[b]Wynika tak z pisma ministra finansów z 12 lutego 2009 r. (PK4/8012/18/LJO/09/58).[/b]

[srodtytul]Nowy przywilej...[/srodtytul]

Zgodnie art. 56 § 1a [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=CCA691B9119592E72796EA5A5586EC28?id=176376]ordynacji podatkowej[/link] w razie złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji wraz z uzasadnieniem jej przyczyn i zapłaty w całości w ciągu siedmiu dni od złożenia korekty zaległości podatkowej stosuje się obniżoną stawkę odsetek za zwłokę w wysokości 75 proc. Stawka odsetek za zwłokę jest zaokrąglana w górę do dwóch miejsc po przecinku.

Przepis ten obowiązuje od 1 stycznia 2009 r. Ustawa nie nadała mu mocy wstecznej. Co to oznacza w praktyce? Tyle że stosowany jest do korekt deklaracji złożonych po 1 stycznia 2009 r. Nie obejmuje więc korekt deklaracji złożonych przed tym dniem.

[srodtytul]... ograniczony w czasie [/srodtytul]

Z pisma Ministerstwa Finansów wynika, że obniżona stawka odsetek za zwłokę ma zastosowanie do naliczania odsetek za okres od 1 stycznia 2009 r. (zgodnie z obwieszczeniem z 6 stycznia 2008 r. w sprawie stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz obniżonej stawki za zwłokę od zaległości podatkowych – [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=296251]MP nr 2, poz. 11[/link]). Co istotne, stosowana jest do kwoty zaległości podatkowej powstałej zarówno przed, jak i po 1 stycznia 2009 r. Nie ma ona jednak zastosowania do całej kwoty zaległości podatkowej, lecz do ujawnionej w wyniku skorygowania deklaracji.

Z wyjaśnień ministra finansów wynika jednak, że jeśli skorygowana deklaracja dotyczy zaległości podatkowej powstałej przed 1 stycznia 2009 r., to od 1 stycznia 2009 r. odsetki za zwłokę powinny być naliczane według obniżonej stawki, a do 31 grudnia 2008 r. według stawki podstawowej. W piśmie czytamy: „niezapłacenie zaległości podatkowej w ciągu siedmiu dni od dnia złożenia korekty wyklucza zastosowanie obniżonej stawki odsetek za zwłokę. Tak samo będzie przy niepełnej wpłacie zaległości podatkowej, gdyż warunek zapłaty całości zaległości podatkowej nie zostanie spełniony (...) Obniżona stawka odsetek za zwłokę będzie miała również zastosowanie do zaległości podatkowej ujawnionej w ponownej korekcie deklaracji podatkowej. Zastosowanie tej stawki uwarunkowane będzie zapłatą całości zaległości podatkowej w ciągu siedmiu dni od dnia złożenia korekty”.

[srodtytul]Zaległości z różnych okresów[/srodtytul]

Minister tłumaczy w piśmie, że odsetki za zwłokę powinny być naliczane na takich samych zasadach jak przy zaległościach podatkowych istniejących w okresach, w których obowiązywały różne stawki odsetek za zwłokę. Jak wtedy postępować, wyjaśnia § 2 ust. 2 rozporządzenia z 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach ([link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=178909]DzU nr 165, poz. 1373 ze zm.[/link]). Zgodnie z nim w przypadku zaległości podatkowej istniejącej w okresach, w których obowiązywały różne stawki odsetek za zwłokę, odsetki są naliczane według określonego wzoru odrębnie za każdy z tych okresów. Zaokrągleniu podlega suma odsetek za poszczególne okresy. Podobne zasady dotyczą wyliczania obniżonej stawki odsetek za zwłokę.

[srodtytul]Z kontrolą nie można zwlekać[/srodtytul]

Z naliczaniem odsetek za zwłokę związane są też przepisy dotyczące wszczynania kontroli podatkowej. Minister finansów w omawianym piśmie wyjaśnił również, jakie zasady obowiązują przy wszczęciu postępowania podatkowego po zakończonej kontroli podatkowej.

Obowiązujący do końca 2008 r. art. 54 § 1 pkt 6 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=176376]ordynacji podatkowej[/link] przewidywał mechanizm zapobiegający nieuzasadnionej zwłoce we wszczęciu postępowania podatkowego w postaci nienaliczania odsetek za zwłokę za okres od dnia wszczęcia kontroli podatkowej do dnia doręczenia decyzji w sprawie, która była przedmiotem kontroli podatkowej, jeżeli postępowanie podatkowe nie zostało wszczęte w terminie trzech miesięcy od dnia zakończenia kontroli.

Od 1 stycznia 2009 r. przepisy również zapobiegają nieuzasadnionej zwłoce we wszczęciu pokontrolnego postępowania podatkowego. Czynią to jednak w nieco inny sposób. Teraz w przypadku ujawnienia przez kontrolę podatkową nieprawidłowości w wywiązywaniu się przez kontrolowanego z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego oraz niezłożenia przez podatnika deklaracji lub niedokonania przez niego korekty deklaracji w całości uwzględniającej ujawnione nieprawidłowości organ podatkowy wszczyna postępowanie podatkowe w sprawie, która była przedmiotem kontroli podatkowej, nie później niż w terminie sześciu miesięcy od zakończenia kontroli (art. 165b § 1).

[srodtytul]Jak stosować nowe przepisy[/srodtytul]

Art. 6 ustawy z 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw mówi, że „do postępowania podatkowego w sprawie, która była przedmiotem kontroli podatkowej zakończonej przed dniem wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe”.

Nowy art. 165b § 1 ma zatem zastosowanie do postępowania podatkowego wszczętego w sprawie, która była przedmiotem kontroli podatkowej zakończonej po 1 stycznia 2009 r. Przy tej okazji pojawiły się jednak wątpliwości, które wyjaśnił minister.

Jego zdaniem art. 6 ustawy nowelizującej odnosi się do postępowania podatkowego, a art. 54 § 1 pkt 6 ordynacji podatkowej (mimo jego umiejscowienia w ustawie) jest integralnie związany z wszczęciem postępowania podatkowego po zakończonej kontroli podatkowej. Tym samym przepis przejściowy ustawy nowelizującej wyznacza również zakres stosowania uchylonego art. 54 § 1 pkt 6.

Ma to konkretne przełożenie praktyczne. Otóż w przypadkach, w których nie ma zastosowania art. 165b ordynacji podatkowej, należy stosować art. 54 § 1 pkt 6 tej ustawy. Art. 165b nie wyznacza terminu na wszczęcie postępowania podatkowego w sprawie, która była przedmiotem kontroli podatkowej zakończonej przed 1 stycznia 2009 r.

Tym samym, jeżeli kontrola podatkowa została zakończona przed 1 stycznia 2009 r., a postępowanie podatkowe zostało wszczęte w 2009 r., lecz jednak po upływie trzech miesięcy od dnia zakończenia kontroli, to będzie miał zastosowanie art. 54 § 1 pkt 6. Wyznaczony zastosowaniem art. 54 § 1 pkt 6 okres bezodsetkowy może się rozpoczynać w 2008 r. (lub wcześniej) i kończyć w 2009 r. (lub później), w zależności od daty wszczęcia kontroli podatkowej i daty doręczenia decyzji w sprawie, która była przedmiotem kontroli.