Na zmianę wysokości odpisów amortyzacyjnych przepisy pozwalają zwykle od początku roku podatkowego.

Zgodnie z ogólną zasadą zawartą w art. 22i ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=80474]ustawy o PIT[/link] odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych dokonuje się przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych określonych w wykazie. Przewidzianych jest od niej jednak wiele wyjątków.

Przede wszystkim podatnicy mogą obniżać podane w wykazie stawek amortyzacyjnych stawki dla poszczególnych środków trwałych. Zmiany dokonuje się począwszy od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji, albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego.

Jest to dobre rozwiązanie dla firm, które ponoszą stratę. Dzięki temu będą mogły uwzględnić koszty amortyzacji w kolejnych latach – kiedy ich sytuacja się poprawi.

[srodtytul]Decyduje przedsiębiorca[/srodtytul]

Uprawnieniem tym zajmowała się [b]Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 2 października 2009 r. (ITPB3/423-371/09/MK).[/b] Potwierdziła ona stanowisko podatnika, że możliwość obniżania stawek nie jest uwarunkowana wystąpieniem jakichkolwiek okoliczności. Taką decyzję podejmuje podatnik.

W kolejnych latach podatkowych ma on prawo do podwyższenia uprzednio obniżonej stawki (w granicach wyznaczonych stawką wynikającą z wykazu). Przedsiębiorca może więc stosować różne stawki amortyzacyjne dla środków trwałych na każdy rok podatkowy.

W odpowiedzi tej izba skarbowa zwróciła uwagę, że podatnicy mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych w równych ratach (co miesiąc lub co kwartał) albo jednorazowo na koniec roku podatkowego. Suma odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonanych w pierwszym roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji, nie może przekroczyć wartości tych odpisów przypadających za okres od wprowadzenia ich do ewidencji do końca tego roku podatkowego.

Jeśli podatnik nalicza amortyzację dopiero na koniec roku, to wtedy też może podjąć decyzję o zmianie stawki. Izba potwierdziła bowiem, że musi to nastąpić nie później niż w momencie dokonania pierwszego w danym roku odpisu amortyzacyjnego. Takie rozwiązanie pozwala na dostosowanie kosztów amortyzacji do znanych już przychodów za dany rok. Ma jednak jedną istotną wadę – amortyzacja nie jest uwzględniania przy obliczaniu zaliczek na podatek.

[srodtytul]Współczynniki przyspieszające [/srodtytul]

W niektórych sytuacjach podatnicy mogą podane w wykazie stawki podwyższać.

[b]Dla budynków i budowli używanych w warunkach pogorszonych mają prawo zastosować współczynnik nie wyższy niż 1,2. Gdy warunki są złe, może on wynosić nie więcej niż 1,4.[/b]

Taka sama jego wysokość została określona wobec do maszyn, urządzeń i środków transportu (z wyjątkiem morskiego taboru pływającego) używanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagających szczególnej sprawności technicznej.

W razie wystąpienia bądź ustania warunków uzasadniających podwyższenie tych stawek ulegają one zmianie od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały te okoliczności.

Najwyższy współczynnik (2,0) podatnicy mogą zastosować do maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 4 – 6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych poddanych szybkiemu postępowi technicznemu. Tu podwyższenie stawki lub rezygnacja z niego może nastąpić począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji, albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego.

[srodtytul]Kiedy można skrócić [/srodtytul]

Za pogorszone warunki używania budynków i budowli uważa się używanie tych środków trwałych pod ciągłym działaniem wody, par wodnych, znacznych drgań, nagłych zmian temperatury oraz innych czynników powodujących przyspieszenie zużycia obiektu. Złe warunki używania budynków i budowli zostały zdefiniowane jako używanie tych środków trwałych pod wpływem niszczących środków chemicznych.

Chodzi m.in. o sytuacje, gdy służą one produkcji, wytwarzaniu lub przechowywaniu żrących środków chemicznych. Dotyczy to również przypadków silnego działania na budynek lub budowlę niszczących środków chemicznych rozproszonych w atmosferze, wodzie lub wydzielających się w postaci oparów, których źródłem są inne obiekty znajdujące się w pobliżu.

Maszyny, urządzenia i środki transportu wymagające szczególnej sprawności technicznej to obiekty, które używane są w pracy na trzy zmiany, mimo że nie działają ze swej istoty w ruchu ciągłym, używane w warunkach terenowych, w warunkach leśnych, pod ziemią lub innych wskazujących na bardziej intensywne zużycie.

Przez maszyny i urządzenia poddane szybkiemu postępowi technicznemu rozumie się maszyny, urządzenia i aparaturę, w których zastosowane są układy mikroprocesorowe lub systemy komputerowe, spełniające założone funkcje dzięki wykorzystaniu w nich najnowszych zdobyczy techniki, a także pozostałą aparaturę naukowo-badawczą i doświadczalno-produkcyjną.

[srodtytul]Sposoby na wyższe koszty [/srodtytul]

Inna możliwość skrócenia okresu amortyzacji to zastosowanie indywidualnych stawek przewidzianych dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika. W ten sposób można np. w dwa i pół roku zamortyzować używany samochód (także osobowy).

[b]Kolejny sposób na szybsze zaliczenie wartości środków trwałych do kosztów to amortyzacja metodą degresywną oraz jednorazowe odpisy amortyzacyjne.[/b] Rozwiązania te można zastosować w stosunku do maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 3 – 6 i 8 klasyfikacji oraz środków transportu, z wyłączeniem samochodów osobowych.

[ramka][b]Wartości niematerialne nie pozostawiają swobody[/b]

Podatnicy nie mogą zmieniać raz przyjętej stawki amortyzacji wartości niematerialnych i prawnych. Jeśli więc zdecydują się na dokonywanie odpisów przez dłuższy czas niż wynikający z przepisów minimalny okres amortyzacji, to nie mogą już wycofać się z tej decyzji.[/ramka]

[ramka][b]Uwaga [/b]

Jeśli wartość początkowa składnika majątku nie przekracza 3,5 tys. zł, to podatnik może nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych. Wtedy poniesione wydatki są kosztem uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania.[/ramka]