W tym miesiącu wystawiłem pierwszą fakturę na taką usługę. Jak powinienem rozliczać VAT naliczony związany z czynnościami opodatkowanymi i zwolnionymi np. od czynszu czy telefonów?

Z pytania wynika, że w poprzednim roku czytelnik wykonywał tylko czynności opodatkowane i nie rozliczał proporcjonalnie VAT naliczonego.

Obowiązek takiego rozliczenia wynika z art. 90 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172827]ustawy o VAT[/link]. Zgodnie z tą regulacją, jeśli podatnik wykorzystuje towary i usługi do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje mu prawo do odliczenia VAT, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo mu nie przysługuje, ma obowiązek odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których przysługuje mu prawo do odliczenia

Jeżeli nie jest to możliwe, może pomniejszyć VAT należny o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których przysługuje mu prawo do odliczenia.

Proporcję ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do odliczenia, w całkowitym obrocie (uzyskanym z tytułu czynności dających prawo do odliczenia jak i niedających takiego prawa). Jest ona określana procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w poprzednim roku podatkowym.

Zatem podatnik, który wykonywał już w poprzednim roku czynności opodatkowane i zwolnione z VAT, będzie dokonywał odliczeń na podstawie ustalonej proporcji za poprzedni rok podatkowy.

Z kolei podatnik, który w poprzednim roku podatkowym nie osiągnął obrotu lub jego obrót był niższy niż 30 tys. zł, do odliczenia przyjmuje proporcję wyliczoną szacunkowo, według prognozy uzgodnionej z naczelnikiem urzędu skarbowego, w formie protokołu (tak wynika z art. 90 ust. 8 ustawy o VAT).

Obowiązek ustalenia tej proporcji z naczelnikiem z urzędu skarbowego wystąpi również, gdy podatnik uzna, że w odniesieniu do niego kwota obrotu, o której mowa w tym przepisie, byłaby niereprezentatywna. Tak mówi art. 90 ust. 9 ustawy o VAT.

Ponieważ jednak kwota 100 proc. obrotu wynikająca tylko z czynności opodatkowanych za poprzedni rok podatkowy byłaby już niereprezentatywna w związku z rozpoczętymi przez czytelnika w tym roku czynnościami zwolnionymi, to zasadniczo powinien on ustalić tę proporcję z urzędem skarbowym.

Ewentualne różnice powstałe w związku z zastosowaniem tej proporcji będą skorygowane w sporządzonej korekcie za cały ten rok w pierwszej deklaracji składanej w nowym roku podatkowym.

Niemniej trzeba zauważyć, że podatnik ma pełną swobodę w zakresie uznania, czy proporcja obrotu za rok poprzedni jest dla niego reprezentatywna. Gdyby uznał, że udział czynności opodatkowanych w obrocie ogółem przekroczy w 2009 r. 98 proc. to mógłby stosować pełne odliczenie (art. 90 ust. 1 pkt 1 ustawy w VAT). Ewentualną różnicę mógłby rozliczyć sporządzając korektę za ten rok.

Proporcjonalne odliczenie odnosi się oczywiście tylko do zakupów związanych jednocześnie z czynnościami opodatkowanymi i zwolnionymi.