Jakie są skutki aportu lokalu do spółki jawnej

- Zamierzam wnieść do spółki jawnej środek trwały (lokal użytkowy) amortyzowany w prowadzonej przeze mnie indywidualnej działalności gospodarczej. Czy w związku z tym powstanie przychód z tej działalności? W 2010 r. również wniosłem jako wkład inny środek trwały do innej spółki jawnej. Czy wówczas powinienem był wykazać przychód z tego tytułu?

– pyta czytelnik.

Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się nominalną wartość udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną objętych w zamian za wkład niepieniężny. Spółka jawna (tak jak spółka cywilna, partnerska, komandytowa i komandytowo-akcyjna) nie posiada osobowości prawnej. Nie powstanie więc przychód z kapitałów pieniężnych w związku z objęciem w niej udziału kapitałowego.

Natomiast na podstawie art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o PIT przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą składników majątku będących środkami trwałymi – ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Przychód zwolniony

Jednak zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 50b ustawy przychody z tytułu przeniesienia własności składników majątku będących przedmiotem wkładu niepieniężnego (aportu) do spółki niebędącej osobą prawną są zwolnione z podatku. Wniesienie jako wkładu środka trwałego do spółki jawnej powoduje zatem powstanie przychodu, ale jest to przychód zwolniony z PIT.

Zwolnienie to zostało wprowadzone na mocy nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z 25 listopada 2010 r. (DzU nr 226, poz. 1478) i miało zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionych strat) od 1 stycznia 2011 r.

Jak było wcześniej

Nie oznacza to jednak, że wniesienie środka trwałego (czy innego składnika majątku) jako wkładu do spółki osobowej powodowało przed tą datą powstanie przychodu, w tym przychodu z działalności gospodarczej. Wtedy jednak kwestie te budziły kontrowersje i część organów podatkowych stała na stanowisku, że taki przychód powstawał i należy go opodatkować. Pogląd taki zastał zakwestionowany przez orzecznictwo.

Przykładowo w wyroku z 15 grudnia 2011 r. (II FSK 1202/10) Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził, że art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT powinien być interpretowany ściśle, z uwzględnieniem literalnego znaczenia pojęcia „odpłatne zbycie".

Gdy osoba wnosząca wkład otrzymuje w zamian udziały w spółce, nie sposób określić, co stanowiłoby jej przychód i jaka byłaby jego wartość. Ewentualna korzyść majątkowa z uczestnictwa w spółce będzie rezultatem podejmowanych przedsięwzięć (jako bilans zysków i strat powstałych w okresie rozliczeniowym).

Samo wniesienie wkładu nie rodzi bezpośrednio takich konsekwencji, tj. nie powoduje po stronie wnoszącego powstania przychodu.

Podobnie wynika z wyroku NSA z 27 października 2011 r. (II FSK 834/10) i uchwały składu siedmiu sędziów NSA z 14 marca 2011 r. (II FPS 8/10).

Fiskus zmienia zdanie

Obecnie pod wpływem tych orzeczeń sądowych organy podatkowe zmieniają wydane interpretacje dotyczące aportów wnoszonych do spółek osobowych przed 1 stycznia 2011 r.

Przykładowo w interpretacji z 27 lutego 2012 r. (ILPB1/415-806/09/12-S/AG) odnoszącej się do wniesienia wkładu do spółki jawnej bądź komandytowej (wniosek o jej udzielenie złożony był w maju 2009 r.) izba uznała, że wniesienie nieruchomości tytułem wkładu niepieniężnego do spółki osobowej w zamian za udział w tej spółce nie wiąże się z osiągnięciem przychodu opodatkowanego PIT.

Również z interpretacji ministra finansów z 29 lutego 2012 r. (DD9/033/284/BRT/2011/PK-1588), odnoszącej się do wniosku podatnika z listopada 2010 r., wynika, że czynność wniesienia do spółki cywilnej środków trwałych, wykorzystywanych na potrzeby działalności gospodarczej wnoszącego wkład, była neutralna podatkowo.

Podatnicy, którzy zastosowali się wcześniej do niekorzystnych dla siebie interpretacji indywidualnych bądź bez takiej interpretacji wykazali przychód z tytułu wniesienia wkładu do spółki osobowej i zapłacili z tego powodu podatek, mogą obecnie rozważyć wystąpienie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty.