Rozporządzenie w sprawie kas fiskalnych od lat sprawia kłopoty przedsiębiorcom, ponieważ jest napisane w niezwykle skomplikowany sposób. Ogólna zasada brzmi: kasę musi założyć firma, której roczna sprzedaż dla klientów detalicznych przekracza 40 tys. zł. Problem w tym, że przewidziane są od niej liczne wyjątki.

Z jednej strony pozwalają one przedsiębiorstwom z niektórych branż funkcjonować bez kas fiskalnych mimo osiągania znacznie wyższych obrotów. Z drugiej jednak – niektóre firmy muszą posiadać urządzenie fiskalne już pierwszego dnia działalności.

[srodtytul]Albo faktura, albo paragon[/srodtytul]

Załącznik do rozporządzenia w sprawie kas zawiera listę czynności zwolnionych od ewidencjonowania. Dzięki niej paragonu nie muszą wystawiać np. prawnicy, księgowi, lekarze, firmy kurierskie i sprzątające.

Od 1 listopada w stosunku do niektórych czynności wymienionych w tym katalogu wprowadzono dodatkowy warunek: podatnik musi za każdą usługę wystawiać fakturę. Wymóg ten będzie obowiązywał w stosunku do usług:

- krótkotrwałego zakwaterowania pozostałych, gdzie indziej niesklasyfikowanych, z wyłączeniem usług hotelarskich i turystycznych (PKWiU ex 55.23.15),

- magazynowania i przechowywania towarów pozostałych – wyłącznie przechowywanie i dozór mienia (PKWiU ex 63.12.14),

- w zakresie wynajmowania nieruchomości na własny rachunek (PKWiU 70.2),

- obsługi nieruchomości świadczonych na zlecenie (PKWiU 70.3)

- architektonicznych i inżynierskich – wyłącznie usług rzeczoznawstwa (PKWiU ex 74.2),

- rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu (PKWiU 74.5),

- detektywistycznych i ochroniarskich (PKWiU 74.6),

- komercyjnych pozostałych, gdzie indziej niesklasyfikowanych, z wyłączeniem usług związanych z organizacją wystaw i targów (PKWiU ex 74.84).

Najwięcej wątpliwości te nowe obowiązki budzą u osób wynajmujących mieszkania, których roczne przychody przekraczają 40 tys. zł. Nie są oni bowiem podatnikami VAT, więc nie mogą wystawiać faktur. Na szczęście z pierwszych interpretacji wynika, że wystarczy rachunek. Potwierdza to odpowiedź Izby Skarbowej w Warszawie z 5 września 2008 r. (nr IPPP1/443-1383/08-2/AW). Inna możliwość uniknięcia wystawiania paragonów przez wynajmujących to przyjmowanie wpłat wyłącznie na rachunek bankowy.

[srodtytul]Kto nie uniknie instalacji[/srodtytul]

Lista czynności zwolnionych z obowiązku ewidencjonowania jest stopniowo ograniczana przez ministra finansów. W zamian wydłuża się inny wykaz. Zawiera on czynności, które muszą być ujęte na kasie fiskalnej bez względu na wysokość sprzedaży dla klientów detalicznych.

Wynika z niego, że każdemu klientowi muszą wydawać paragony przedsiębiorcy:

- zajmujący się sprzedażą gazu płynnego,

- świadczący usługi przewozów regularnych i nieregularnych pasażerskich w samochodowej komunikacji, z wyjątkiem przewozów, o których mowa w poz. 6 i 7 załącznika do rozporządzenia,

- świadczący usługi przewozu osób i ładunków taksówkami.

Obowiązek ten dotyczy także firm zajmujących się dostawą silników spalinowych tłokowych, wewnętrznego spalania, typu stosowanego w pojazdach mechanicznych (PKWiU 34.10.1), nadwozi do pojazdów mechanicznych, przyczep i naczep (PKWiU 34.2) oraz części i akcesoriów do pojazdów mechanicznych i ich silników (PKWiU 34.3). Paragony wręczać muszą również zajmujący się dostawą sprzętu radiowego, telewizyjnego i telekomunikacyjnego z wyłączeniem lamp elektronowych i innych elementów elektronicznych oraz części do aparatów i urządzeń do operowania dźwiękiem i obrazem, anten (ex PKWiU 32), sprzętu fotograficznego z wyłączeniem części i akcesoriów do sprzętu i wyposażenia fotograficznego (ex PKWiU 33.40.3), a także wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, których sprzedaż nie może korzystać ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT.

O obowiązku ewidencjonowania nie mogą zapomnieć również przedsiębiorcy zajmujący się dostawą nagranych, z zapisanymi danymi lub zapisanymi pakietami oprogramowania komputerowego (w tym również sprzedawanych łącznie z licencją na użytkowanie): płyt CD, DVD, kaset magnetofonowych, taśm magnetycznych (w tym kaset wideo), dyskietek, kart pamięci, kartridży oraz wyrobów przeznaczonych do użycia, oferowanych na sprzedaż lub używanych jako paliwa silnikowe albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych (bez względu na symbol PKWiU).

Od 1 listopada wykaz ten zostaje rozszerzony o dostawę wyrobów tytoniowych (PKWiU 16.00), napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2 proc. oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5 proc. (bez względu na symbol PKWiU).

[srodtytul]Telefon dla pracownika bez kasy[/srodtytul]

Lista towarów, których dostawa bezwzględnie musi być ewidencjonowana w kasie fiskalnej, sprawia problemy w firmach, które nie mają zainstalowanych kas, a sprzedają używany sprzęt swoim pracownikom. W świetle przepisów obowiązujących przed 1 lipca tego roku, aby sprzedać pracownikowi używany telefon, należało posiadać kasę. Od 1 lipca, wraz z wejściem w życie nowego rozporządzenia, na szczęście to się zmieniło.

[ramka][b]GPP>przykład[/b]

Firma prowadzi sklep internetowy. Jego obroty znacznie przekraczają 40 tys. złotych. Czy klienci wraz z towarami muszą dostawać paragony?Przepisy przewidują zwolnienie z obowiązku posiadania kasy dla sklepów wysyłkowych dostarczających swoje towary pocztą lub przesyłkami kurierskimi. Warunkiem jest, aby zapłata w całości następowała za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika. Ponadto z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcję musi jednoznacznie wynikać, jakiej konkretnie dostawy zapłata dotyczyła. To nie jedyny wymóg. Zwolnienie przysługuje tylko tym podatnikom, którzy niezależnie od innych jego wymogów prowadzą szczegółową ewidencję dowodów zapłaty, na podstawie której można ustalić również dane (w tym adres) odbiorcy np. płyt CD i DVD czy telefonów komórkowych.[/ramka]

[ramka][b]GPP>przykład[/b]

Pan Nowak we wrześniu zarejestrował firmę – prowadzi mały sklep spożywczy, w którym sprzedaje także papierosy. Dotychczas nie kupił kasy fiskalnej, ponieważ jego obroty nie przekroczyły 20 tys. zł (tyle wynosi limit dla nowych firm). Czy 2 listopada przedsiębiorca może otworzyć swój sklep, jeśli do tego czasu nie zdąży zainstalować kasy?

Tak. Nie będzie jednak mógł prowadzić sprzedaży papierosów do momentu rozpoczęcia wydawania paragonów. Niejasne przepisy nie odpowiadają na pytanie, czy po zainstalowaniu kasy trzeba ją stosować do sprzedaży wszystkich towarów.[/ramka]