Przedsiębiorcy opłacający składki na ubezpieczenia społeczne odliczają je w poz. 139 formularza PIT-36 lub w poz. 35 PIT-36L. W ten sposób można odliczyć składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących. Przedsiębiorca może uwzględnić tylko składki zapłacone w danym roku. Oznacza to, że najczęściej nie ma prawa ująć ubezpieczenia za grudzień 2008 r. (chyba że zapłacił je do końca tego miesiąca). Zwykle może jednak odliczyć składkę za grudzień 2007 r., ponieważ termin jej zapłaty mija w styczniu 2008 r. i większość ubezpieczonych dopiero wtedy przekazuje pieniądze do ZUS.
[srodtytul]Wybór należy do podatnika[/srodtytul]
Warto pamiętać, że ustawodawca pozwolił podatnikom wybrać, czy chcą odliczać składki od podstawy opodatkowania, czy też zaliczą je do kosztów uzyskania przychodów. W tym drugim wypadku oczywiście nie odliczają już ich w zeznaniu podatkowym. Które rozwiązanie jest lepsze? Dla przedsiębiorców, którzy osiągają tylko dochody z firmy, korzystniejsze wydaje się zaliczenie składek do kosztów. To dlatego że nawet jeśli firma poniesie stratę, to będą mogli uwzględnić te koszty w pięciu kolejnych latach podatkowych. Dla osób, które mają także inne źródła przychodów, a wykazują stratę z działalności gospodarczej, bardziej opłacalne może być odliczanie składek od podstawy opodatkowania. Dlaczego? Bo to pozwala odliczyć je od dochodów z innych źródeł, np. umowy o pracę. O ile bowiem przepisy nie pozwalają rozliczyć straty z działalności z dochodem z umowy o pracę lub innego źródła przychodów, to nie ma żadnych przeszkód, aby składki zapłacone w związku z prowadzeniem firmy odliczyć np. od dochodów z umów o dzieło. Można to zrobić, nawet jeśli dochody z działalności rozliczane są w PIT-36L, a inne w PIT-37. Trzeba jedynie uważać, aby dwa razy nie odliczyć tych samych kwot.
Osoby, które w 2008 r. zapłaciły zaległe składki za poprzednie lata, także mają prawo uwzględnić je w zeznaniu. Decyduje bowiem moment zapłaty, a nie jakiego okresu dotyczą składki.
[srodtytul]Dodatkowa składka KRUS[/srodtytul]
Nie wszyscy przedsiębiorcy opłacają składki do ZUS. Rolnicy prowadzący działalność gospodarczą są ubezpieczeni w KRUS. Płacą jednak dwa razy wyższe składki niż pozostali. Wynika to z art. 17 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=C51467771A2081477E054D2521A03562?id=263365]ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników[/link]. Nie ma wątpliwości, że dodatkowa składka z tytułu ubezpieczenia społecznego rolników wynika z tego, że oprócz działalności rolniczej ubezpieczony prowadzi własną firmę lub jest wspólnikiem spółki osobowej. Kwota ta jest więc niewątpliwie związana z prowadzoną działalnością i może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów (potwierdza to m.in.[b] interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 16 lutego 2009 r.[/b]). Przepisy nie pozwalają jej natomiast odejmować od podstawy opodatkowania.
[srodtytul]Składki zapłacone za granicą[/srodtytul]
Podatnicy mogą także odliczyć od dochodu składki zapłacone w roku podatkowym z własnych środków na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne podatnika lub osób z nim współpracujących, zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia społecznego obowiązującymi w:
- innych krajach UE lub
- państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo
- w Konfederacji Szwajcarskiej.
Warunkiem odliczenia tych składek jest istnienie podstawy prawnej, wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym podatnik opłacał składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne.
