Takie jest stanowisko organów podatkowych. Budzi ono istotne wątpliwości.

[b]Przykład [/b]

[b]Jeżeli polska spółka kupuje pewne usługi (np. doradcze, informatyczne) od osób trzecich, które następnie zostaną wykorzystane w związku z działalnością utworzonego przez nią oddziału, wówczas, zdaniem fiskusa, spółce nie przysługuje prawo do odliczenia VAT, bo samo świadczenie pomiędzy spółką a oddziałem jest nieopodatkowane.

Podobnie jest, gdy to oddział kupuje usługi bezpośrednio od podmiotów zewnętrznych (np. usługi reklamowe, badania rynku), które wykorzystywane są przez spółkę.[/b]

[srodtytul]Związek z działalnością nieopodatkowaną...[/srodtytul]

Prezentując ten pogląd, organy podatkowe odwołują się do art. 86 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawy o VAT[/link], zgodnie z którym w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W ich ocenie, jeżeli VAT naliczony ma związek z zakupami towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania tzw. czynności wewnątrzzakładowych, spółce nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia kwoty tego podatku. Takie stanowisko zajęły m.in. [b]Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 17 listopada 2009 r. (IBPP2/443-677/09/BW) i Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 4 czerwca 2010 r. (IPPP3/443-241/10-2/KT).[/b]

[srodtytul]...nie ma znaczenia[/srodtytul]

Moim zdaniem rozstrzyganie o prawie do odliczenia poprzez pryzmat kwalifikacji dla celów VAT świadczeń realizowanych pomiędzy spółką a oddziałem nie znajduje uzasadnienia. Są to bowiem dwa odrębne zagadnienia. Istotne natomiast jest to, że spółka i oddział, mimo że strukturalnie wyodrębnione, są jednym podatnikiem VAT.

Świadczenia pomiędzy spółką a oddziałem są na gruncie VAT neutralne. Jeżeli spółka kupuje towary i usługi, to niezależnie od tego, czy robi to bezpośrednio w związku z działalnością spółki, czy w związku z działalnością oddziału, w świetle przepisów ustawy o VAT są to zakupy na rzecz spółki z uwagi na to, że oddział jest również (wyodrębnioną strukturalnie) częścią spółki.

Jeżeli spółka wykonuje czynności opodatkowane, to VAT naliczony w związku z poczynionymi przez nią w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zakupami powinien być w całości odliczalny.

[srodtytul]Zasada neutralności[/srodtytul]

Należy również podkreślić, że nie ma podstaw do tego, aby świadczenia pomiędzy spółką a oddziałem kwalifikować jako czynności nieopodatkowane, będące antonimem pojęcia czynności opodatkowanych, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Zważywszy, że są to czynności wewnątrzzakładowe, realizowane w obrębie jednego podmiotu prawnego, w świetle przepisów o VAT nie mają one żadnego znaczenia. Istotne natomiast jest, czy spółka wykonuje czynności opodatkowane, czy nie.

Jeżeli odpowiedź jest pozytywna, wówczas prawo do odliczenia VAT naliczonego (w zakresie, w jakim nie jest wyłączone lub ograniczone w sposób wyraźny w przepisach ustawy o VAT) nie powinno być kwestionowane.

Stanowisko takie wynika również z obowiązującej na gruncie VAT zasady neutralności, zgodnie z którą podatek ten powinien obciążać wyłącznie ostatecznego konsumenta towaru lub usługi, natomiast dla podatników wykorzystujących nabyte dobra do wykonywania czynności opodatkowanych powinien być neutralny.

[srodtytul]Zakupy oddziału na rzecz spółki[/srodtytul]

Mając na uwadze tę zasadę, należy stwierdzić, że gdy oddział nabywa określone świadczenia (np. usługi reklamy), których beneficjentem jest spółka zagraniczna wykonująca czynności opodatkowane, należałoby uznać prawo oddziału do zwrotu przez organy podatkowe VAT naliczonego w związku z nabyciem tych usług, nawet jeżeli oddział (spółka) nie wykonuje czynności opodatkowanych na terytorium kraju.

Warto również podkreślić, że w analizowanej sytuacji prawo takie wynika wprost z przepisów ustawy o VAT, tj. art. 86 ust. 8 pkt 1, zgodnie z którym odliczenie podatku naliczonego związanego z czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu w Polsce jest możliwe, pod warunkiem że importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, w sytuacji gdy

- kwoty tego podatku naliczonego mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju (tzn. gdyby były tu opodatkowane VAT), a także

- podatnik ma dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami, tj. z dostawą towarów lub świadczeniem usług przez podatnika poza terytorium kraju.

[srodtytul]Zakupy spółki na rzecz oddziału[/srodtytul]

Powołując się na zasadę neutralności, należałoby również pozytywnie rozstrzygnąć o prawie polskiej spółki (będącej zarejestrowanym podatnikiem VAT i wykonującej czynności opodatkowane) do odliczenia VAT naliczonego w związku z nabyciem towarów i usług (np. usług informatycznych) bezpośrednio na rzecz oddziału.

Tego rodzaju zakupy mieszczą się bowiem w kategorii zakupów związanych ogólnie z prowadzoną przez spółkę działalnością i przyczyniają się do lepszego jej funkcjonowania, a przez to do zwiększenia efektywności. Zwiększenie efektywności oznacza również wzrost obrotów podlegających opodatkowaniu. Zatem związek między nabywanymi towarami i usługami przez spółkę na potrzeby oddziału (formalnie na potrzeby spółki) nie powinien budzić wątpliwości.

[i]Autorka jest doradcą podatkowym w firmie doradczej KPMG[/i]

[b] Czytaj też [link=http://www.rp.pl/artykul/6,526888-Rozliczenia-miedzy-spolka-i-oddzialem-bez-VAT.html]"Nie ma VAT w rozliczeniach między spółką i jej oddziałem"[/link][/b]