanie w imieniu spółki z o.o. wniósł adwokat, dołączając pełnomocnictwo udzielone mu tylko przez prezesa zarządu spółki. Dyrektor izby celnej nie żądał od strony ani od adwokata mającego być jej pełnomocnikiem przedstawienia odpisu z KRS określającego sposób reprezentacji spółki.
Z informacji w KRS wynikało, że spółkę reprezentuje zarząd, prowadzenie zaś jej spraw i wykonywanie jej interesów realizował cały zarząd łącznie z prokurentem, a w przypadku braku prokury cały skład zarządu (zarząd był dwuosobowy, w spółce nie ustanowiono prokury).
WSA stwierdził, że udzielenie pełnomocnictwa do reprezentowania spółki przed organem odwoławczym wyłącznie przez jednego z członków zarządu było bezskuteczne, skoro z rejestru KRS wynika, że do skuteczności takiej czynności prawnej wymagane było działanie całego zarządu.
Dyrektor izby celnej rozpoznał odwołanie wniesione przez wadliwie umocowanego pełnomocnika strony, który nie wykazał się w postępowaniu przed organem skutecznym z punktu widzenia przepisów ordynacji podatkowej pełnomocnictwem, a organ nie podjął działań zmierzających do usunięcia tego braku.
Tymczasem był zobowiązany wezwać wnoszącego podanie do usunięcia braków w terminie siedmiu dni z pouczeniem, że niewypełnienie tego warunku spowoduje pozostawienie podania bez rozpatrzenia.
Dyrektor został zobowiązany do wezwania pełnomocnika spółki do przedłożenia prawidłowego pełnomocnictwa i rozpoznania raz jeszcze wniesionego odwołania.
Sądy administracyjne sprawdzają, czy rozpoznanie odwołania poprzedzone było fazą zbadania go pod względem formalnym. Skutkiem może być wydanie postanowienia, w którym organ odwoławczy stwierdzi:
- niedopuszczalność odwołania,
- uchybienie terminowi do wniesienia odwołania,
- pozostawienie odwołania bez rozpatrzenia, jeżeli nie spełnia warunków wynikających z art. 222 ordynacji podatkowej.
Organ podatkowy musi sprawdzić na tym etapie, czy odwołanie wniósł podmiot będący stroną.
Uwaga!
Opisany błąd organu podatkowego wykryty przez sąd administracyjny może być korzystny dla podatnika. Tak można oceniać kolejną szansę na rozpoznanie np. odwołania.