Naczelny Sąd Administracyjny 20 stycznia (sygn. I FSK 2053/09)

przedstawił do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów pytanie prawne dotyczące możliwości oceny w postępowaniu odwoławczym decyzji w sprawie zabezpieczenia po jej wygaśnięciu zgodnie z art. 33a § 1 pkt 2 i 3

ordynacji podatkowej

.

Rozstrzygnięcie w tej materii – ze względu na rozbieżności w orzecznictwie oraz praktykę organów podatkowych – jest niezwykle potrzebne. Może się przyczynić do zdyscyplinowania organów podatkowych, które w dość swobodny i niekontrolowany sposób korzystają z tej instytucji, nawet gdy nie jest to uzasadnione okolicznościami sprawy. Zdarza się to zwłaszcza pod koniec roku i ma nie dopuścić do przedawnienia zobowiązania podatkowego.

W myśl obowiązujących przepisów decyzja o zabezpieczeniu może zostać wydana, gdy zachodzi uzasadnione przypuszczenie, iż zobowiązanie nie zostanie wykonane, w szczególności gdy podatnik wyzbywa się majątku lub zalega z płatnościami. Z kolei wydana decyzja wygasa m.in. z dniem doręczenia innej, określającej wysokość zobowiązania podatkowego. Przy tym samo wygaśnięcie decyzji o zabezpieczeniu nie prowadzi do uchylenia zarządzenia o zabezpieczeniu, co więcej, zajęcie zabezpieczające pod określonymi warunkami przekształca się w zajęcie egzekucyjne, powodując (na podstawie art. 70 § 4 ordynacji podatkowej) przerwanie biegu terminu przedawnienia.

Powstaje dylemat, czy wygaśnięcie tej decyzji uzasadnia umorzenie postępowania odwoławczego jako bezprzedmiotowego na podstawie art. 233 § 1 ordynacji. Wydaje się, iż samo wygaśnięcie decyzji nie powinno uzasadniać umorzenia postępowania odwoławczego w sprawie zabezpieczenia zobowiązania podatkowego. Przyjęcie takiego poglądu pozbawiłoby strony możliwości żądania skontrolowania przez organy odwoławcze oraz sądy zasadności decyzji podejmowanych przez urzędy skarbowe.

Przyjęcie, iż organ odwoławczy czy też sąd nie kontroluje, czy decyzja w przedmiocie zabezpieczenia na dzień jej wydania była zgodna z prawem ze względu na jej wygaśnięcie po wniesieniu odwołania, może oznaczać zielone światło dla organów podatkowych, aby w bardziej swobodny nawet niż dotychczas sposób wykorzystywały tę instytucję.

Autor jest adwokatem w kancelarii Brzezińska Narolski Mariański w Łodzi

 

Więcej informacji w serwisie:

Zabezpieczenie na majątku podatnika

 

Zobacz inne orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego