Argumentu, że potrącenie ma być dokonane przez rachunek, organy podatkowe używają do tego, żeby odmówić szybszego zwrotu VAT. Niewykluczone, że to skutek wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 22 kwietnia 2010 r. (I SA/Łd 141/10).
Zgodnie z art. 87 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług urząd skarbowy musi na wniosek podatnika zwrócić nadwyżkę VAT naliczonego nad należnym w ciągu 25 dni, licząc od dnia złożenia deklaracji. Faktury mają przy tym dokumentować kwoty należności, które zostały w całości zapłacone, z uwzględnieniem art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (dalej w skrócie usdg).
Z kolei z art. 22 usdg wynika, że płatności związanych z działalnością gospodarczą należy dokonywać i przyjmować je za pośrednictwem rachunku bankowego zawsze gdy: stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz gdy jednorazowa wartość transakcji bez względu na liczbę wynikających z niej płatności przekracza równowartość 15 tys. euro.
Z tego właśnie przepisu urzędy skarbowe zaczęły wywodzić, że przy transakcjach przekraczających 15 tys. euro trzeba regulować należności poprzez rachunek.
Stanowisko fiskusa poparł WSA w Łodzi w wyroku z 22 kwietnia 2010 r. (I SA/Łd 141/10). Chodziło o sytuację, w której spółka uregulowała w formie trzech potrąceń zobowiązania wobec dwóch kontrahentów krajowych.
Z tego właśnie powodu organy podatkowe odmówiły jej szybszego zwrotu VAT.
„Z analizy omawianych przepisów wprost wynika, że jeżeli płatność wynikająca z jednorazowej transakcji przekracza 15 tys. euro, to bezwzględnie należy dokonać tej zapłaty za pośrednictwem rachunku bankowego"
– orzekł WSA, odnosząc się do art. 22 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Sąd przyznał, że „przymus dokonania rozliczeń w opisanej sytuacji za pośrednictwem rachunku bankowego jednocześnie wyklucza przeprowadzenie tego rodzaju transakcji w formie potrącenia". Bo istota kompensaty nie polega na przekazaniu określonej realnej kwoty pieniędzy, ale na uregulowaniu należności poprzez potrącenie jednej wierzytelności z drugą wierzytelnością.
To oznacza jednak – w opinii sędziów – że potrącenie jest możliwe tylko wtedy, gdy płatność wynikająca z jednorazowej transakcji nie przekracza 15 tys. euro. Bo gdy przekracza, „to bezwzględnie należy dokonać tej zapłaty za pośrednictwem rachunku bankowego" – orzekli.
Z wyrokiem łódzkiego WSA nie zgadza się Ministerstwo Gospodarki.
– „Taki przymus dokonania rozliczeń za pośrednictwem rachunku bankowego jednocześnie wykluczałby przeprowadzenie transakcji w formie potrącenia"
– napisało Ministerstwo Gospodarki w odpowiedzi na pytanie „Rzeczpospolitej". I dlatego nie podziela opinii takich jak ta zaprezentowana w wyroku łódzkiego WSA.
Ministerstwo zwraca przy tym uwagę na cel art. 22 ust. 1 usdg. Chodziło o większą przejrzystość finansów prowadzonych przez przedsiębiorców. Potrącenie nie przeciwstawia się temu celowi – zauważa Ministerstwo Gospodarki.
Fragment odpowiedzi resortu na pytanie „Rz"
(...) W orzecznictwie występują różne poglądy w przedmiotowej kwestii, jednak nie podzielamy opinii, według których, jeżeli płatność wynikająca z jednorazowej transakcji przekracza 15 tys. euro, to bezwzględnie należy dokonać tej zapłaty za pośrednictwem rachunku bankowego, a taki przymus dokonania rozliczeń za pośrednictwem rachunku bankowego jednocześnie wykluczałby przeprowadzenie transakcji w formie potrącenia (...)
Potrącenie jest formą bezgotówkowego rozliczenia między kontrahentami, nie występuje fizyczne przekazanie pieniędzy lub wartości pieniężnych. W wyniku kompensaty nie dochodzi więc do płatności za fakturę, ale skutek takiej operacji jest analogiczny jak przy płatności. Następuje bowiem umorzenie obu wierzytelności nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Wartość 15 tys. euro, o jakiej mowa w art. 22 ust. 1 ustawy s.d.g., stanowi granicę zapłaty w formie gotówkowej i za pośrednictwem rachunku bankowego, a równocześnie nie ma żadnego wpływu na samą możliwość dokonywania wzajemnych kompensat wierzytelności (...) Należy przyjąć także, że w przypadku transakcji o wartości przekraczającej 15 tys. euro, przy dokonywaniu zapłaty części należności w formie potrącenia, pozostała do zapłaty część winna być dokonana przelewem bankowym.
Pełną odpowiedź Ministerstwa Gospodarki publikujemy na stronie:
Czytaj więcej:
