Odszkodowanie za uszkodzenie wynajmowanego sprzętu

[b]Jesteśmy firmą produkującą meble. Używamy wózków widłowych, z których część wynajmujemy od firmy zewnętrznej. Jeden z nich poważnie uszkodziliśmy. W umowie wynajmu zgodziliśmy się, że w razie zniszczenia sprzętu zobowiązujemy się do zapłaty wynajmującemu równowartości jego ceny rynkowej. Szkopuł w tym, że z naszej strony umowę podpisała osoba do tego nieupoważniona. Podpisaliśmy z wynajmującym także porozumienie (podpisane przez upoważnioną osobę w naszej firmie), zgodnie z którym zgodziliśmy się do zapłaty określonej kwoty (wskazanej jako kwota netto). Od wynajmującego otrzymaliśmy fakturę VAT na tę kwotę plus 22 proc. VAT. Wynika z niej, że dotyczy ona rekompensaty za poniesione szkody w wózku widłowym. Czy taki wydatek możemy uznać za koszt uzyskania przychodu i czy możemy odliczyć VAT?[/b]

Kwotę zapłaconą wynajmującemu należy traktować jako karę umowną. Kto bowiem ze swej winy wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia (tak art. 415 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=A5274D2556DF79C70AC9A43B8FA5E060?id=70928]kodeksu cywilnego[/link], dalej k.c.).

Wynajmującemu wózek widłowy przysługiwało więc roszczenie o naprawienie szkody, które wygasło wskutek umownego ustalenia sposobu naprawienia szkody przez zapłatę odszkodowania.

Warto zauważyć, że możliwe jest potwierdzenie umowy, zawartej pierwotnie przez osobę nieumocowaną do reprezentowania spółki, przez osobę mającą odpowiednie pełnomocnictwa (art. 103 k.c.).

[b]Odszkodowanie to może być uznane za koszt podatkowy[/b]. Niewątpliwie zachodzi w tym wypadku związek przyczynowo-skutkowy wydatku z przychodem (wymagany przez art. 15 ust. 1 ustawy o CIT). [b]Najmowane wózki widłowe użytkowane były bowiem w celu osiągnięcia przychodu, odszkodowanie zaś jest opłatą związaną z ich wykorzystaniem.[/b]

Ponadto art. 16 ustawy o CIT nie wyłącza wszystkich odszkodowań z kosztów uzyskania przychodu, a jedynie:

- jednorazowe odszkodowania z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (art. 16 ust. 1 pkt 16),

- odszkodowania z tytułu nieprzestrzegania przepisów w zakresie ochrony środowiska lub niewykonania nakazów właściwych organów nadzoru i kontroli dotyczących uchybień w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 16 ust. 1 pkt 19),

- kary umowne i odszkodowania z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług (art. 16 ust. 1 pkt 22).

Do żadnej z tych kategorii nie można zaliczyć odszkodowania, o którym mowa w pytaniu.

Jeśli chodzi o VAT, wskazany w pytaniu sposób rozliczenia zapłaconej kary umownej nie jest prawidłowy. [b]Wypłata odszkodowania nie podlega temu podatkowi, gdyż nie została wymieniona wśród czynności podlegających opodatkowaniu (art. 5 ust. 1 ustawy o VAT). Kontrahent nie powinien więc wystawiać faktury z VAT.[/b]

Potwierdził to m.in. [b]Urząd Skarbowy w Bielsku-Białej w postanowieniu z 14 marca 2005 r. (PP-443/24/2005)[/b]. Otrzymana faktura nie uprawnia więc do odliczenia podatku naliczonego. Nie są bowiem podstawą do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury, gdy udokumentowana nimi transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku (art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT).

Wartość z faktury może być zatem kosztem w kwocie brutto, ponieważ VAT w części, w której zgodnie z przepisami o VAT nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku, jest kosztem uzyskania przychodu (art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a tiret 1).

[i]Autor współpracuje z Vademecum Głównego Księgowego, ABC Wolters Kluwer Polska[/i]