[b]Potwierdził to NSA w wyroku z 8 października 2008 r. (II FSK 961/07).[/b]
Wspólnicy wnieśli dopłaty do spółki na powiększenie jej kapitału zapasowego. Organ podatkowy stwierdził w decyzji wymiarowej, że dopłaty te są przychodem spółki, ponieważ nie zostały spełnione przesłanki przewidziane w art. 178 § 1 k.s.h. Wspólnicy nie podjęli bowiem stosownej uchwały w sprawie wniesienia dopłat. W konsekwencji spółka straciła prawo do skorzystania z art. 12 ust. 4 pkt 11 ustawy o CIT, dającego prawo do wyłączenia takich dopłat z przychodu.
Spółka złożyła skargę. Sąd wprawdzie przyznał rację organowi podatkowemu co do braku istnienia przesłanek wyłączenia dopłat z przychodów, zauważył jednak, że dopłaty powinny być – ze względu na ich zwrotny charakter – zakwalifikowane jako nieodpłatne świadczenie. W rezultacie do ustalenia przychodu z takiego świadczenia konieczne jest potraktowanie tych kwot jako swego rodzaju kredyt i sięgnięcie do kosztów rynkowych jego uzyskania. NSA uwzględnił skargę kasacyjną organu podatkowego. W ustnym uzasadnieniu stwierdził, że argumentacja sądu I instancji co do zwrotnego charakteru dopłat na podwyższenie kapitału zapasowego była zbyt daleko idąca. Ponadto NSA zwrócił uwagę, że bezsporne jest niespełnienie przesłanek warunkujących uznanie świadczeń na rzecz spółki za dopłaty, o których mowa w k.s.h. Powodem jest niepodjęcie przez wspólników stosownej uchwały o wniesieniu dopłat do spółki.
[ramka][b]Katarzyna Nowak, konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte, Zespół Doradztwa dla Sektora Nieruchomości (biuro w Warszawie)[/b]
Wpłaty wspólników na rzecz spółki kapitałowej to ważny a zarazem prosty sposób dofinansowania jej działalności. Ponadto zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 11 ustawy o CIT zakwalifikowanie ich jako dopłat pozwala na wyłączenie z przychodu.
Są więc neutralne podatkowo zarówno dla spółki, jak i dla jej wspólników. Niedopełnienie jednak przewidzianych w k.s.h. wymogów, poprzez m.in. brak odpowiedniego zapisu w umowie spółki lub niepowzięcie uchwały, czy też nieproporcjonalne obciążenie wspólników obowiązkiem ich uiszczenia pozbawia spółkę możliwości skorzystania z tego wyłączenia. W omawianej sprawie sąd – podtrzymując dotychczasową linię orzeczniczą (m.in. [b]wyroki NSA z 19 grudnia 2006 r., II FSK 26/06, oraz z 17 czerwca 2002 r., I SA/Wr 1885/0[/b]) – prawidłowo wskazał, że dokonanie wpłat bez zachowania powyższych wymogów nie pozwala na korzystną dla podatnika kwalifikację otrzymanych środków.
Z ustnego uzasadnienia sądu nie wynika jednak, co będzie przychodem podlegającym opodatkowaniu. W wielu podobnych sprawach sądy wskazywały, że przekazanie spółce środków pieniężnych, które mają być zwrócone wspólnikom (tutaj zwrotny charakter wpłat nie wynikał jednoznacznie z akt sprawy), stanowi w rzeczywistości nieoprocentowaną pożyczkę warunkującą powstanie przychodu z nieodpłatnego świadczenia (np. [b]NSA w wyrokach z 4 stycznia 2008 r., II FSK 1488/06, oraz z 28 września 2007 r., II FSK 1088/06[/b]). W takiej sytuacji opodatkowana powinna być wartość odpowiadająca kwocie odsetek, jakie musiałaby zapłacić spółka, gdyby środki te uzyskała na rynku finansowym w postaci kredytu bankowego. Podatek od pełnej kwoty otrzymanych środków pieniężnych spółka powinna natomiast zapłacić wyłącznie w wypadku bezzwrotnych wpłat.
Orzeczenie to może stanowić ostrzeżenie dla wszystkich spółek, które decydują się na dofinansowanie działalności przez swoich wspólników. W praktyce bowiem organy podatkowe jako zasadę przyjmują opodatkowanie uzyskanych przez spółkę środków. Dopiero przedstawienie kompletnej dokumentacji potwierdzającej prawidłowe przekazanie dopłat skutkować może ich odmienną kwalifikacją. Planując tego rodzaju dofinansowanie, spółka powinna więc zadbać o to, aby w umowie spółki znalazł się zapis zezwalający na obciążenie wspólników dopłatami oraz aby podjęta została uchwała nakładająca taki obowiązek na wszystkich wspólników proporcjonalnie do posiadanych udziałów.[/ramka]
[i]Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]
