Po raz pierwszy można skorzystać z tej możliwości w rozliczeniu za 2008 r. Chodzi o składki zapłacone w 2008 r. na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne w krajach Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii. Nie dotyczy to więc osób pracujących np. w USA i Rosji.
Przypomnijmy, że dotychczas nie było możliwości odpisania tych wydatków. W ustawie o PIT przewidziano jednak wiele warunków, które znacznie ograniczą zastosowanie nowych przepisów. Po pierwsze, nie można odliczyć składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód zwolniony z podatku zgodnie z umowami o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Oznacza to, że uwzględnić je mogą tylko osoby pracujące w krajach, z którymi Polska zawarła niekorzystny typ umowy, z zastosowaniem metody proporcjonalnego odliczenia (kredytu podatkowego). Obejmie to więc takie kraje, jak Belgia, Holandia, Finlandia, Dania, Islandia. Do końca 2008 r. ten typ umowy obowiązuje też w rozliczeniu z Austrią.
W umowach z pozostałymi krajami UE obowiązuje metoda wyłączenia z progresją. Osoby, które pracują wyłącznie np. w Niemczech, Francji czy Wielkiej Brytanii, są zwolnione z obowiązku płacenia podatku w Polsce. A to oznacza, że nie odliczą też zapłaconych w krajach UE składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.
Po drugie, by uwzględnić składki w rozliczeniu krajowym, nie można ich wcześniej odliczyć w innym kraju UE. Po trzecie, warunkiem odliczenia jest istnienie podstawy prawnej do wymiany informacji między Polską a krajem, w którym podatnik opłacał ubezpieczenie.
Jest też inne utrudnienie – brak odniesienia między systemami ubezpieczeniowymi różnych krajów. Podatnicy, którzy mają zamiar potrącić zagraniczne składki, muszą się dobrze orientować w specyfice danego systemu. W polskich przepisach rozróżniono składki na ubezpieczenia zdrowotne (odliczane od podatku) i społeczne (odliczane od dochodu). Zainteresowani mogą więc mieć spory kłopot, jeśli w kraju, w którym pracują, nie ma takiego rozróżnienia.
