[b]Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach z 26 lipca 2010 r. (IBPBI/2/ 423-956/10/AK).[/b]

Sprawa dotyczyła spółki, która zamierzała wnieść aportem do spółki osobowej nieruchomość niebędącą przedsiębiorstwem ani jego zorganizowaną częścią. Jej wartość miała być ustalona zgodnie z wymogami [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=C4D974F1FF1A718DEDF174AA6983D419?n=1&id=324433&wid=347265]ustawy o rachunkowości[/link], więc bez uwzględnienia VAT. Spółka stwierdziła, że wniesienie takiego aportu będzie dostawą towarów podlegającą VAT, wobec czego będzie zobowiązana do wykazania VAT należnego, a jednocześnie powstanie u niej wierzytelność pieniężna o zapłatę przez spółkę osobową tego podatku.

Zdaniem spółki [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893]ustawa o CIT[/link] w art. 12 ust. 4 pkt 9 jednoznacznie wskazuje, że VAT należny nie jest przychodem podatkowym. Zatem uiszczenie podatku przez nabywcę towaru (w tym wypadku spółkę otrzymującą aport) nie jest zdarzeniem powodującym powstanie przychodu podatkowego po stronie dostawcy (tu spółki wnoszącej aport).

Neutralne podatkowo, tj. nieskutkujące powstaniem przychodu podatkowego u spółki, będzie też potrącenie wierzytelności spółki o zapłatę VAT należnego z tytułu aportu oraz wierzytelności spółki osobowej z tytułu wniesienia wkładu gotówkowego. Potrącanie wzajemnych wierzytelności jest na gruncie ustawy o CIT, co do zasady, czynnością neutralną. Jest to bowiem jedynie sposób rozliczenia pomiędzy zaangażowanymi stronami, umożliwiający prostsze (bezgotówkowe) uregulowanie wzajemnych zobowiązań.

W przypadku spółki przedmiotem potrącenia będzie jej wierzytelność względem spółki osobowej z tytułu zapłaty VAT należnego, a więc potrącenie będzie dotyczyć świadczenia z mocy ustawy wyłączonego z katalogu przychodów podatkowych na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 9 ustawy o CIT.

Organ w pełni zgodził się z tym stanowiskiem, korzystając z przysługującego mu prawa do odstąpienia od własnego uzasadnienia.

[i]Autorka jest konsultantka w Zespole Zarządzania Wiedzą PricewaterhouseCoopers[/i]

[ramka][b]Komentuje Piotr Woźniakiewicz, menedżer w Dziale Prawnopodatkowym PricewaterhouseCoopers[/b]

Stanowisko izby zasługuje na pełną aprobatę. Z zadowoleniem należy przyjąć, że nie podzieliła ona kuriozalnego poglądu (prezentowanego np. przez [b]Izbę Skarbową w Bydgoszczy w interpretacji z 2 lutego 2010 r., ITPB3/423-667f/09/AW)[/b], że zapłata w gotówce VAT należnego spółce wnoszącej aport przez spółkę go otrzymującą powoduje powstanie przychodu podatkowego.

Argumentów za brakiem przychodu podatkowego w opisanej sytuacji jest co najmniej kilka. Przede wszystkim art. 12 ust. 4 pkt 9 ustawy o CIT przewiduje, że VAT należny nie jest takim przychodem. Regulacja ta jest konsekwencją zasady neutralności VAT (podatek należny pierwotnie pokrywa nabywca towaru w cenie, ale jako podatnikowi przysługuje mu prawo do odliczenia), odzwierciedlonej również w przepisach ustawy o CIT.

VAT wpływa na podstawę opodatkowania CIT, gdy jego ciężar ostatecznie ponosi podatnik (np. kosztem podatkowym jest VAT naliczony niepodlegający odliczeniu). Przypisanie przychodu podatkowego z tytułu otrzymania zapłaty VAT spółce wnoszącej wkład spowodowałoby, że musiałaby ona w rzeczywistości częściowo ponieść ciężar ekonomiczny tego podatku, w wysokości 19 proc. CIT (występuje przychód, ale zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 46 ustawy o CIT odprowadzenie VAT należnego do urzędu nie powoduje powstania kosztu podatkowego).

Dla celów VAT aport rzeczowy traktowany jest tak jak każda inna dostawa towarów. Stąd powstanie wierzytelności po stronie wnoszącego wkład o zapłatę VAT należnego (oraz jego uiszczenie) powinno być traktowane tak samo jak przy zwykłej transakcji sprzedaży, gdzie rozliczenie tej części ceny, która jest „tworzona” przez VAT, ewidentnie nie powoduje powstania przychodu podatkowego.

Ponadto przychodem w rozumieniu podatków dochodowych mogą być jedynie przysporzenia definitywne, tj. takie, które ostatecznie powiększają aktywa podatnika[b] (zob. np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 listopada 2003 r., III SA 3382/02).[/b]

Tymczasem kwota VAT należnego nie jest przysporzeniem definitywnym, podatnik jest bowiem zobowiązany odprowadzić ją do urzędu skarbowego. Zatem uregulowanie należności z tytułu VAT należnego przez nabywcę towaru (spółkę otrzymującą aport) nie powoduje trwałego powiększenia aktywów spółki wnoszącej aport.

Dodatkowym argumentem za nieopodatkowaniem zapłaty VAT należnego na rzecz wnoszącego wkład jest art. 12 ust. 4 pkt 6a w związku z art. 16 ust. 1 pkt 46 ustawy o CIT, zgodnie z którym nie stanowi przychodu podatkowego zwrot wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.[/ramka]