Zdaniem RPO ustawa o VAT powinna ściśle precyzować kryteria, którymi powinien kierować się minister finansów, przyznając zwolnienia od obowiązku posiadania kas. Przedsiębiorcy nie muszą się jednak obawiać, że orzeczenie Trybunału z dnia na dzień pozbawi ich przyznanych ulg. Nawet jeśli wyrok zapadłby do końca roku i sąd stwierdziłby w nim niezgodność ustawy o VAT z konstytucją, to RPO wnioskuje, aby dać ustawodawcy osiem miesięcy na zmianę przepisów. Dlatego do końca 2009 r. przedsiębiorcy nie powinni być zaskakiwani zmianami rozwiązań regulujących obowiązek instalowania kas fiskalnych. Minister finansów przedłużył je bowiem o rok.

Warto zwrócić uwagę, że tym razem wydał dwa odrębne rozporządzenia. Oba zostały podpisane 19 grudnia 2008 r. Pierwsze z nich, [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=293650]w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, zostało opublikowane w DzU nr 228, poz. 1510. [/link]Ma ono charakter czasowy – zwolnienia w nim zawarte obowiązują do 31 grudnia tego roku.[link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=293623] Rozporządzenie w sprawie odliczania i zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących (DzU nr 228, poz. 1509)[/link] ma natomiast charakter bezterminowy.

[srodtytul]Prosty model za darmo[/srodtytul]

Istotniejsze zmiany pojawiły się 1 grudnia 2008 r. Wtedy to zmieniły się przepisy ustawy o VAT regulujące wysokość ulgi za terminową instalację kasy. Wcześniej przedsiębiorcy mogli odzyskać połowę wydatków na kasę (nie więcej niż 2500 zł). Po zmianach fiskus oddaje aż 90 proc. ceny kasy, ale znacząco zmniejszono limit kwotowy. Wynosi on tylko 700 zł. Dla większości małych i średnich firm nowe reguły są korzystniejsze. To dlatego, że jeśli wartość urządzenia nie przekracza 1400 zł, mogą otrzymać wyższą niż dotychczas refundację. Cena większości kas dla tej grupy odbiorców nie przekracza tego limitu.

[b]Na zmienionych rozwiązaniach najwięcej zyskują jednak przedsiębiorcy, którzy zainstalują kasę, której cena netto wynosi około 800 zł.[/b] Dlaczego? Po pierwsze uzyskają prawo do ulgi: 700 zł. Ponadto całą zapłaconą za kasę kwotę, czyli 800 zł, zaliczą do kosztów. W ten sposób pomniejszą swój podatek o 152 zł (gdy płacą go według 19-proc. stawki) lub 144 zł (gdy płacą 18-proc. podatek wynikający z pierwszego progu skali podatkowej). W obu sytuacjach zysk jest większy niż wydana kwota.

[srodtytul]Bez kopii paragonów[/srodtytul]

Od 1 grudnia ubiegłego roku obowiązuje [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=291172]rozporządzenie ministra finansów z 28 listopada 2008 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące, oraz warunków ich stosowania (DzU nr 212, poz. 1338)[/link]. Umożliwia ono wprowadzenie na rynek kas, które zapisują kopie paragonów w formie elektronicznej. Przedsiębiorcy, którzy je zainstalują, unikną kłopotliwego obowiązku przechowywania przez pięć lat papierowych kopii wydanych klientom dowodów sprzedaży. Dla wielu firm to ważne udogodnienie. Tym bardziej że często już po kilku miesiącach niewiele da się z tych dokumentów odczytać. Firmy, które będą chciały skorzystać z tych rozwiązań, muszą jednak zainwestować w nowy sprzęt. Warto przy tym pamiętać, że przy wymianie kas nie można liczyć na ulgę. Nic nie stoi natomiast na przeszkodzie, aby firma dopiero wprowadzająca kasy kupiła model, który zapisuje kopie paragonów w formie elektronicznej, i uzyskała 700 zł dofinansowania.

[srodtytul]Limity bez zmian[/srodtytul]

Podstawowym kryterium, od którego zależy konieczność wydawania paragonów, jest wysokość sprzedaży dla klientów detalicznych. Zasadą jest, że w sytuacji [b]gdy obroty te przekraczają 40 tys. zł rocznie, to przedsiębiorca powinien posiadać kasę fiskalną. Dla nowych firm limit ten jest dwukrotnie niższy. [/b]

Od tych zasad przepisy przewidują jednak liczne wyjątki. Po pierwsze istnieją transakcje, które zawsze muszą zostać udokumentowane paragonem (np. sprzedaż nagranych płyt CD i DVD, alkoholu, papierosów, sprzętu RTV). To oznacza, że sklepy handlujące tymi towarami muszą posiadać kasę, nawet jeśli ich obroty detaliczne nie przekraczają limitów obligujących do jej zainstalowania.

Ponadto rozporządzenie w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących zawiera szeroki katalog czynności, których nie trzeba ewidencjonować za pomocą urządzeń fiskalnych. Są tam wymienione m.in. usługi edukacyjne, prawnicze, rachunkowo-księgowe, w zakresie ochrony zdrowia, telekomunikacyjne, pogrzebowe.

Z obowiązku posiadania kasy zwolnieni są także przedsiębiorcy świadczący usługi dla niewielkiej liczby kontrahentów. Dzięki temu mogą uniknąć zainstalowania urządzeń fiskalnych, jeśli każde świadczenie usługi dokumentują fakturą, a w 2008 r. wykonali ich nie więcej niż 50 i mieli nie więcej niż 20 odbiorców.

Nie trzeba także wystawiać paragonów za świadczenie usług, za które zapłata w całości następuje za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika, pod warunkiem że z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcję jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła. Możliwość ta nie dotyczy jednak podatników, którzy rozpoczęli ewidencjonowanie tych usług przed 1 stycznia 2009 r.

[ramka][b]Kiedy niezbędna faktura[/b]

[b]Od 1 listopada 2008 r. niektórzy podatnicy, którzy chcą uniknąć kasy po przekroczeniu 40 tys. zł obrotów, muszą dokumentować każdą usługę fakturą.[/b] Wymóg ten obowiązuje w stosunku do:

- usług krótkotrwałego zakwaterowania pozostałych, gdzie indziej niesklasyfikowanych, z wyłączeniem usług hotelarskich i turystycznych (PKWiU ex 55.23.15),

- usług magazynowania i przechowywania towarów pozostałych – wyłącznie przechowywanie i dozór mienia (PKWiU ex 63.12.14),

- usług w zakresie wynajmowania nieruchomości na własny rachunek (PKWiU 70.2),

- usług obsługi nieruchomości świadczonych na zlecenie (PKWiU 70.3),

- usług architektonicznych i inżynierskich – wyłącznie usług rzeczoznawstwa (PKWiU ex 74.2),

- usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu (PKWiU 74.5),

- usług detektywistycznych i ochroniarskich (PKWiU 74.6),

- usług komercyjnych pozostałych, gdzie indziej niesklasyfikowanych, z wyłączeniem usług związanych z organizacją wystaw i targów (PKWiU ex 74.84). [/ramka]