VAT: kiedy zwolnienie dla obsługi lotniskowej

Wcześniej były co do tego wątpliwości. Wyjaśnił je Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 16 lutego 2012 r. (I FSK 1676/10).

Co do zasady usługi związane z obsługą startu, lądowania, parkowania, obsługą pasażerów i ładunków oraz inne o podobnym charakterze, świadczone na rzecz przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym, korzystają ze zwolnienia z VAT.

Co znaczy „głównie”

Orzeczenie NSA koncentrowało się wokół rozumienia terminu „głównie” dla przewoźników wykonujących zarówno transport krajowy, jak i międzynarodowy. We wniosku o interpretację przepisów podatnik wyraził pogląd, że taki przewoźnik powinien wykonywać co najmniej 51 proc. swoich przewozów jako przewozy międzynarodowe, a pozostała część może dotyczyć przewozów krajowych.

Z kolei według organu podatkowego o uznaniu za przewoźnika międzynarodowego decyduje „widocznie większa rola transportu międzynarodowego”, przy czym w interpretacji nie sprecyzowano, co to oznacza.

Spór przed sądem

Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który przyznał rację podatnikowi i bazując na wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 16 września 2004 r. (C-382/02, Cimber Air AIS), stwierdził, że rozstrzygając znaczenie terminu „głównie”, należy brać pod uwagę wszystkie czynniki, które pozwalają w sposób obiektywny ocenić charakter transportu. Wskazał przy tym na takie kryteria jak:

- zrealizowana liczba przewozów w transporcie międzynarodowym i krajowym,

- wpływy ze sprzedaży biletów w transporcie międzynarodowym i krajowym,

- liczba faktycznych godzin wykonywanych w transporcie międzynarodowym i krajowym.

Ponad połowa

Konkludując, sąd stwierdził, że „przekroczenie połowy ocenianych czynników uprawnia do przyjęcia, że transport ma charakter międzynarodowy.

Ustalenie, że zrealizowana liczba przewozów w transporcie międzynarodowym stanowi ponad 50 proc. wszystkich lotów, liczba faktycznych godzin wykonywanych w transporcie międzynarodowym przekracza 50 proc. wszystkich godzin wykonywanych w transporcie, osiągnięty obrót (w tym wpływy z biletów) przekracza 50 proc. całego osiągniętego obrotu oraz stwierdzenie powyżej 50 proc. innych czynników – pozwala na obiektywną ocenę o wykonywanym głównie transporcie międzynarodowym”.

Ponadto sąd wskazał, że jedynie matematyczna kalkulacja pozwala w sposób jasny i precyzyjny jednoznacznie i obiektywnie ocenić charakter transportu. Stwierdził też, że użyty przez organ podatkowy termin „widocznie większa rola transportu międzynarodowego” jest nieprecyzyjny i jest przejawem dowolnej i uznaniowej oceny organu podatkowego.

Minister finansów wniósł od tego orzeczenia skargę kasacyjną, twierdząc, że konieczne jest spełnienie przesłanki „widocznej większości transportu międzynarodowego”.

Jednak NSA odrzucił skargę. Wskazał, że wobec braku definicji legalnej terminu „głównie” należy odwołać się do jego rozumienia w języku potocznym, gdzie termin ten oznacza „najważniejszy”, „podstawowy”. Natomiast termin „większość” pojawiający się w przywołanym orzeczeniu ETS to większa liczebnie część danej zbiorowości w porównaniu z pozostałą częścią. Większość może być nieznaczna, ogromna, znaczna, znakomita.

Organ powinien wyjaśnić

W konsekwencji NSA uznał, że przekroczenie 50-proc. progu (w poszczególnych kategoriach) pozwalało przyjąć, że jest to widoczna większość, a co za tym idzie – termin „głównie” oznacza co najmniej 51 proc. przewozów w transporcie międzynarodowym.

Sąd podkreślił też, że jeśli organ podatkowy w interpretacji nie uznaje stanowiska podatnika, to powinien jasno przedstawić swoje prawidłowe stanowisko, zwłaszcza wyjaśnić pojęcia nieostre, takie jak „widocznie większa rola transportu międzynarodowego”.

Doprecyzowanie w 2011 roku

Dodajmy, że od 1 kwietnia 2011 r. polski ustawodawca zdecydował się w ustawie o VAT uregulować, że przez przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym rozumie się takich przewoźników, u których udział:

- przychodów z działalności w transporcie międzynarodowym w przewozach ogółem,

- zrealizowanej liczby lotów w transporcie międzynarodowym w przewozach ogółem,

- liczby pasażerów lub ilości przewożonych towarów, lub ilości przewożonych przesyłek w transporcie międzynarodowym w przewozach ogółem wynosił w każdej z tych trzech kategorii w poprzednim roku podatkowym co najmniej 60 proc.

Autor jest doradcą podatkowym w KDA AUDYT sp. z o.o.