w art. 83 mówi, że kto osobie uprawnionej do przeprowadzenia kontroli podatkowej udaremnia lub utrudnia wykonanie czynności służbowej, podlega grzywnie do 720 stawek dziennych. W wypadku mniejszej wagi sprawca czynu podlega grzywnie za wykroczenie skarbowe.
Wystarczy zatem, że wbrew żądaniu tej osoby nie okazuje księgi lub innego dokumentu dotyczącego prowadzonej działalności gospodarczej lub księgę lub inny dokument niszczy, uszkadza, czyni bezużytecznymi, ukrywa lub usuwa, naraża się na grzywnę.
Na tym nie koniec. Gdyby przedsiębiorca wpadł na pomysł i próbował utrudniać lub udaremnić czynności kontrolne fiskusa, jego pracownicy mogą wezwać do pomocy policję, staż miejską lub straż graniczną.
Czego zatem mogą od nas żądać kontrolujący urzędnicy? Odpowiedzi należy szukać w ordynacji podatkowej. Z jej art. 286 wynika, że kontrolujący, w zakresie wynikającym z upoważnienia, są uprawnieni nie tylko do wstępu na grunt oraz do budynków, lokali lub innych pomieszczeń kontrolowanego przedsiębiorcy. Mają również prawo wstępu do lokali mieszkalnych. Pamiętajmy jednak, że tylko w celu zweryfikowania zgodności stanu faktycznego z danymi wynikającymi ze złożonej przez podatnika deklaracji oraz z innych dokumentów potwierdzających poniesienie wydatków na cele mieszkaniowe.
Kontrolujący mogą żądać również okazania majątku podlegającego kontroli oraz dokonania jego oględzin. Mają też prawo żądania udostępniania akt, ksiąg i wszelkiego rodzaju dokumentów związanych z przedmiotem kontroli oraz do sporządzania z nich odpisów, kopii, wyciągów, notatek, wydruków i udokumentowanego pobierania danych w formie elektronicznej.
Ponadto mają prawo do:
• zbierania innych niezbędnych materiałów w zakresie objętym kontrolą;
• zabezpieczania zebranych dowodów;
• legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości, jeżeli jest to niezbędne na potrzeby kontroli;
• żądania przeprowadzenia spisu z natury;
• przesłuchiwania świadków, kontrolowanego i innych osób wymienionych w art. 287 § 4 (czyli osób uprawnionych do reprezentowania kontrolowanego lub prowadzenia jego spraw, pracowników oraz osób współpracujących z kontrolowanym);
• zasięgania opinii biegłych.
Kontrolujący, na mocy art. 286 § 2 op, mogą żądać wydania – na czas trwania kontroli – próbek towarów. Mają również prawo do żądania wydania akt, ksiąg i dokumentów związanych z przedmiotem kontroli. Jest tak w razie powzięcia uzasadnionego podejrzenia, że są one nierzetelne lub gdy podatnik nie zapewnia kontrolującym warunków umożliwiających wykonywanie czynności kontrolnych związanych z badaniem tej dokumentacji, a w szczególności nie udostępnia kontrolującym samodzielnego pomieszczenia i miejsca do przechowywania dokumentów. Pamiętajmy jednak, że dając kontrolującym próbki towarów lub dokumenty, powinniśmy otrzymać od nich pokwitowanie.
Kontrolujący podatnika pracownicy fiskusa są też uprawnieni do wstępu na teren kontrolowanej firmy i poruszania się po tym terenie w zasadzie bez ograniczeń. Wystarczy im do tego legitymacja służbowa. Nie muszą mieć specjalnych przepustek. Nie podlegają też rewizji osobistej przewidzianej w regulaminie wewnętrznym danej firmy. Jedyne zasady, jakich muszą przestrzegać, to te, które wynikają z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy obowiązujących w kontrolowanej firmie.
Masz obowiązki, ale i prawa
Kontrolowany przedsiębiorca ma obowiązek udzielania wyjaśnień dotyczących przedmiotu kontroli, i to w terminie wyznaczonym przez kontrolującego go inspektora.
Powinien też zapewnić kontrolującemu warunki do pracy, w tym – w miarę możliwości – samodzielne pomieszczenie i miejsce do przechowywania dokumentów. Ma też obowiązek dostarczać kontrolującemu żądane dokumenty.Do udzielania wyjaśnień w zakresie przedmiotu kontroli obowiązane są też osoby upoważnione do reprezentowania kontrolowanego podatnika lub prowadzenia jego spraw, pracownicy oraz osoby współdziałające z kontrolowanym.
Udzielają one informacji w zakresie wynikającym z wykonywanych czynności lub zadań (art. 287 § 4 op).Z drugiej jednak strony przedsiębiorca ma prawo uczestniczyć w przeprowadzanych dowodach.
Pracownicy fiskusa mają obowiązek zawiadomić go (lub wskazaną przez niego osobę) o miejscu i terminie przeprowadzania dowodu z zeznań świadków, opinii biegłych – przynajmniej trzy dni przed terminem ich przeprowadzenia, a dowodu z oględzin – nie później niż bezpośrednio przed terminem podjęcia tych czynności.
Czytaj także w serwisie:
»
