Ustawa o VAT wprowadza dosyć skomplikowane zasady odliczania podatku naliczonego. Z jednej strony istnieją liczne ograniczenia tego prawa, nie zawsze zgodne z przepisami prawa wspólnotowego. Z drugiej – nawet gdy istnieje prawo do odliczenia, podatnik musi uważać, aby z niego skorzystać we właściwym momencie. W praktyce sprowadza się to do ujęcia podatku z faktury w rozliczeniu za właściwy miesiąc lub kwartał.
[srodtytul]Są ograniczenia[/srodtytul]
Rozliczanie VAT komplikuje ograniczenie wynikające z art. 86 ust. 19 ustawy o VAT. Przepis ten mówi, że o ile w okresie, w którym co do zasady powinno nastąpić rozliczenie podatku naliczonego (np. w miesiącu otrzymania faktury albo w miesiącu następnym), podatnik nie wykonał czynności opodatkowanych, kwotę podatku naliczonego za ten okres przenosi do rozliczenia na następny okres rozliczeniowy.
Praktyka wskazuje, że przepis ten ogranicza w zasadzie nie tyle prawo do odliczenia podatku za miesiąc lub kwartał, w którym brak było czynności opodatkowanych, ile prawo do jego zwrotu bezpośredniego. Ważniejsza jest jednak inna kwestia: podatnicy mylą często „wykonanie czynności opodatkowanych”, o których mowa w tym przepisie, ze „sprzedażą opodatkowaną”, którą wykazują w deklaracji podatkowej wraz z podatkiem należnym.
[srodtytul]Czynności opodatkowane[/srodtytul]
Pojęcie czynności opodatkowanych jest szersze. Moim zdaniem brak jest podstaw do tego, aby za „czynności opodatkowane” nie uznawać wszystkich czynności stanowiących przedmiot opodatkowania VAT, innych niż zwolnione. Ustawodawca nie posługuje się tutaj bowiem pojęciem „sprzedaży”, przez którą rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów. Czynnością opodatkowaną jest również np. import towarów. I chociaż nie jest rozliczany w deklaracji podatkowej, to moim zdaniem jego wykonanie w okresie odliczenia podatku naliczonego (o ile nie jest zwolniony z VAT) powoduje, że wspomniane ograniczenie nie ma zastosowania.
Z kolei nawet wyświadczenie usługi lub dostawa towarów, o ile czynność taka będzie zwolniona przedmiotowo z podatku, nie będzie czynnością opodatkowaną w rozumieniu wspomnianego przepisu. Taką czynnością nie będzie również otrzymana zaliczka, nawet gdy dotyczy mającej nastąpić w przyszłości sprzedaży opodatkowanej, czyli – mówiąc potocznie – zaliczka podlegająca opodatkowaniu.
[b]Otrzymując zaliczkę, podatnik nie wykonuje czynności opodatkowanych, bo otrzymanie zaliczki nie jest odrębną czynnością.[/b] Ustawa przesuwa jedynie w takiej sytuacji moment powstania obowiązku podatkowego z dnia wydania towaru (wystawienia faktury) na wcześniejszy dzień otrzymania zaliczki. Podobnie nie ma znaczenia, że obowiązek podatkowy w związku z wykonaniem czynności powstanie w miesiącu następnym po tym, w którym wykonano czynność opodatkowaną, np. z uwagi na to, że podatnik był zobowiązany do potwierdzenia usługi fakturą VAT. Przedsiębiorca nie jest zobowiązany do przenoszenia podatku naliczonego z takiego miesiąca na następny.
[ramka][b]GPP>Uwaga [/b]
Wystarczy, że podatnik sprzeda coś z VAT o znikomej wartości, aby móc rozliczać podatek i występować o bezpośredni zwrot na normalnych zasadach.[/ramka]
[i]Autor jest doradcą podatkowym w kancelarii podatkowej Ożóg i Wspólnicy[/i]
