Jeśli zdecydujemy się na zakup samochodu do firmy, wówczas poniesione na ten cel wydatki nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów wprost. Zamiast tego można, co do zasady, dokonywać odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej nabytego pojazdu, które będą kosztami podatkowymi.

Amortyzacji podlegają pojazdy będące własnością lub współwłasnością podatnika, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania, o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą (art. 16a ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893]ustawy o CIT[/link] oraz art. 22a ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]ustawy o PIT[/link]).

Jeśli przedsiębiorca kupił samochód w celu odsprzedaży po kilku miesiącach użytkowania, nie będzie mógł naliczać odpisów amortyzacyjnych, a poniesione wydatki na zakup będą kosztem dopiero w momencie uzyskania przychodu ze sprzedaży auta.

[srodtytul]Podstawa amortyzacji[/srodtytul]

Chcąc dokonywać odpisów amortyzacyjnych, trzeba wprowadzić pojazd do ewidencji środków trwałych najpóźniej w miesiącu przekazania go do używania (art. 16d ust. 2 ustawy o CIT oraz art. 22d ust. 2 ustawy o PIT). Amortyzację rozpoczynamy od miesiąca następnego po miesiącu, w którym pojazd został wprowadzony do ewidencji.

Trwa ona do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z jego wartością początkową (art. 16h ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT oraz art. 22h ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT).

Wartością początkową, w razie odpłatnego nabycia, jest cena nabycia, czyli kwota należna zbywcy, powiększona o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania pojazdu do używania (art. 16g ust. 1 i 3 ustawy o CIT oraz art. 22g ust. 1 i 3 ustawy o PIT). Takimi kosztami będą przykładowo wydatki poniesione na rejestrację nowego samochodu przed przekazaniem go do używania.

[srodtytul]Osobowe z ograniczeniami[/srodtytul]

Dla samochodów osobowych (co kryje się pod tym pojęciem, wyjaśnia ramka poniżej) przepisy przewidują pewne ograniczenia.

Do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się odpisów amortyzacyjnych w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20 tys. euro. Limit ten przeliczamy na złote według kursu średniego euro, ogłaszanego przez NBP z dnia przekazania samochodu do używania (art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT oraz art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT).

Stawka amortyzacyjna dla samochodów osobowych wynosi 20 proc. Nie ma w tym wypadku możliwości zastosowania stawki podwyższonej i metody amortyzacji innej niż liniowa. Oznacza to, że okres amortyzacji wynosi pięć lat, w czasie których dokonujemy równych odpisów amortyzacyjnych.

[ramka][b]Przykład [/b]

Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą kupił na cele tej działalności samochód osobowy o wartości 90 tys. zł, a następnie ujął go w ewidencji środków trwałych. W dniu przekazania samochodu do używania jego wartość przekraczała równowartość 20 tys. euro, tj. 81 tys. zł.

Odpisy amortyzacyjne będą naliczane metodą liniową, miesięczny odpis wyniesie więc 1500 zł (90 000 zł x 20 proc. : 12). Jednak przedsiębiorca będzie mógł zaliczać je do kosztów uzyskania przychodów jedynie częściowo, tj. do wysokości 1350 zł miesięcznie (81 000 zł x 20 proc. : 12), czyli w części, w jakiej odpis dotyczy wartości samochodu nieprzekraczającej limitu.

Ten sposób rozliczenia został potwierdzony przez[b] NSA w wyroku z 13 lipca 2010 r. (II FSK 551/10)[/b], w którym sąd zakwestionował jednocześnie odmienne postępowanie, polegające na zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów odpisów w pełnej wysokości do chwili, gdy łączna ich suma nie przekroczy równowartości 20 tys. euro, oraz nieuznawaniu późniejszych odpisów za koszty uzyskania przychodów.[/ramka]

Dla innego rodzaju pojazdów (nieosobowych) przepisy przewidują m.in. możliwość zastosowania amortyzacji metodą degresywną (ze zwiększonymi odpisami w pierwszym roku). Podatnicy rozpoczynający działalność i mali podatnicy mogą też je jednorazowo zamortyzować (łączna wysokość jednorazowych odpisów nie może przekroczyć w roku podatkowym równowartości 50 tys. euro, a w 2010 r. – 100 tys. euro).

[srodtytul]Indywidualna i jednorazowa amortyzacja[/srodtytul]

Niezależnie od rodzaju auta można indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla pojazdów używanych, które pierwszy raz wprowadzamy do ewidencji. Ustalając indywidualną stawkę, trzeba pamiętać, że okres amortyzacji nie może być krótszy niż 30 miesięcy. Pojazdy można uznać za używane, jeżeli potrafimy udowodnić, że zanim je nabyliśmy, były wykorzystywane co najmniej przez sześć miesięcy (art. 16j ust. 1 i 2 ustawy o CIT oraz art. 22j ust. 1 i 2 ustawy o PIT).

Jako używany możemy potraktować np. samochód wykorzystywany uprzednio na podstawie umowy leasingu operacyjnego [b](potwierdza to interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 21 stycznia 2010 r., ILPB3/423-995/09-4/KS).[/b]

Jeśli wartość początkowa auta nie przekracza 3500 zł (co przy wykupie po leasingu często się zdarza), mamy prawo jednorazowo je zamortyzować w miesiącu oddania do używania lub w miesiącu następnym (art. 16f ust. 3 ustawy o CIT oraz art. 22f ust. 3 ustawy o PIT).

[srodtytul]Wydatki eksploatacyjne[/srodtytul]

Jeśli chodzi o pozostałe wydatki związane z używaniem auta będącego środkiem trwałym, to będą one kosztem w pełnej wysokości (aby wliczyć je w koszty, nie trzeba prowadzić ewidencji przebiegu pojazdu, jak np. wynajmowanego auta). Jedynym wyjątkiem jest ubezpieczenie samochodu o wartości przekraczającej równowartość 20 tys. euro

[ramka][b]Kiedy pojazd jest samochodem osobowym[/b]

Zgodnie z art. 4a pkt 9 ustawy o CIT (art. 5a pkt 19 ustawy o PIT) samochodem osobowym jest pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż dziewięciu osób łącznie z kierowcą, z wyjątkiem pojazdu samochodowego:

- mającego jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanego na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju wielozadaniowy, van,

- mającego więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u którego długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50 proc. długości pojazdu;

przy czym długość pojazdu to odległość między dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu między dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków,

- który ma otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków,

- który ma kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu,

- będącego pojazdem specjalnym w rozumieniu przepisów prawa o ruchu drogowym o przeznaczeniach wymienionych w załączniku nr 9 do [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawy o VAT[/link], np. bankowóz, pomoc drogowa, samochód pogrzebowy itd. [/ramka]

[ramka][b]Ubezpieczenie i likwidacja szkody[/b]

Do kosztów uzyskania przychodów podatnicy CIT nie zaliczają składek na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20 tys. euro, przeliczona na złote według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia, w wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia (art. 16 ust. 1 pkt 49 ustawy o CIT).

Podatników PIT obowiązuje analogiczna zasada, z tym że do przeliczenia stosują oni kurs sprzedaży euro ogłaszany przez NBP (art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy o PIT). Kosztem są więc tylko składki w części ustalonej od wartości samochodu nieprzekraczającej równowartości 20 tys. euro.

Do kosztów podatkowych nie zaliczymy też strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych, jeżeli nie były one objęte ubezpieczeniem dobrowolnym (art. 16 ust. 1 pkt 50 ustawy o CIT oraz art. 23 ust. 1 pkt 48 ustawy o PIT).

Brak ubezpieczenia AC samochodów wykorzystywanych w działalności gospodarczej wyklucza więc możliwość obciążenia kosztów uzyskania przychodu wydatkami na remonty powypadkowe.[/ramka]

[i]Autor jest doradcą podatkowym, właścicielem kancelarii doradztwa podatkowego TuboTax[/i]

[ramka][b]Czytaj też:[/b]

[link=http://www.rp.pl/artykul/56061,542827-Przy-leasingu-szybciej-wrzucisz-auto-w-koszty.html]Przy leasingu szybciej wrzucisz auto w koszty[/link]

[link=http://www.rp.pl/artykul/55974,542828-Przy-najmie-osobowego-auta-konieczna-ewidencja-przebiegu.html]Przy najmie osobowego auta konieczna ewidencja przebiegu[/link]

[link=http://www.rp.pl/artykul/55974,542323-Auto-wykupione-po-leasingu.html]Auto wykupione po leasingu[/link]

[link=http://www.rp.pl/artykul/56061,542503-Jak-rozliczyc-oplate-wstepna-przy-leasingu.html]Jak rozliczyć opłatę wstępną przy leasingu[/link]

[b] Zobacz [link=http://www.rp.pl/temat/55974.html]więcej o podatku dochodowym od auta[/link][/b][/ramka]