Należność za bilet w przedsprzedaży od razu jest przychodem

Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił skargę kasacyjną fiskusa w sprawie dotyczącej  opodatkowania przychodów ze sprzedaży biletów miesięcznych rozprowadzanych w systemie tzw. przedsprzedaży. Sąd uznał, że nawet w przypadku, gdy bilety są wykorzystywane dopiero w miesiącu następnym, przewoźnik uzyskuje przychód już w chwili ich sprzedaży.

Sprawa dotyczyła spółki, która świadczy usługi przewozów pasażerskich. We wniosku o interpretację podatniczka wskazała, że jej klienci czyli pasażerowie kupują zwykle bilety miesięczne w ramach przedsprzedaży w miesiącu poprzedzającym ten, na który zachowują one ważność.

Zakup w sierpniu, usługa we wrześniu

Przykładowo, bilety ważne we wrześniu nabywane są już w sierpniu. Zapłata za bilety, wydanie biletów (drukowanych przez kasy fiskalne), ewentualnie wystawienie faktur, odbywa się w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym bilet jest ważny. Wnioskodawczyni podała, że otrzymanej zapłaty nie zarachowuje do przychodów podatkowych miesiąca, w którym przyjęto przedpłatę. Rozlicza je do przychodów miesiąca, w którym usługa przewozowa jest rzeczywiście wykonywana. Koszty bezpośrednie tych usług ponoszone realnie w miesiącu ich wykonania są także zarachowywane do kosztów uzyskania przychodów miesiąca wykonywania usług. Zdaniem spółki stosowane przez nią rozwiązanie jest prawidłowe. Do przychodów nie zalicza się bowiem pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych. Tym bardziej, że ustawa o CIT nie stawia wymogu, aby przedmiotowe należności lub wpłaty miały charakter zaliczek. Co więcej nawet otrzymanie całkowitej zapłaty nie kreuje przychodu po stronie otrzymującego, jeżeli zapłata dotyczy dostaw i usług, które zostaną wykonane dopiero w następnych okresach sprawozdawczych.

Pełna wpłata

Fiskus nie zaakceptował tego stanowiska. Uznał, że kwota pieniężna, otrzymana przez spółkę w momencie zawarcia umowy z usługobiorcą, stanowi pełną zapłatę za określoną usługę przewozową. W związku z tym nie może być traktowana jako wpłata na poczet tej usługi. Zapłata ma ostateczny i definitywny charakter. Dlatego w ocenie fiskusa pieniądze otrzymane przez przewoźnika tytułem należności za świadczone usługi stanowią przychód podatkowy w dacie uregulowania należności, a nie w dacie wykonania usługi. Dniem powstania przychodu jest dzień uregulowania przez pasażera należności za usługi, które zostaną wykonane w następnym miesiącu. Organ podatkowy dodał też, że jeżeli podatniczka poniesie koszt bezpośredni odnoszący się do przychodów należnych poprzedniego okresu rozliczeniowego (w tym przypadku miesiąca) po dacie wpłaty zaliczki na podatek dochodowy, wówczas koszt ten jest potrącalny w następnym okresie rozliczeniowym (miesiącu).

WSA: nie ma obowiązku

Innego zdania był Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który uchylił zaskarżoną interpretację. W jego ocenie o momencie powstania obowiązku podatkowego decyduje w pierwszej kolejności wykonanie usługi. Samo wystawienie faktury bądź uregulowanie należności, jeśli nie wykonano usługi, nie może powodować powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych. WSA uznał, że celem ustawodawcy nie było przyspieszanie momentu powstania obowiązku podatkowego, lecz jedynie doprecyzowanie tej daty. Dlatego obowiązek podatkowy powstanie, jeśli zostanie wykonana usługa lub wydana rzecz. Natomiast w razie wystawienia faktury, uregulowania należności lub zarachowania należności przed wykonaniem usługi bądź dostawą towaru, obowiązek podatkowy w CIT nie powstanie, jeśli ich wykonanie będzie mieć miejsce w trakcie następnego (późniejszego) okresu sprawozdawczego.

NSA: przychód w chwili zapłaty

Korzystną dla spółki wykładnię przepisów przekreślił jednak wyrok NSA. Sąd kasacyjny nie miał wątpliwości, że w sporze o moment powstania przychodu z przedsprzedaży biletów miesięcznych rację ma fiskus. NSA zwrócił uwagę na szczególnych charakter usług świadczonych przez podatniczkę. Ich specyfiką jest potencjalny, nieskonkretyzowany charakter. Nie można z góry przewidzieć ani tego, czy będą wykonywane, ani też kiedy będą wykonywane. Przychód z ich tytułu stanowi trwałe, bezzwrotne i definitywne przysporzenie majątkowe w momencie dokonania ich sprzedaży. Kontrahent, nabywający od przewoźnika bilet miesięczny, płaci za usługi przewozu z góry, bez względu na to, czy będzie z nich korzystać czy nie.

NSA: zapłata ceny biletu nie może być traktowana jako wpłata na poczet usługi.

W ocenie NSA, bez względu czy na bilecie znajdują się informacje pozwalające uznać go za fakturę VAT, uiszczona cena stanowi przychód podatkowy przewoźnika uzyskany w momencie jego sprzedaży. Wyrok jest prawomocny.

SYGN. AKT II FSK 1938/10