Zrezygnuj z wierzytelności, a zaliczysz ją do kosztów podatkowych

Jeśli się z nim dogadamy i zrezygnujemy z wierzytelności, możemy ją zaliczyć do kosztów podatkowych. Pozwala na to art. 23 ust. 1 pkt 41 ustawy o PIT oraz art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT.

[srodtytul]Uwaga na przedawnienie [/srodtytul]

Nie odliczymy jej wtedy, gdy się przedawni. Lepiej więc przejrzeć stare faktury. Przypomnijmy, że zgodnie z ogólną zasadą (art. 118 kodeksu cywilnego) [b]roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej przedawniają się po trzech latach.[/b] Ale przy roszczeniach z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy termin ten wynosi dwa lata. Jeśli należność się przedawni, umorzenie nic nam nie da.

[srodtytul]Najpierw przychód...[/srodtytul]

Warunkiem rozliczenia umorzonej wierzytelności w kosztach jest jej wcześniejsze wykazanie po stronie przychodów. Nie jest to trudne, gdyż większość przychodów z działalności powstaje na zasadzie memoriałowej. Oznacza to, że [b]rozliczyć się z urzędem musimy nawet wtedy, gdy nie otrzymamy zapłaty od kontrahenta.[/b] Są jednak wyjątki, np. odsetki od zobowiązań, które opodatkujemy dopiero w momencie otrzymania. Nie można więc zaliczyć do kosztów umorzonej wierzytelności z tytułu odsetek, ponieważ nie została ona wcześniej ujęta po stronie przychodów.

[srodtytul]... potem zgoda dłużnika [/srodtytul]

Aby umorzyć wierzytelność, musimy się dogadać z naszym kontrahentem. Zgodnie bowiem z art. 508 kodeksu cywilnego zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. [b]Ministerstwo Finansów już w piśmie z 8 lutego 1996 r. (PO 3/722-80/95) [/b]stwierdziło, że gdy wierzyciel nie posiada stosownego oświadczenia dłużnika o przyjęciu zwolnienia z długu, nie będzie mógł naliczyć kosztów. Także urzędy i izby skarbowe potwierdzają, że jednostronnie zrzeczenie się należności przez wierzyciela nie powoduje skutecznego umorzenia zobowiązania.

Jaki dokument potwierdza zgodę dłużnika? Wystarczy pisemne oświadczenie. Może to też być postanowienie sądu zatwierdzające układ z dłużnikiem.

Jak czytamy w [b]interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 5 marca 2009 r. (ILPB1/415-1029/08-2/TW)[/b]: „dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, zawartego układu czy też poprzez oświadczenie)”. Izba podkreśliła, że „wierzytelność będzie umorzona dopiero wówczas, gdy wierzyciel uzyska wiadomość od dłużnika, że przyjął on zwolnienie z długu”.

Firma może też zaliczyć należność do kosztów, jeśli przystąpiła do układu dłużnika z wierzycielami. Układ ten został zatwierdzony postanowieniem sądu i na jego podstawie umorzono 80 proc. wierzytelności. „Umorzona część wierzytelności (w kwocie netto) może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów” – czytamy w [b]interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach z 7 kwietnia 2008 r. (IBPB1/415-22/08/MW). [/b]

Oczywiście nie zawsze uda się porozumieć z kontrahentem. Tym bardziej że umorzenie wierzytelności powoduje u niego powstanie przychodu podatkowego (z pewnymi wyjątkami – art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy o PIT oraz art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT). Dłużnik musi jednak pamiętać, że przychód trzeba wykazać również w razie przedawnienia niezapłaconego zobowiązania.

[srodtytul]Pieniądze z zagranicy [/srodtytul]

Rozliczyć w kosztach możemy też należność od zagranicznego kontrahenta. Tak wynika z [b]interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 5 marca 2009 r. (ILPB1/415-1029/08-2/TW)[/b]. Spółka pytająca o wykładnię przepisów nie mogła się doczekać pieniędzy od nabywcy. Postanowiła zawrzeć z nim ugodę i umorzyć wierzytelność. Warunek z art. 508 kodeksu cywilnego został spełniony – kontrahent zgodził się na zwolnienie z długu. Czy należność może być kosztem? Tak - czytamy w odpowiedzi.

Fiskus zgodził się też na zaliczenie do kosztów wierzytelności umorzonej zagranicznemu armatorowi, którego statki kupują paliwo od polskiej spółki. Jak podkreślała we wniosku o interpretację, ze względu na skomplikowaną sytuację prawną kontrahenta wyegzekwowanie należności jest bardzo trudne i kosztowne. Postanowiła więc umorzyć jej część. Zawarła w tym celu umowę o zwolnieniu z długu podpisaną też przez kontrahenta. [b]Wierzytelność można zaliczyć do kosztów w momencie umorzenia – potwierdziła Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 3 lutego 2009 r. (IPPB3/423-1592/08-2/GJ).[/b]

[srodtytul]Odliczenie bez VAT [/srodtytul]

Zdaniem fiskusa umorzoną wierzytelność można zaliczyć do kosztów w kwocie netto, czyli bez VAT. Argumentem jest to, że przychód należny ze sprzedaży też wykazujemy w kwocie netto. Można wprawdzie argumentować, że umarzamy cały dług, także z VAT, ale to pewny spór z urzędem. Jak stwierdziła bowiem [b]Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 19 grudnia 2008 r. (IPPB3-423-1471/08-3/JB)[/b]: „do kosztów uzyskania przychodów kwalifikuje się tylko wartość netto umorzonych wierzytelności, gdyż kosztem nie jest podatek od towarów i usług. Podatek ten nie jest również przychodem w rozumieniu ustawy o CIT, w związku z czym nie podlega uprzedniemu zarachowaniu jako przychód”.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora [mail=p.wojtasik@rp.pl]p.wojtasik@rp.pl[/mail]