Przedsiębiorcy sprzedający towary lub wykonujący usługi na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych mają, co do zasady, obowiązek prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Wynika tak z art. 111 ustawy o VAT. Przy  czym rejestracja „sprzedaży na kasie fiskalnej dotyczy także podatników wykonujących czynności zwolnione od podatku (zwolnienie przedmiotowe) oraz podatników zwolnionych od podatku na  podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT (zwolnienie podmiotowe)”.

Wynika tak z wyroku WSA w Bydgoszczy z 15 marca 2011 (I SA/Bd 19/11). W jego uzasadnieniu czytamy: „skoro ustawodawca przewidział w  art. 111 ust. 5 ustawy o VAT zwrot 90 proc. kwoty nabycia kasy fiskalnej dla podatników zwolnionych z VAT, to przyjąć należy, w przekonaniu sądu bez wątpliwości, że obowiązek ewidencjonowania sprzedaży przy pomocy kasy, o którym mowa w  art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, dotyczy nie tylko podatników czynnych, ale i zwolnionych od tej daniny”.

Obowiązek prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego wiąże się z koniecznością zainwestowania określonych kwot na zakup kas fiskalnych. Podatnikom wolno jednak odliczyć część poniesionych wydatków.

Kilka warunków

Z art. 111 ust. 4 ustawy o VAT wynika, że od podatku należnego podatnicy mogą odliczyć kwotę wydatkowaną na zakup każdej z kas rejestrujących w wysokości 90 proc. jej ceny zakupu (bez podatku, a więc wartość netto), nie więcej jednak niż 700 zł. Jeśli zatem zainwestują w bardzo drogie urządzenia, to może się okazać, że ulga nie pokryje sporej części poniesionego wydatku.

Aby móc odliczyć te kwoty, konieczne jest spełnienie warunków określonych w przepisach. Z tych wynika, że o odliczeniu mogą myśleć wyłącznie podatnicy, którzy rozpoczną ewidencjonowanie obrotu i  kwot podatku należnego w  obowiązujących terminach. Do skorzystania z odliczenia konieczne jest też posiadanie przez podatnika dowodu zapłaty całej należności za kasę rejestrującą.

Po zgłoszeniu do urzędu

Aby móc odliczyć pieniądze wydane na zakup kasy fiskalnej, podatnicy muszą dodatkowo złożyć do właściwego urzędu skarbowego pisemne zgłoszenie o liczbie kas rejestrujących i miejscu (adresie) ich używania, które podatnik zamierza stosować do tego ewidencjonowania.

Zgłoszenie powinno zostać przesłane przed terminem rozpoczęcia ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego. Wynika tak z § 2 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia ministra finansów z 27 grudnia 2010 w sprawie odliczania i zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących (DzU nr 257, poz. 1733).

Zgłoszenie nie jest zatem jedynie formalnością. Ma niebagatelne skutki dla możliwości odliczenia wydanych kwot.

Rozwój firmy bez preferencji...

W związku z takim brzmieniem przepisów o odliczeniu kwot wydanych na zakup kas fiskalnych nie mają co myśleć przedsiębiorcy, którzy uruchomili np. jeden punkt handlowy i zgłosili w  urzędzie skarbowym zawiadomienie o liczbie kas rejestrujących, a następnie po jakimś czasie postanowili rozszerzyć prowadzoną działalność. Z ulgi nie skorzystają.

Jak wynika bowiem z wyroku WSA we Wrocławiu z 20 stycznia 2011 (I SA/Wr 1186/10): „późniejszy zakup kas w  związku z poszerzeniem działalności, które nie były objęte zgłoszeniem, nie daje podatnikowi prawa do ulgi z tytułu ich zakupu”.

Podobnie wynika z wcześniejszego wyroku tego samego sądu (z 21 stycznia 2009,  I SA/Wr  1232/ 08).

Czytamy w nim: „Kolejne kasy, nabyte po dacie powstania obowiązku ewidencjonowania, nie uprawniają podatnika do skorzystania z ustanowionej ulgi. Odnosi się to także do sytuacji, w której podatnik dokonuje rozszerzenia działalności, w  związku z czym instalowane są nowe kasy, które są kasami nabytymi już po dniu powstania obowiązku ewidencjonowania”.

Sąd podpowiedział jednak przedsiębiorcom, co mogą zrobić, aby zachować prawo do  ulgi. Z wyroku wynika, że jeżeli „podatnik w pierwszym terminie powstania obowiązku ewidencjonowania zakupi większą ilość kas, które zgłosi, a będzie je instalował okresowo, będzie mu przysługiwała ulga na  wszystkie zakupione kasy”.

Pytanie tylko, kto otwierając pierwszy sklep myśli o tym, że w niedługim czasie uda mu się uruchomić kolejny? Gdyby tak było, podatnicy nie pytaliby tak często fiskusa o to, czy mogą odliczyć wydatki poniesione na zakup kolejnych kas fiskalnych.

Niestety, odpowiedzi na takie pytania są negatywne. Przykładem jest interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 28 marca 2008 (ILPP2/443-28/08-2/SJ). Izba stwierdziła, że spółka nie ma prawa do ulgi na zakup kas rejestrujących „nabywanych w terminach późniejszych (niewymienionych w pisemnym oświadczeniu złożonym przed terminem rozpoczęcia ewidencjonowania)”.

Podatnik nie odliczy też wydatków, gdy w związku z zapełnieniem pamięci fiskalnej kupi urządzenie, które ma zastąpić pierwotnie zainstalowaną kasę rejestrującą. Wynika tak z interpretacji Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 13 kwietnia 2010 (ITPP1/443-39/10/AJ).

...ale zmiana profilu czasem już tak

WSA w Szczecinie orzekł jednak, że podatnik uzyska zwrot części wydatków poniesionych na zakup kasy rejestrującej przy zmianie rodzaju prowadzonej działalności.

Stanie się tak, jeśli musi kupić kasę fiskalną o specjalnym zastosowaniu a  wcześniej „odliczył kwotę wydatkowaną na zakup zwykłej kasy rejestrującej, nieodpowiedniej dla podjętej przez niego nowej działalności gospodarczej” (wyrok z 17 grudnia  2008, I SA/Sz  520/08).

Cała wartość urządzenia jest kosztem

Otrzymanie ulgi na zakup kasy nie wpływa na rozliczenia podatku dochodowego. Oznacza to, że firma, która ją dostała, ma prawo całą wartość urządzenia zaliczyć do kosztów podatkowych.

Kwota ulgi nie jest również przychodem w rozumieniu podatku dochodowego. Potwierdza to fiskus np. w interpretacji Urzędu Skarbowego w Olsztynie z 15 lipca  2004 (US.I/423-16/04).

Czytamy w niej, że „odliczenie części kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących należy traktować jako ulgę w podatku od towarów i usług. Ulga ta nie stanowi przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych i nie ma wpływu na wartość początkową zakupionej kasy rejestrującej, od której dokonuje się dla celów podatku dochodowego od osób prawnych odpisów amortyzacyjnych”.

Jeśli firma kupująca kasę jest podatnikiem VAT, to może również odliczyć podatek naliczony wynikający z faktury dokumentującej jej nabycie. Wynika to z ogólnej zasady zawartej w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Przepis ten mówi, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, przedsiębiorcy przysługuje prawo do obniżenia VAT należnego o naliczony. Uprawnienie to jest niezależne od ulgi na zakup kasy.

—kpt

Mała i duża fiskalizacja

Na zwrot części wydatków za zakup kasy może liczyć firma, na którą przepisy nakładają obowiązek rozpoczęciaewidencjonowania obrotu. Zdaniem NSA oznacza to,że czasem z ulgi możnaskorzystać więcej niż raz. Tak wynika z wyroku z 23 lipca 2009 (I FSK 1910/08).

Tę korzystną dla podatników wykładnię wywalczyła przed sądem Poczta Polska. Przedsiębiorstwo

to posiada już bowiem pewną liczbę kas. Dlatego że na niewielką skalę handlowało częściami samochodowymi.

Przy zakupie tych kas PP skorzystała z ulgi. Jej zdaniem nie powinno to jednak oznaczać, że nie będzie ona już przysługiwała w sytuacji, gdyby kiedyś usługi przez nią świadczone musiały być dokumentowane paragonem. Poczta zwróciła się z wnioskiem o interpretację w tej sprawie. Izba Skarbowa w Warszawie nie zgodziła się z jej stanowiskiem.

Według niej przepis mówi wyraźnie, że z ulgi można skorzystać tylko raz, bo tylko raz może powstać obowiązek ewidencjonowania. Tego samego zdania był Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.

Gdy jednak skarga kasacyjna trafiła do NSA, ten uchylił rozstrzygnięcie sądu niższej instancji. Uznał za prawidłową wykładnię przepisów przyjętą przez podatnika. Zdaniem NSA ze sformułowania art. 111 ust. 4 ustawy o VAT nie wynika, że chodzi o pierwsze, jakie wystąpi, rozpoczęcie ewidencjonowania przy użyciu kas, ale o dzień rozpoczęcia (powstania obowiązku) ewidencjonowania.

Tak jest zarówno wtedy, gdy podatnik jest zobowiązany, mimo zwolnienia, ewidencjonować pewne czynności przy użyciu kas fiskalnych (mała fiskalizacja), jak i gdy w związku z upływem terminu zwolnienia określonego w przepisach ma obowiązek całość sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych ewidencjonować za pomocą tych kas (duża fiskalizacja).

Wyrok ten co prawda dotyczył brzmienia przepisu sprzed 1 grudnia 2008, ale wydaje się, że pozostaje aktualny. Wprawdzie zasady obliczania ulgi są dziś inne, ale sposób sformułowania przepisu ją przyznającego się nie zmienił.

—kpt

Instalację można rozłożyć na kilka miesięcy

§ 6 rozporządzenia ministra finansów z 26 lipca 2010 w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących pozwala rozłożyć obowiązek instalacji kas na kilka miesięcy.

Z przepisu tego wynika, że po utracie zwolnienia (w terminach wynikających z § 2, § 3 ust. 2, 4 – 8 oraz § 4 rozporządzenia) podatnicy są zobowiązani rozpocząć ewidencjonowanie przy zastosowaniu co najmniej 1/5 (w zaokrągleniu w górę do liczb całkowitych) liczby kas rejestrujących, która została zgłoszona we właściwym urzędzie skarbowym do ewidencjonowania we wszystkich miejscach prowadzenia sprzedaży, na dzień rozpoczęcia ewidencjonowania.

Od pierwszego dnia każdego następnego miesiąca podatnicy muszą rozpocząć ewidencjonowanie w kolejnych kasach. Ich liczba nie może być niższa niż liczba urządzeń przypadająca do ewidencjonowania w pierwszym miesiącu, wynikająca ze zgłoszenia.

Rozpoczęcie ewidencjonowania na tych zasadach przedłuża odpowiednio okres zwolnienia z obowiązku wydawania paragonów w części dotyczącej obrotów realizowanych na stanowiskach kasowych, na których ewidencjonowanie powinno być prowadzone w kolejnych miesiącach.

—kpt

Zobacz serwis

» Dobra Firma » Podatki i księgi » VAT » Kasy fiskalne