Lekarz, rikszarz i adwokat bez kas

Nowe rozporządzenie dodało do tej listy nowy punkt: dostawę towarów i świadczenie usług, do których ma zastosowanie zwolnienie od podatku wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 15 ustawy o VAT. Chodzi o działalność w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych, gier na automatach o niskich wygranych, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od gier. Zwolnienie to pojawiło się dopiero w ostatniej nowelizacji ustawy. Wcześniej do działalności tej w ogóle nie miały zastosowania przepisy ustawy o VAT. Wynikało to z art. 6 pkt 3, który został uchylony. Podmioty świadczące taką działalność nie miały także wcześniej obowiązku posiadania kas fiskalnych.

[srodtytul]Kiedy niezbędna faktura[/srodtytul]

Od 1 listopada 2008 r. niektórzy podatnicy, którzy chcą uniknąć kasy po przekroczeniu 40 tys. zł obrotów, muszą dokumentować każdą usługę fakturą. Wymóg ten obowiązuje w stosunku do:

- usług krótkotrwałego zakwaterowania pozostałych, gdzie indziej niesklasyfikowanych, z wyłączeniem usług hotelarskich i turystycznych (PKWiU ex 55.23.15),

- usług magazynowania i przechowywania towarów pozostałych – wyłącznie przechowywanie i dozór mienia (PKWiU ex 63.12.14),

- usług w zakresie wynajmowania nieruchomości na własny rachunek (PKWiU 70.2),

- usług obsługi nieruchomości świadczonych na zlecenie (PKWiU 70.3),

- usług architektonicznych i inżynierskich – wyłącznie usług rzeczoznawstwa (PKWiU ex 74.2),

- usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu (PKWiU 74.5),

- usług detektywistycznych i ochroniarskich (PKWiU 74.6),

- usług komercyjnych pozostałych, gdzie indziej niesklasyfikowanych, z wyłączeniem usług związanych z organizacją wystaw i targów (PKWiU ex 74.84).

[srodtytul]Wykaz budzi wątpliwości[/srodtytul]

Katalog czynności zwolnionych ma 47 pozycji. Dzięki temu kas nie muszą instalować m.in. lekarze, prawnicy, księgowi, rikszarze, firmy kurierskie, telekomunikacyjne czy sprzątające. Od dawna część przedsiębiorców i ekspertów zadawała pytanie, czy nie jest to nadmierne uprzywilejowanie niektórych grup zawodowych? Wątpliwości budziło także to, że obowiązek wprowadzenia kas w tak znacznym zakresie uzależniony jest od decyzji ministra finansów. W związku z tym w ostatnich dniach ubiegłego roku rzecznik praw obywatelskich wystąpił do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie, czy upoważnienie dla ministra nie jest zbyt szerokie.

[srodtytul]Nie tylko zwolnienia branżowe[/srodtytul]

Warto jednak podkreślić, że wykaz czynności zwolnionych od ewidencjonowania nie zawiera samych tylko czynności przypisanych do branży przedsiębiorstwa. Wynika z niego m.in., że przy zastosowaniu kas rejestrujących nie trzeba ewidencjonować np. dostawy towarów i świadczenia usług przez podatnika na rzecz jego pracowników oraz przez spółdzielnie mieszkaniowe na rzecz członków lub innych osób, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.

Także przedsiębiorcy świadczący usługi dla niewielkiej liczby kontrahentów mogą uniknąć urządzeń fiskalnych. Muszą jednak spełnić dwa warunki. Po pierwsze: każde świadczenie usługi mają dokumentować fakturą, po drugie: wszystkich wykonanych usług w 2008 r. nie mogli mieć więcej niż 50, a odbiorców w tym okresie mniej niż 20.

Ze zwolnienia tego skorzystają także podatnicy rozpoczynający wykonywanie sprzedaży w 2009 r. Gdy jednak pierwszej sprzedaży dokonają w drugiej połowie roku, to liczba ich usług do końca roku nie może przekroczyć 25, a liczba odbiorców 10.

Nie trzeba także wystawiać paragonów za świadczenie usług, za które zapłata w całości następuje za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika, pod warunkiem że z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcję jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła. Możliwość ta nie dotyczy jednak podatników, którzy rozpoczęli ewidencjonowanie tych usług przed 1 stycznia 2009 r.

[srodtytul]Decyduje większość obrotów[/srodtytul]

Aby nie podlegać obowiązkowi posiadania kasy, nie trzeba koniecznie świadczyć tylko usług zwolnionych z obowiązku ewidencjonowania. Zgodnie z § 3 ust. 1 rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących do końca 2009 r. zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług wymienionych w poz. 1 – 33 załącznika do rozporządzenia, jeżeli w 2008 r. udział obrotów z tego tytułu był wyższy niż 70 proc. w sprzedaży detalicznej ogółem.

Ze zwolnienia tego mogą skorzystać także podatnicy rozpoczynający po 31 grudnia 2008 r. sprzedaż, o której mowa w poz. 1 – 33 załącznika do rozporządzenia. Prawo to przysługuje, gdy przewidywany udział obrotów z tytułu tej sprzedaży będzie wyższy niż 70 proc. w sprzedaży detalicznej ogółem.

Z obowiązku posiadania kasy zwolniono także niektórych przedsiębiorców opodatkowanych w formie karty podatkowej. Dotyczy to m.in. świadczących usługi: ślusarskie, w zakresie mechaniki maszyn i urządzeń rolniczych, krawieckie, szewskie, kominiarskie, wyrobu i naprawy instrumentów muzycznych elektrycznych i elektronicznych, zwalczania szkodników roślin i zwierząt.

[srodtytul]Sprzedaż wysyłkowa[/srodtytul]

Kas nie muszą także posiadać sklepy wysyłkowe dostarczające swoje towary pocztą lub przesyłkami kurierskimi. Warunek: aby zapłata w całości następowała za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika. Ponadto z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcje musi jednoznacznie wynikać, jakiej konkretnie dostawy zapłata dotyczyła. To jednak niejedyne warunki. Zwolnienie możliwe jest tylko dla podatników, którzy niezależnie od innych jego wymogów prowadzą szczegółową ewidencję dowodów zapłaty, na podstawie której można ustalić również dane (w tym adres) odbiorcy. Ponadto sklepy te nie mogą sprzedawać towarów, które bezwzględnie muszą być ewidencjonowane z zastosowaniem kasy fiskalnej. Są to m.in. nagrane płyty CD i DVD.