[b]Wynika tak z interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 17 listopada 2008 r. (ILPB1/415-661/08-2/IM).[/b]
Podatnik prowadzi jednoosobowo działalność gospodarczą (podatkowa książka przychodów i rozchodów). Kupuje i sprzedaje nieruchomości na własny rachunek. W ramach tej działalności zawarł w formie aktu notarialnego przedwstępną umowę sprzedaży ze spółką. Zobowiązał się w niej do nabycia nieruchomości. W tym samym czasie podpisał z innym przedsiębiorcą warunkową przedwstępną umowę sprzedaży tej nieruchomości.
Celem gospodarczym tych transakcji było nabycie nieruchomości od spółki, a następnie jej dalsze odsprzedanie z zyskiem przedsiębiorcy po uzyskaniu ostatecznych decyzji o pozwoleniu na budowę pawilonów.
Przewidywany termin wydania decyzji o pozwoleniu na budowę jednak się przedłużał i pomimo upływu administracyjnego terminu jej wydania organy tego nie zrobiły. Nie doszło więc do podpisania przyrzeczonej umowy sprzedaży. Na tę okoliczność był więc sporządzony – w formie aktu notarialnego – protokół, na podstawie którego podatnik był zobowiązany do zapłaty kary umownej.
Pozwolenie na budowę w końcu uzyskał. Spółka nie była już jednak zainteresowana kupnem nieruchomości. Podatnik sprzedał ją więc komuś innemu, jednak już tylko za taką cenę, która przy uwzględnieniu kary umownej pozwoliła mu uniknąć straty. Zastanawiał się, czy kara umowna, którą był zobowiązany zapłacić w związku z określonym w akcie notarialnym niestawieniem się w celu podpisania umowy przyrzeczonej sprzedaży nieruchomości, jest kosztem uzyskania przychodu.
Izba skarbowa przyznała, że podatnik może uwzględnić zapłaconą karę umowną w kosztach podatkowych. Są nimi bowiem wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT. W takim ujęciu kosztami będą zarówno wydatki pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim. Kosztem jest również taki wydatek, który został poniesiony w celu osiągnięcia przychodów, chociaż cel nie został osiągnięty.
Co prawda art. 23 ust 1 pkt 19 ustawy o PIT wyłącza z kosztów uzyskania przychodów kary umowne i odszkodowania z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót lub usług. Jednak kary umowne z tytułu odstąpienia czy rozwiązania umowy nie zostały ujęte w tym przepisie. Podatnik zdecydował się na odstąpienie od umowy zakupu nieruchomości i zapłatę kary umownej, ponieważ brak pozwolenia na jej zabudowę powodował w owym czasie niemożliwość realizacji transakcji. Jednak w późniejszym okresie podatnik kupił nieruchomość, a następnie ją zbył. Pomimo zatem, że odstąpił od zawarcia pierwszej umowy, to jednak przychód został osiągnięty z umowy zawartej później, a dotyczącej tej samej nieruchomości.
[ramka][b]Uwaga[/b]
Kosztem podatkowym są wszelkie wydatki poniesione w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów, tak aby przynosiło ono przychody także w przyszłości.[/ramka]
